Haloperidol WZF 0,2% to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną haloperydol. Jest dostępny na receptę. Stosowany jest w leczeniu chorób, które wpływają na sposób myślenia, zachowania i odczuwania. Zalecany jest do stosowania wyłącznie u dorosłych.
Hova to lek zawierający składniki roślinne o działaniu poprawiającym sen i łagodnie uspakajającym. Substancjami czynnymi leku są: wyciąg suchy z korzenia kozłka lekarskiego oraz wyciąg suchy z szyszek chmielu zwyczajnego. Lek jest przeznaczony dla osób dorosłych oraz dzieci powyżej 12 roku życia. W zaburzeniach snu o podłożu neurowegetatywnym przyjmuje się 2 tabletki pół godziny przed snem. W stanach napięcia i niepokoju zaleca się przyjmowanie jednej tabletki 1 do 3 razy dziennie. Lek jest dostępny bez recepty.
Hydroxizine Genoptim to lek, który zawiera substancję czynną hydroksyzynę. Jest to lek o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwświądowym. Stosowany jest w leczeniu objawowym lęku u dorosłych, objawowym leczeniu świądu oraz w przygotowaniu pacjentów do zabiegów chirurgicznych. Lek jest dostępny na receptę.
Hydroxyzine Orion to lek w postaci tabletek powlekanych, zawierający substancję czynną hydroksyzynę. Jest lekiem o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwświądowym. Substancją czynną leku jest hydroksyzyna (Hydroxyzini hydrochloridum). Każda tabletka powlekana zawiera 25 mg hydroksyzyny chlorowodorku. Lek Hydroxyzine Orion jest wskazany w: objawowym leczeniu lęku u dorosłych; objawowym leczeniu świądu; przygotowaniu pacjentów do zabiegów chirurgicznych. Jest dostępny na receptę.
Hydroxyzinum Adamed to lek w postaci tabletek powlekanych, zawierający substancję czynną hydroksyzynę. Jest lekiem o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwświądowym. Stosowany jest w objawowym leczeniu lęku u dorosłych oraz w objawowym leczeniu świądu związanego z pokrzywką u dorosłych, młodzieży i dzieci (≥5 do 11 lat). Lek jest dostępny na receptę.
Hydroxyzinum Aflofarm to lek o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwświądowym. Zawiera substancję czynną – chlorowodorek hydroksyzyny. Stosowany jest w objawowym leczeniu lęku u dorosłych, objawowym leczeniu świądu oraz w premedykacji przed zabiegami chirurgicznymi. Jest dostępny na receptę.
Hydroxyzinum Amara to lek o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwświądowym. Wykazuje także właściwości przeciwhistaminowe (przeciwalergiczne), przeciwwymiotne, spazmolityczne (zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego) oraz przeciwbólowe. Stosowany jest w leczeniu lęku, objawowym leczeniu świądu oraz w przygotowaniu pacjentów do zabiegów chirurgicznych. Jest dostępny na receptę.
Hydroxyzinum Bluefish to lek przeciwhistaminowy stosowany w leczeniu lęku u dorosłych oraz świądu u dorosłych, młodzieży i dzieci od 6 lat. Hydroxyzinum Bluefish jest dostępny wyłącznie na receptę.
Hydroxyzinum Espefa to lek o działaniu uspokajającym, przeciwlękowym, nasennym i przeciwhistaminowym. Substancją czynną preparatu jest hydroksyzyna. Lek jest wskazany do stosowania w objawowym leczeniu lęku u dorosłych, objawowym leczeniu świądu oraz w przygotowaniu pacjentów do zabiegów chirurgicznych. Hydroxyzinum Espefa jest dostępny na receptę.
Hydroxyzinum PPH to lek o działaniu przeciwhistaminowym, uspokajający i przeciwlękowy. Jest dostępny na receptę. Stosowany jest w leczeniu lęku u dorosłych, a także w objawowym leczeniu świądu wywołanego reakcjami alergicznymi u dorosłych i dzieci. Lek ten jest dostępny w postaci tabletek powlekanych.
Hydroxyzinum VP to lek o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym i przeciwświądowym. Jest dostępny w postaci tabletek powlekanych oraz syropu. Lek jest stosowany w objawowym leczeniu lęku u dorosłych, objawowym leczeniu świądu oraz w przygotowaniu pacjentów do zabiegów chirurgicznych. Hydroxyzinum VP jest wydawany na receptę.
Hydroxyzinum Zentiva to lek z grupy uspokajających leków przeciwhistaminowych. Działa poprzez hamowanie niektórych funkcji w mózgu, nie powodując uzależnienia. Jest stosowany w leczeniu lęku u dorosłych oraz swędzenia (świądu) wywołanego reakcjami alergicznymi u dorosłych i dzieci. Lek jest dostępny na receptę.
Hyperherba to lek ziołowy, który zawiera jako substancję czynną ziele dziurawca. Jest dostępny bez recepty. Tradycyjnie stosowany jest w celu łagodzenia występujących przejściowo objawów wyczerpania psychicznego. Lek jest przeznaczony dla osób dorosłych.
Hyperis to lek roślinny, który jest przeznaczony do krótkotrwałego leczenia objawów łagodnych zaburzeń depresyjnych. Jeżeli po upływie 4 tygodni nie nastąpiła poprawa lub pacjent czuje się gorzej, należy skonsultować się z lekarzem. Lek jest dostępny bez recepty. Warto jednak pamiętać, że każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża zdrowiu, dlatego przed użyciem warto zapoznać się z ulotką lub skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Hypnogen to lek nasenny dostępny na receptę, który zawiera substancję czynną zolpidem. Lek ten skraca czas zasypiania, zmniejsza liczbę przebudzeń nocnych, wydłuża czas trwania snu i poprawia jego jakość. Jest stosowany w krótkotrwałym leczeniu bezsenności.
Imovane to lek, który zawiera substancję czynną zopiklon. Jest to lek nasenny i uspokajający, który jest stosowany w leczeniu bezsenności. Imovane skraca czas zasypiania i wydłuża czas trwania snu, co pomaga pacjentom spać przez całą noc bez budzenia się. Lek jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania to krótkotrwałe leczenie bezsenności, w tym trudności z zasypianiem, nocne budzenie się i wczesne budzenie rano. Pamiętaj jednak, że przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku powinieneś skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Intractum Hyperici Phytopharm to lek roślinny dostępny bez recepty, który zawiera etanolowy wyciąg ze świeżego ziela dziurawca. Jest stosowany tradycyjnie w łagodnych zaburzeniach nastroju typu depresyjnego. Preparat jest przeznaczony dla osób dorosłych. Zawartość etanolu w preparacie wynosi od 52 do 62%.
Intractum Melissae Phytopharm to lek roślinny dostępny bez recepty. Zawiera etanolowy wyciąg ze świeżego ziela melisy jako substancję aktywną. Tradycyjnie stosowany jest w łagodzeniu stanów napięcia nerwowego oraz ułatwianiu zasypiania. Produkt ułatwia zasypianie, przywraca równowagę emocjonalną oraz łagodzi napięcie nerwowe.
Invega to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną o nazwie paliperydon. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii u dorosłych i młodzieży powyżej 15. roku życia oraz w leczeniu zaburzeń schizoafektywnych u dorosłych. Lek jest dostępny na receptę.
Lek zawiera substancję czynną wortioksetynę, lek przeciwdepresyjny stosowany w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Wortioksetyna łagodzi objawy depresji, takie jak smutek, lęk, zaburzenia snu, zmniejszony apetyt, trudności z koncentracją, poczucie bezwartościowości oraz utratę zainteresowania ulubionymi czynnościami.
Kalms to lek roślinny dostępny bez recepty, który jest stosowany w celu poprawy jakości snu i łagodzenia napięcia nerwowego. Preparat ma postać tabletek drażowanych. W składzie zawiera ekstrakty z m.in. szyszki chmielu, korzenia goryczki i korzenia kozłka lekarskiego. Tradycyjnie stosuje się go w łagodnych objawach napięcia nerwowego oraz jako środek wspomagający sen u osób powyżej 12 roku życia.
Kalms Noc to roślinny lek stosowany w leczeniu zaburzeń snu i trudności z zasypianiem, zawierający wyciąg z korzenia kozłka lekarskiego. Kalms Noc jest dostępny bez recepty,
Kamaptin: zawierający atomoksetynę, jest stosowany w leczeniu ADHD u dzieci (powyżej 6 lat), młodzieży i dorosłych. Lek zwiększa stężenie noradrenaliny w mózgu, poprawiając koncentrację i zmniejszając impulsywność. Używany jako element kompleksowego leczenia ADHD, nie powoduje uzależnienia i wymaga zastosowania metod niefarmakologicznych.
Kefrenex to lek na receptę, który zawiera kwetiapinę. Jest to atypowy lek przeciwpsychotyczny, który działa na wiele receptorów neuroprzekaźników. Główne wskazania do stosowania Kefrenexu obejmują leczenie schizofrenii, epizodów maniakalnych i depresyjnych w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Lek jest dostępny w postaci tabletek powlekanych o różnych dawkach.
Ketilept to lek przeciwpsychotyczny zawierający kwetiapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, epizodów depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej oraz leczenia epizodów maniakalnych o umiarkowanym i ciężkim nasileniu. Lek jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania Ketileptu obejmują leczenie schizofrenii, zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, leczenie epizodów maniakalnych o umiarkowanym i dużym nasileniu w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, leczenie epizodów ciężkiej depresji w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego oraz zapobieganie nawrotom epizodów maniakalnych i depresji u pacjentów z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym, u których uzyskano wcześniej reakcję na leczenie kwetiapiną.
Ketilept Retard to lek przeciwpsychotyczny zawierający kwetiapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, manii oraz zaburzeń afektywnych dwubiegunowych i epizodów ciężkiej depresji. Działa poprzez oddziaływanie na różne receptory w mózgu, głównie blokując receptory dopaminergiczne i serotoninergiczne 5-HT2. Jest dostępny na receptę.
Ketipinor to lek przeciwpsychotyczny, którego substancją czynną jest kwetiapina. Stosowany jest w leczeniu schizofrenii, średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii oraz w leczeniu depresji. Lek ten jest dostępny na receptę. Wchodząca w skład leku kwetiapina, jest substancją aktywną, która należy do substancji przeciwpsychotycznych. Ma zastosowanie w leczeniu takich chorób jak: depresja w przebiegu choroby dwubiegunowej, schizofrenia oraz mania.
Ketrel to lek przeciwpsychotyczny, którego substancją czynną jest kwetiapina. Stosowany jest w leczeniu schizofrenii oraz w leczeniu epizodów maniakalnych o umiarkowanym i ciężkim nasileniu w przebiegu choroby dwubiegunowej. Lek jest również stosowany w leczeniu epizodów ciężkiej depresji w przebiegu choroby dwubiegunowej oraz w zapobieganiu nawrotom choroby dwubiegunowej (epizodom mieszanym, manii lub depresji) u pacjentów, którzy reagowali na wcześniejsze leczenie kwetiapiną. Ketrel jest dostępny na receptę.
Ketrel XR to lek przeciwpsychotyczny, którego substancją czynną jest kwetiapina. Jest stosowany w leczeniu różnych zaburzeń psychicznych, takich jak schizofrenia, zaburzenia afektywne dwubiegunowe i depresja. Lek ten jest dostępny na receptę.
Klozapol to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną klozapinę. Jest stosowany w leczeniu schizofrenii, szczególnie u pacjentów, którzy nie reagują na inne leki stosowane w schizofrenii lub ich nie tolerują. Klozapol wykazuje silne działanie uspokajające, przeciwpsychotyczne i umiarkowane przeciwautystyczne, łagodzi objawy wytwórcze schizofrenii. Lek jest dostępny na receptę.
Konaten to lek zawierający atomoksetynę, który jest stosowany w leczeniu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD. Lek ten jest przeznaczony dla dzieci powyżej 6 roku życia, młodych osób oraz dorosłych. Konaten działa poprzez zwiększenie stężenia noradrenaliny w mózgu, co pomaga zwiększyć koncentrację oraz zmniejszyć impulsywność i nadmierną ruchliwość u pacjentów z ADHD. Jest dostępny na receptę.
Krople uspokajające to lek dostępny bez recepty, który jest stosowany w stanach nadmiernej drażliwości i niepokoju, a także w przypadku trudności z zasypianiem na tle nerwowym. Substancją czynną leku jest wyciąg złożony z korzenia kozłka, ziela melisy, korzenia arcydzięgla, szyszki chmielu oraz kwiatu lawendy. Preparat działa uspokajająco i łagodzi napięcia nerwowe. Jest przeznaczony dla osób dorosłych i młodzieży od 12 roku życia.
Krople walerianowe to tradycyjny roślinny produkt leczniczy, który zawiera nalewkę z korzenia kozłka lekarskiego. Są stosowane w celu złagodzenia objawów wywołanych stanami napięcia nerwowego oraz jako środek ułatwiający zasypianie. Preparat jest dostępny bez recepty. Produkt zawiera 64-68% etanolu. Nie jest zalecane stosowanie równocześnie z syntetycznymi środkami uspokajającymi. Lek jest przeciwwskazany u osób z intensywnym świądem w okolicy odbytu i narządów płciowych. Stosowanie leku może spowodować nasilenie objawów i zwiększyć ryzyko wystąpienia powikłań.
Kvelux SR to lek w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu, zawierający kwetiapinę. Należy do grupy leków przeciwpsychotycznych stosowanych w leczeniu schizofrenii, manii oraz zaburzeń afektywno dwubiegunowych i epizodów ciężkiej depresji. Lek jest dostępny na receptę. Wskazania do stosowania obejmują leczenie schizofrenii, zaburzenia afektywnego dwubiegunowego, w tym leczenie umiarkowanych do ciężkich epizodów maniakalnych i ciężkiej depresji.
Kventiax to lek w postaci tabletek powlekanych, zawierający kwetiapinę. Należy do grupy leków przeciwpsychotycznych stosowanych w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Kwetiapina i jej czynny metabolit (norkwetiapina) mają wpływ na znaczną liczbę receptorów neurotransmiterów. Lek jest dostępny na receptę.
Kventiax SR to atypowy lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną kwetiapinę. Jest dostępny na receptę. Lek jest wskazany do stosowania w leczeniu schizofrenii oraz w leczeniu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, w tym epizodów maniakalnych o umiarkowanym lub ciężkim nasileniu oraz epizodów ciężkiej depresji. Może być również stosowany do zapobiegania nawrotom epizodów maniakalnych lub depresyjnych u pacjentów, którzy reagowali na wcześniejsze leczenie kwetiapiną.
Kwetaplex to lek w postaci tabletek powlekanych, zawierający kwetiapinę. Należy do grupy leków przeciwpsychotycznych stosowanych w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Lek jest dostępny na receptę. Kwetiapina, substancja czynna zawarta w leku, oddziałuje z wieloma receptorami neuroprzekaźnikowymi, wykazując powinowactwo do receptorów serotoninergicznych 5HT2 i receptorów dopaminergicznych D1 i D2 w mózgu.
Kwetaplex XR to lek w postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu, zawierający substancję czynną kwetiapinę. Należy do grupy leków przeciwpsychotycznych stosowanych w leczeniu schizofrenii oraz średnio nasilonych i ciężkich epizodów manii. Kwetiapina jest również wskazana w leczeniu epizodów depresyjnych w przebiegu choroby dwubiegunowej. Lek jest dostępny na receptę.
Lek Kwetina zawiera substancję czynną nazywaną kwetiapiną. Jest to lek przeciwpsychotyczny, który jest stosowany w leczeniu różnych chorób. Przede wszystkim, Kwetina jest skuteczna w leczeniu epizodów depresyjnych w przebiegu choroby dwubiegunowej, kiedy pacjent odczuwa smutek, duże przygnębienie, brak energii, utratę apetytu, ma poczucie winy lub nie może spać. Kwetina jest również stosowana w leczeniu manii, kiedy pacjent jest bardzo silnie podekscytowany, uradowany, pobudzony, pełen entuzjazmu lub nadmiernie aktywny albo ma zaburzoną zdolność krytycznej oceny, jest agresywny lub uciążliwy. Ponadto, Kwetina jest stosowana w leczeniu schizofrenii. Lekarz może zalecić kontynuowanie stosowania Kwetina nawet wtedy, gdy samopoczucie pacjenta już się poprawi. Kwetina jest dostępna na receptę.
Kwiat lawendy to produkt leczniczy, który jest stosowany w stanach wyczerpania umysłowego, problemów z zasypianiem, a także łagodnych objawach napięcia nerwowego. Substancją czynną jest kwiat lawendy (Lavandula angustifolia Mill.). Kwiat lawendy zawiera około 3% olejku eterycznego, którego główne składniki to estry, na przykład przyjemnie pachnący octan linalolu oraz terpeny, między innymi geraniol, borneol i cyneol. Produkt ten jest dostępny bez recepty.
Lafactin to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną wenlafaksynę. Jest stosowany w leczeniu ciężkich epizodów depresji, a także w zapobieganiu ich nawrotom. Lafactin jest również wskazany do stosowania w leczeniu uogólnionych zaburzeń lękowych, fobii społecznej oraz lęku napadowego z agorafobią lub bez niej. Lek jest dostępny na receptę.
Lek Lamegom zawiera substancję czynną agomelatynę, która jest lekiem przeciwdepresyjnym. Jest przepisywany w celu leczenia depresji. Lek należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty. Lamegom jest dostępny na receptę.
Lamilept to lek przeciwpadaczkowy zawierający substancję czynną lamotryginę. Jest stosowany w leczeniu różnych form padaczki, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami przeciwpadaczkowymi. Lamilept jest także stosowany w leczeniu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, zwłaszcza w celu zapobiegania lub łagodzenia epizodów depresji. Lek jest dostępny na receptę.
Latuda to lek przeciwpsychotyczny, który zawiera substancję czynną o nazwie lurazydon. Jest stosowany w leczeniu objawów schizofrenii u dorosłych pacjentów oraz młodzieży w wieku od 13 roku życia. Lurazydon działa poprzez blokowanie receptorów w mózgu, do których przyłącza się dopamina i serotonina, co pomaga normalizować aktywność mózgu i zmniejszać objawy schizofrenii. Latuda jest dostępna na receptę.
Lenuxin to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną escytalopram. Jest stosowany w leczeniu depresji, zespołu lęku napadowego, zespołu lęku społecznego (fobii społecznej) oraz zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Lek jest dostępny na receptę.
Lerivon to lek przeciwdepresyjny, który zawiera substancję czynną mianseryny chlorowodorek. Jest stosowany w leczeniu zespołów depresyjnych, zwłaszcza z zaznaczonym obniżeniem ruchliwości oraz depresją lękową. Lek jest dostępny na receptę.
Levomentis to lek w postaci tabletek powlekanych, który skutecznie pomaga w leczeniu poważnych zaburzeń psychicznych. Dzięki swoim właściwościom, lek zapobiega działaniu niektórych substancji w mózgu, co prowadzi do złagodzenia objawów choroby. Jest to neuroleptyk, który należy do grupy związków pochodnych fenotiazyny. Wskazania do stosowania obejmują: leczenie schizofrenii, leczenie innych chorób psychicznych przebiegających z pobudzeniem ruchowym lub psychoruchowym, jako leczenie wspomagające w upośledzeniu umysłowym, leczenie zespołów lękowych – w małych dawkach, w pojedynczej wieczornej dawce w zaburzeniach snu oraz leczenie bólu przewlekłego w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami przeciwbólowymi. Lek jest dostępny na receptę.
Lexapro to lek przeciwdepresyjny zawierający substancję czynną escitalopram. Jest stosowany w leczeniu dużych epizodów depresyjnych, zaburzeń lękowych (takich jak zaburzenie lękowe z napadami lęku z agorafobią lub bez agorafobii, fobii społecznej, zaburzenia lękowego uogólnionego oraz zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego). Lek ten jest dostępny na receptę.
Lexotan to lek przeciwlękowy z grupy pochodnych benzodiazepiny. Głównym składnikiem jest bromazepam. Lek jest dostępny na receptę. Stosowany jest w leczeniu zaburzeń lękowych uogólnionych, zaburzeń układu autonomicznego objawiających się pod postacią somatyczną, stanów lękowych występujących w przebiegu przewlekłych chorób ośrodkowego układu nerwowego, zaburzeń stresowych pourazowych z objawami lęku oraz zaburzeń adaptacyjnych.
Linefor to lek przeciwpadaczkowy, przeciwbólowy oraz przeciwlękowy, który jest dostępny na receptę. Substancją czynną tego preparatu jest pregabalina. Stosowany jest w leczeniu padaczki, bólu neuropatycznego oraz uogólnionych zaburzeń lękowych u osób dorosłych. Lek występuje w postaci kapsułek twardych.
Leki psychotropowe, w tym antydepresanty, to ważna grupa leków stosowanych w psychiatrii przy leczeniu różnorodnych zaburzeń psychicznych. Ich działanie opiera się na modyfikacji poziomów neuroprzekaźników w mózgu, co pozwala na regulację nastroju, myślenia i zachowania pacjenta. Leki te odgrywają kluczową rolę w terapii depresji, zaburzeń lękowych, schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej i innych stanów psychicznych. Współczesna psychiatria proponuje szeroki wachlarz preparatów farmakologicznych, które – odpowiednio dobrane i stosowane pod kontrolą specjalisty – mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Mimo że wokół tych leków narosło wiele mitów, współczesne preparaty cechują się coraz większą skutecznością i bezpieczeństwem przy jednoczesnym zmniejszeniu niepożądanych działań ubocznych.
Leki psychotropowe to substancje, które wpływają na ośrodkowy układ nerwowy, modyfikując funkcje mózgu związane z myśleniem, emocjami i zachowaniem. Ich działanie opiera się na regulacji lub zmianie poziomu neuroprzekaźników – substancji chemicznych, które umożliwiają komunikację między komórkami nerwowymi.
Do grupy leków psychotropowych zaliczane są wszystkie środki farmakologiczne oddziałujące na funkcje psychiczne. Co ciekawe, należą do nich również preparaty, których podstawowe działanie nie jest ukierunkowane bezpośrednio na psychikę. Istnieje wiele klasyfikacji tych leków, które opierają się na budowie chemicznej, mechanizmach neurofizjologicznych czy biochemicznych.
Według popularnej klasyfikacji szwajcarskiej, leki psychotropowe dzielą się na dwie główne kategorie:
Polscy naukowcy wyodrębnili natomiast następujące grupy leków psychotropowych:
Środki neuroleptyczne stosowane są przede wszystkim w leczeniu objawów towarzyszących psychozom, takich jak omamy, urojenia, pobudzenie, zakłócenia emocjonalne czy wycofanie społeczne. Leki te ograniczają ogólną aktywność mózgu, ale ich działanie nie polega jedynie na uspokajaniu pacjenta.
Antydepresanty oddziałują na ośrodki nerwowe odpowiedzialne za regulację nastroju, napędu oraz lęków. Stanowią podstawę leczenia zaburzeń depresyjnych, a ich dobór jest uzależniony od indywidualnych potrzeb pacjenta i charakteru objawów.
Stabilizatory nastroju mają za zadanie stabilizację nastroju oraz napędu psychoruchowego. Są stosowane między innymi w terapii choroby afektywnej dwubiegunowej, zapobiegając wahaniom od depresji do manii.
Środki przeciwlękowe zmniejszają nasilenie lęku towarzyszącego różnym stanom chorobowym. Do najczęściej stosowanych należą benzodiazepiny, które poza eliminacją lęku wykazują działanie nasenne, uspokajające, przeciwdrgawkowe i amnestyczne.
Preparaty nasenne powodują szybsze zasypianie oraz głębszy i spokojniejszy sen. Stosuje się je w zaburzeniach snu, które często towarzyszą innym problemom psychicznym.
Ta grupa leków ma za zadanie poprawę funkcji poznawczych, szczególnie pamięci, kreatywności i motywacji. Działają poprzez aktywizowanie oraz usprawnienie procesów ośrodkowego układu nerwowego.
Leki przeciwdepresyjne, nazywane również antydepresantami, stanowią podstawę farmakoterapii depresji i niektórych innych zaburzeń psychicznych. Ich działanie opiera się na regulacji poziomu neuroprzekaźników w mózgu, głównie serotoniny, noradrenaliny i dopaminy, które odpowiadają za nastrój, energię i motywację.
Zaburzenia depresyjne wiążą się przede wszystkim z upośledzonym przekazywaniem sygnałów przez neurony serotoninergiczne i noradrenergiczne w strukturach mózgowych. Leki przeciwdepresyjne, regulując systemy neuroprzekaźnikowe, wpływają pobudzająco na nastrój i odhamowująco na napęd psychoruchowy.
SSRI to obecnie najczęściej przepisywane leki przeciwdepresyjne. Działają poprzez blokowanie transportu serotoniny z powrotem do komórki nerwowej, co skutkuje zwiększeniem jej stężenia w przestrzeni międzysynaptycznej. To z kolei prowadzi do poprawy nastroju, zmniejszenia lęku i innych objawów depresji.
Do leków z tej grupy należą:
Leki SSRI zazwyczaj są dobrze tolerowane, ale mogą powodować skutki uboczne, takie jak nudności, bóle głowy, bezsenność lub senność (głównie na początku leczenia), zaburzenia seksualne oraz zmiany masy ciała. Ważną zaletą tych leków jest ich dodatkowe działanie przeciwlękowe.
Leki z tej grupy zwiększają stężenie zarówno serotoniny, jak i noradrenaliny w mózgu. Są szczególnie skuteczne u pacjentów z depresją przebiegającą z dolegliwościami bólowymi, gdyż wykazują dodatkowe działanie przeciwbólowe.
Do grupy SNRI należą:
Profil działań niepożądanych SNRI jest podobny do SSRI, jednak ze względu na wpływ na poziom noradrenaliny, mogą one dodatkowo powodować podwyższenie ciśnienia tętniczego.
TLPD to starsza generacja leków przeciwdepresyjnych, które były podstawą leczenia depresji do lat 90. XX wieku. Działają one poprzez hamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, ale wpływają również na inne receptory, co powoduje więcej skutków ubocznych.
Do tej grupy należą:
TLPD są wskazane głównie w leczeniu nawracających zaburzeń depresyjnych, uporczywych zaburzeń nastroju oraz w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych. Ze względu na liczne działania niepożądane (suchość w ustach, zaparcia, zaburzenia oddawania moczu, senność, zawroty głowy, wzrost masy ciała), są obecnie rzadziej stosowane jako leki pierwszego wyboru.
IMAO blokują działanie enzymów oksydazy monoaminowej, które odpowiadają za rozkład neuroprzekaźników (dopaminy, noradrenaliny, serotoniny) w mózgu. Zwiększają tym samym ich stężenie, co wykorzystywane jest w leczeniu objawów depresji.
Jedynym dostępnym obecnie lekiem z tej grupy jest moklobemid (Aurorix, Mobemid, Moklar), który jest selektywnym, odwracalnym inhibitorem MAO typu A. Stosowany jest głównie w depresji endogennej z zahamowaniem psychoruchowym oraz w depresji wieku podeszłego.
IMAO są stosowane stosunkowo rzadko, głównie gdy inne leki przeciwdepresyjne okazują się nieskuteczne. Wiąże się to z ich licznymi interakcjami z lekami i pokarmami oraz większą liczbą działań niepożądanych w porównaniu do nowszych antydepresantów.
Istnieje również szereg leków przeciwdepresyjnych o unikatowych mechanizmach działania, które nie wpisują się w powyższe kategorie. Należą do nich m.in.:
Leki te mogą być szczególnie przydatne u pacjentów, którzy nie tolerują lub nie reagują na standardowe leczenie SSRI czy SNRI.
Leki psychotropowe mają szerokie spektrum zastosowań w psychiatrii, jednak ich użycie powinno być zawsze dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i specyfiki jego zaburzenia.
Podstawą farmakoterapii depresji są leki przeciwdepresyjne. Dobór konkretnego preparatu zależy od nasilenia i charakteru objawów, chorób współistniejących, ryzyka interakcji z innymi lekami oraz możliwych działań niepożądanych. W ciężkich przypadkach depresji lekarz może zalecić połączenie antydepresantów z lekami przeciwpsychotycznymi lub stabilizatorami nastroju.
W terapii zaburzeń lękowych stosuje się głównie leki przeciwlękowe (anksjolityki) z grupy benzodiazepin oraz leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI i SNRI, które wykazują również działanie przeciwlękowe. W przypadku ostrych ataków paniki mogą być stosowane krótkodziałające benzodiazepiny, natomiast w długotrwałym leczeniu preferowane są SSRI ze względu na mniejsze ryzyko uzależnienia.
W terapii schizofrenii kluczową rolę odgrywają leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki). Dzielą się one na klasyczne (I generacji), takie jak haloperidol czy chloropromazyna, oraz atypowe (II generacji), np. risperidon, olanzapina, kwetiapina czy klozapina. Leki atypowe są zwykle lepiej tolerowane i powodują mniej objawów pozapiramidowych.
W leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej (CHAD) stosuje się głównie leki normotymiczne, które stabilizują nastrój i zapobiegają nawrotom epizodów maniakalnych i depresyjnych. Należą do nich sole litu, kwas walproinowy, karbamazepina oraz lamotrygina. W zależności od fazy choroby mogą być również stosowane leki przeciwpsychotyczne lub przeciwdepresyjne.
W terapii bezsenności stosuje się przede wszystkim leki nasenne. Mogą to być benzodiazepiny, leki z grupy Z (zolpidem, zopiklon) lub leki przeciwdepresyjne o działaniu nasennym (mirtazapina, trazodon). W zaburzeniach rytmu dobowego może być pomocna melatonina.
Jak wszystkie substancje lecznicze, również leki psychotropowe mogą powodować działania niepożądane. Ich rodzaj i nasilenie zależą od typu leku, dawki, czasu stosowania oraz indywidualnych cech pacjenta.
Leki przeciwdepresyjne mogą wywoływać różnorodne działania niepożądane, które różnią się w zależności od grupy leków:
Dla SSRI najczęstsze skutki uboczne to:
W przypadku TLPD do typowych działań niepożądanych należą:
Leki przeciwpsychotyczne, szczególnie I generacji, mogą powodować:
Groźnym, choć rzadkim powikłaniem stosowania neuroleptyków jest złośliwy zespół neuroleptyczny, objawiający się wysoką gorączką, sztywnością mięśniową, niestabilnością autonomicznego układu nerwowego i zaburzeniami świadomości.
Benzodiazepiny mogą powodować:
Leki normotymiczne, np. lit, mogą wywoływać:
Warto podkreślić, że nie u każdego pacjenta wystąpią wszystkie wymienione objawy, a u niektórych mogą nie wystąpić żadne. Ponadto, wiele skutków ubocznych ma charakter przejściowy i ustępuje w trakcie leczenia. W przypadku uciążliwych lub nasilonych działań niepożądanych, lekarz może zmienić lek na inny lub dostosować dawkę.
Leki psychotropowe mogą wchodzić w niebezpieczne interakcje z różnymi substancjami, w tym z alkoholem, lekami i pokarmami. Szczególnie istotne jest unikanie łączenia:
Łączenie leków psychotropowych z alkoholem jest bardzo niebezpieczne i może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Alkohol może:
Z tych powodów osoby przyjmujące leki psychotropowe powinny całkowicie unikać spożywania alkoholu lub ograniczyć je do absolutnego minimum po konsultacji z lekarzem.
Leki psychotropowe mogą wchodzić w interakcje również z innymi lekami i suplementami:
Dlatego zawsze należy informować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach i ziołach, aby uniknąć potencjalnie niebezpiecznych interakcji.
Czas trwania terapii lekami psychotropowymi zależy od rodzaju zaburzenia, jego nasilenia, historii wcześniejszych epizodów i odpowiedzi na leczenie. Ogólne zasady są następujące:
Leczenie zaburzeń lękowych trwa zwykle od 6 do 12 miesięcy od ustąpienia objawów. Benzodiazepiny powinny być stosowane krótkotrwale (do 4-6 tygodni) ze względu na ryzyko uzależnienia.
W schizofrenii leczenie podtrzymujące zwykle trwa co najmniej 1-2 lata po pierwszym epizodzie, a po kolejnych epizodach może być kontynuowane przez wiele lat lub bezterminowo.
W chorobie afektywnej dwubiegunowej leczenie profilaktyczne stabilizatorami nastroju często ma charakter wieloletni lub dożywotni, aby zapobiec nawrotom epizodów maniakalnych i depresyjnych.
Leki psychotropowe, szczególnie antydepresanty, benzodiazepiny i neuroleptyki, nie powinny być odstawiane nagle. Wymaga to stopniowego zmniejszania dawki pod kontrolą lekarza, aby uniknąć objawów odstawiennych. Objawy te mogą obejmować:
Wokół leków psychotropowych narosło wiele mitów, które mogą zniechęcać pacjentów do podjęcia leczenia. Oto fakty, które warto znać:
Fakt: Większość leków psychotropowych, w tym antydepresanty i leki przeciwpsychotyczne, nie powoduje uzależnienia. Wyjątkiem są benzodiazepiny i niektóre leki nasenne, które przy długotrwałym stosowaniu mogą prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego. Objawy, które mogą wystąpić po odstawieniu niektórych leków, nie są wynikiem uzależnienia, lecz tzw. zespołu odstawiennego, który można zminimalizować przez stopniowe zmniejszanie dawki.
Fakt: Leki psychotropowe nie zmieniają osobowości pacjenta, a jedynie łagodzą objawy choroby, która może zniekształcać osobowość. Właściwie dobrane leczenie pozwala pacjentowi powrócić do swojego prawdziwego „ja”, które było przysłonięte przez objawy choroby.
Fakt: Większość leków psychotropowych, szczególnie antydepresantów, wymaga czasu, aby osiągnąć pełny efekt terapeutyczny. Antydepresanty zwykle zaczynają działać po 2-4 tygodniach regularnego stosowania, a pełny efekt może być widoczny dopiero po 6-8 tygodniach. Leki przeciwpsychotyczne i normotymiczne również wymagają czasu, aby osiągnąć stabilny poziom w organizmie.
Fakt: Nagłe odstawienie leków psychotropowych, szczególnie gdy objawy ustąpiły, często prowadzi do nawrotu choroby, czasem w cięższej postaci. Decyzja o zakończeniu leczenia powinna być zawsze podejmowana w porozumieniu z lekarzem, który zaplanuje stopniowe zmniejszanie dawki.
Choć leki psychotropowe są podstawą leczenia wielu zaburzeń psychicznych, ich skuteczność można wspomóc naturalnymi metodami:
Umiarkowana aktywność fizyczna, taka jak spacery, pływanie czy joga, pomaga zmniejszyć objawy depresji i lęku oraz poprawia ogólne samopoczucie. Wysiłek fizyczny stymuluje produkcję endorfin, które są naturalnymi substancjami poprawiającymi nastrój.
Dieta bogata w kwasy omega-3 (ryby, orzechy), tryptofan (indyk, nabiał, banany), magnez (orzechy, zielone warzywa) i antyoksydanty może wspierać zdrowie psychiczne. Warto również ograniczyć spożycie kofeiny i cukru, które mogą nasilać lęk i wahania nastroju.
Medytacja, trening uważności (mindfulness), głębokie oddychanie i progresywna relaksacja mięśni mogą zmniejszyć poziom stresu i lęku, co wspiera działanie leków.
Terapia światłem jasnym może być skuteczna w leczeniu sezonowych zaburzeń afektywnych oraz jako wsparcie leczenia innych typów depresji.
Niektóre zioła i suplementy, takie jak dziurawiec (przy łagodnej do umiarkowanej depresji), lawenda (przy lęku) czy waleriania (przy bezsenności), mogą łagodzić objawy. Jednak zawsze należy skonsultować ich stosowanie z lekarzem, gdyż mogą wchodzić w interakcje z lekami psychotropowymi.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT), terapia interpersonalna i inne formy psychoterapii mogą znacząco zwiększyć skuteczność leczenia farmakologicznego. W niektórych przypadkach łagodnych zaburzeń, psychoterapia może być skuteczna nawet bez leków.
Leki psychotropowe są ważnym narzędziem w leczeniu zaburzeń psychicznych, pozwalającym wielu pacjentom powrócić do normalnego funkcjonowania. Współczesna psychiatria dysponuje szeroką gamą leków o różnych mechanizmach działania, co umożliwia indywidualne dostosowanie terapii do potrzeb pacjenta.
Kluczowe jest, aby leczenie było prowadzone pod nadzorem specjalisty, który może monitorować skuteczność i bezpieczeństwo terapii. Równie ważna jest współpraca pacjenta z lekarzem – regularne przyjmowanie leków zgodnie z zaleceniami, informowanie o skutkach ubocznych i nierezygnowanie z leczenia bez konsultacji.
Warto pamiętać, że farmakoterapia jest często tylko jednym z elementów kompleksowego podejścia do leczenia zaburzeń psychicznych. Połączenie leków z psychoterapią, zmianami stylu życia i wsparciem społecznym daje najlepsze rezultaty i pozwala na osiągnięcie trwałej poprawy stanu zdrowia psychicznego.
Większość leków psychotropowych, w tym antydepresanty i leki przeciwpsychotyczne, nie powoduje uzależnienia. Wyjątkiem są benzodiazepiny i niektóre leki nasenne, które przy długotrwałym stosowaniu mogą prowadzić do uzależnienia fizycznego i psychicznego, dlatego powinny być stosowane krótkotrwale i pod ścisłą kontrolą lekarza.
Pierwsze efekty działania antydepresantów mogą być zauważalne po około 2 tygodniach regularnego przyjmowania leku, jednak pełny efekt terapeutyczny zwykle osiągany jest po 4-6 tygodniach. U osób starszych czas ten może być dłuższy. Ważne, aby nie zniechęcać się brakiem natychmiastowej poprawy i kontynuować leczenie zgodnie z zaleceniami lekarza.
Zdecydowanie nie zaleca się łączenia alkoholu z lekami psychotropowymi. Alkohol może nasilać działanie depresyjne leków na ośrodkowy układ nerwowy, prowadząc do nadmiernej senności, zaburzeń koordynacji, a nawet zaburzeń oddychania. Ponadto, alkohol może zmniejszać skuteczność leków i nasilać ich działania niepożądane.
Wiele leków psychotropowych, szczególnie na początku leczenia, może powodować senność, zawroty głowy i zaburzenia koncentracji, co może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Pacjenci powinni być świadomi tych efektów i unikać prowadzenia pojazdów, dopóki nie będą pewni, jak lek na nich działa. Warto skonsultować tę kwestię z lekarzem.
Stosowanie leków psychotropowych w ciąży wymaga szczególnej ostrożności i zawsze powinno być konsultowane z lekarzem. Niektóre leki mogą zwiększać ryzyko wad wrodzonych lub powikłań ciąży, jednak w wielu przypadkach korzyści z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko. Ciężka, nieleczona depresja lub inne zaburzenia psychiczne mogą mieć również negatywny wpływ na przebieg ciąży i rozwój płodu.
Nagłe odstawienie leków psychotropowych, szczególnie antydepresantów, benzodiazepin i niektórych leków przeciwpsychotycznych, może prowadzić do zespołu odstawiennego objawiającego się bezsennością, lękiem, drażliwością, zawrotami głowy i innymi nieprzyjemnymi objawami. W przypadku benzodiazepin nagłe odstawienie może nawet prowadzić do drgawek. Dlatego leki te powinny być odstawiane stopniowo, pod kontrolą lekarza.
W przypadku wystąpienia działań niepożądanych, należy skonsultować się z lekarzem, który może:
Nie należy samodzielnie modyfikować dawki ani odstawiać leku bez konsultacji z lekarzem.
Niektóre leki ziołowe mogą wchodzić w interakcje z lekami psychotropowymi. Na przykład dziurawiec może zmniejszać stężenie wielu leków we krwi, w tym antydepresantów, leków przeciwpsychotycznych i normotymicznych. Z kolei waleriania może nasilać działanie sedatywne benzodiazepin. Dlatego przed zastosowaniem jakichkolwiek preparatów ziołowych należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Niektóre leki psychotropowe mogą wpływać na wagę. Leki przeciwpsychotyczne, szczególnie atypowe, oraz niektóre antydepresanty (mirtazapina, niektóre TLPD) mogą powodować zwiększenie apetytu i przyrost masy ciała. Z kolei niektóre SSRI mogą początkowo powodować utratę apetytu i spadek masy ciała. Warto omówić z lekarzem ryzyko zmian wagi i ewentualne strategie przeciwdziałania.
Stosowanie leków psychotropowych u dzieci i młodzieży wymaga szczególnej ostrożności, gdyż ich mózgi są nadal w fazie rozwoju. Niektóre leki mają potwierdzoną skuteczność i bezpieczeństwo w tej grupie wiekowej, inne mogą zwiększać ryzyko myśli i zachowań samobójczych. Decyzja o zastosowaniu leczenia powinna być podjęta po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka, a leczenie powinno być ściśle monitorowane przez specjalistę psychiatrii dzieci i młodzieży.
