Bilobil to lek ziołowy dostępny bez recepty, który zawiera wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Jest stosowany w zaburzeniach ukrwienia i funkcji mózgu u osób w wieku podeszłym, objawiających się jako: zaburzenia pamięci i sprawności umysłowej, zawroty głowy, szum w uszach. Można go stosować również pomocniczo w zaburzeniach ukrwienia kończyn (z objawami uczucia zimna w kończynach, bólem w czasie chodzenia).
Bilobil Forte to lek zawierający wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Jest to preparat usprawniający krążenie i zaopatrzenie mózgu w tlen i glukozę. Stosowany jest w celu poprawy zdolności poznawczych u osób starszych i podnosi jakość życia w przebiegu łagodnej demencji. Lek jest dostępny bez recepty.
Lek polecany jest dla osób dorosłych w zaburzeniach krążenia mózgowego (zawroty głowy, szumy uszu), w osłabieniu pamięci i sprawności intelektualnej. Usprawnia krążenie i zaopatrzenie mózgu w tlen i glukozę. Lek Bilobil intense zawiera kwantyfikowany wyciąg z liści miłorzębu japońskiego
Lek stosowany w leczeniu zaburzeń mózgu, związanych głównie z podeszłym wiekiem – zaburzeń procesów poznawczych w zespołach otępiennych, u dzieci natomiast w leczeniu dysleksji.
Concerta to lek na receptę, który ma postać tabletek o przedłużonym uwalnianiu. Jest stosowany w leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD. Lek ten stosuje się u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 lat. Leczenie lekiem Concerta wprowadza się dopiero po wykorzystaniu metod terapeutycznych nie wymagających stosowania leków.
Ginkofar to lek dostępny bez recepty, który zawiera wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Zmniejsza skurcz naczyń, zmniejsza lepkość krwi i agregację krwinek, co powoduje zwiększenie mikrokrążenia tkankowego krwi. Stosowany jest w celu poprawy zdolności poznawczych u osób starszych (osłabienie pamięci i sprawności umysłowej związane z wiekiem) oraz w celu poprawy jakości życia w łagodnej demencji.
Ginkofar Extra to lek dostępny bez recepty, który zawiera kwantyfikowany wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Działa poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych, zapobieganie agregacji płytek krwi oraz poprawę przepływu krwi w mózgu. Jest zalecany do stosowania w celu poprawy zdolności poznawczych u osób starszych, które z wiekiem doświadczają osłabienia pamięci i sprawności umysłowej, a także jako środek poprawiający jakość życia w łagodnej formie demencji.
Ginkofar Forte to lek dostępny bez recepty, który zawiera wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Jest to preparat pochodzenia naturalnego, który działa poprawiająco na krążenie mózgowe i obwodowe. Wskazaniami do stosowania Ginkofar Forte są zaburzenia krążenia mózgowego z objawami takimi jak utrudniona koncentracja myślowa, zaburzenia pamięci, zawroty i bóle głowy, szum w uszach. Może być również stosowany w celu poprawy jakości życia w łagodnej postaci otępienia.
Ginkofar Intense to lek zawierający wyciąg z miłorzębu japońskiego, który poprawia przepływ krwi w mózgu i zapobiega zlepianiu się płytek krwi. Jest przeznaczony dla osób dorosłych do stosowania w celu poprawy zdolności poznawczych, szczególnie w przypadku osłabienia pamięci i sprawności umysłowej związanej z wiekiem, oraz w celu poprawy jakości życia w łagodnej demencji. Ginkofar Intense jest dostępny bez recepty.
Ginkofar Max to lek roślinny, który zawiera kwantyfikowany wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Jest zalecany do stosowania u pacjentów z objawami takimi jak osłabienie pamięci i sprawności umysłowej związanym z wiekiem. Może być również stosowany pomocniczo w zaburzeniach krążenia mózgowego (z objawami zawrotów głowy, szumu w uszach) oraz pomocniczo u pacjentów wykonujących zalecany program ćwiczeń fizycznych w leczeniu niespecyficznej choroby naczyń obwodowych z objawami chromania przestankowego. Lek jest dostępny bez recepty.
Ginkoflav Forte to suplement diety zawierający wysokoskoncentrowany ekstrakt z liści miłorzębu japońskiego. Preparat jest przeznaczony dla osób dorosłych, szczególnie obciążonych wysiłkiem intelektualnym i w wieku podeszłym. Ekstrakt z miłorzębu japońskiego wspomaga układ krążenia oraz utrzymanie prawidłowego funkcjonowania mózgu u osób starszych, dodatkowo wspiera zachowanie pamięci i funkcji poznawczych oraz lepszego słyszenia i widzenia. Ginkoflav Forte jest dostępny bez recepty.
Ginkoflav Med to lek w postaci kapsułek, który zawiera suchy wyciąg kwantyfikowany z liści miłorzębu japońskiego. Preparat rozszerza naczynia krwionośne, poprawiając przepływ krwi w mózgu, co skutkuje poprawą funkcji poznawczych osób starszych. Wskazany jest do stosowania w celu poprawy funkcji poznawczych u osób starszych (osłabienie sprawności umysłowej i osłabienie pamięci związane z wiekiem), a także pomocniczo w celu poprawy jakości życia w łagodnym otępieniu. Lek jest dostępny bez recepty.
Lucetam to lek nootropowy, który zawiera substancję czynną piracetam. Działa na poziomie fizjologicznym, zmniejszając lepkość krwi, zwiększając przepływ przez naczynia w mózgu, bez działania rozszerzającego naczynia, a także poprawia wykorzystanie tlenu i zużycie glukozy w niedokrwionej tkance mózgowej. Wskazany jest w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego, zaburzeń dyslektycznych u dzieci (w połączeniu z terapią logopedyczną) oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego. Lek jest dostępny na receptę.
Medikinet to lek na receptę, dostępny w postaci kapsułek o zmodyfikowanym uwalnianiu. Zawiera substancje psychotropowe, a konkretnie metylofenidat. Jest stosowany w leczeniu zaburzeń hiperkinetycznych (ADHD). Medikinet jest dostępny w wielu aptekach na terenie Polski.
Medikinet CR to lek na receptę dostępny w aptekach na terenie całego kraju. Jest to produkt w postaci kapsułek o zmodyfikowanym uwalnianiu, zawierający metylofenidat. Lek jest stosowany w leczeniu ADHD. Medikinet CR jest dostępny w różnych dawkach, w tym 10 mg.
Memoniq to lek zawierający substancję czynną piracetam, który jest stosowany w leczeniu zaburzeń procesów poznawczych. Dostępny jest na receptę i występuje w różnych dawkach substancji czynnej oraz pod kilkoma postaciami. Lek jest szczególnie skuteczny w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego.
Memotropil to lek nootropowy, który zawiera substancję czynną o nazwie piracetam. Jest to pochodna kwasu γ-aminomasłowego (GABA), która usprawnia metabolizm komórek nerwowych. Lek jest stosowany w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego, zaburzeń dyslektycznych u dzieci równocześnie z terapią logopedyczną, oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego. Memotropil jest dostępny na receptę.
Memotropil 20% to lek nootropowy dostępny na receptę. Zawiera substancję czynną o nazwie piracetam, która działa ochronnie na zdolności poznawcze i pozwala przywrócić je u pacjentów z różnorodnymi uszkodzeniami mózgu. Stosuje się go w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego. Lek zwiększa wykorzystanie tlenu i glukozy przez komórki ośrodkowego układu nerwowego.
Nootropil to lek nootropowy, który działa na przepływ krwi i zużycie tlenu w mózgu. Nie rozszerza naczyń, ale zwiększa efektywność tkanki mózgowej w niedokrwieniu. Jest stosowany w różnych przypadkach, takich jak mioklonia korowa, czyli krótkie i gwałtowne skurcze mięśni, zaburzenia dyslektyczne u dzieci w wieku 8-13 lat, leczenie zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego oraz leczenie zaburzeń procesów poznawczych w zespołach otępiennych z wyłączeniem choroby Alzheimera. Lek jest dostępny na receptę.
Lek stosowany w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego (krótkich, gwałtownych skurczów mięśniowych), zaburzeń dyslektycznych u dzieci (w połączeniu z terapią logopedyczną) oraz zawrotów głowy.
Piracetam Espefa to lek nootropowy, który ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie mózgu. Dzięki niemu krew przepływa przez naczynia mózgowe z większą łatwością, a jednocześnie nie powoduje ich rozszerzenia. Dodatkowo, lek ten zwiększa wykorzystanie tlenu oraz zużycie glukozy w niedokrwionej tkance mózgowej. Jest stosowany w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego, zaburzeń dyslektycznych u dzieci równocześnie z terapią logopedyczną oraz w leczeniu zawrotów głowy. Lek jest dostępny na receptę.
Piracetam Medana to lek w postaci tabletek powlekanych, który wpływa na przemiany energetyczne w komórkach ośrodkowego układu nerwowego (OUN), zwiększając wykorzystanie tlenu i glukozy. Jest stosowany w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego, zaburzeń dyslektycznych u dzieci równocześnie z terapią logopedyczną, oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego. Lek jest dostępny na receptę.
Piracetam Mylan to lek nootropowy, który poprawia metabolizm komórek nerwowych. Dzięki swoim właściwościom zwiększa przepływ krwi przez naczynia w mózgu oraz zwiększa wykorzystanie tlenu i zużycie glukozy w niedokrwionej tkance mózgowej. Jest stosowany u osób dorosłych w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego (mimowolne skurcze mięśni) oraz w leczeniu zawrotów głowy. U dzieci od 8 roku życia oraz u osób dorosłych stosowany jest w leczeniu dysleksji (zaburzenia mowy i problemy z czytaniem, które nie są wynikiem upośledzonej inteligencji) w połączeniu z odpowiednimi środkami, takimi jak terapia logopedyczna. Lek jest dostępny na receptę.
Piracetamum 123ratio to lek z grupy leków nootropowych, które oddziałują na komórki nerwowe i wspomagają krążenie krwi w mózgu. Lek ten zmniejsza lepkość krwi, zwiększa przepływ krwi przez naczynia w mózgu, bez działania rozszerzającego naczynia, zwiększa też wykorzystanie tlenu i zużycie glukozy w niedokrwionej tkance mózgowej. Stosowany jest w leczeniu mioklonii pochodzenia korowego, zaburzeń dyslektycznych u dzieci równocześnie z terapią logopedyczną, oraz zawrotów głowy pochodzenia ośrodkowego i obwodowego. Jest dostępny na receptę.
Recodium Max to lek nootropowy, który poprawia funkcje poznawcze poprzez zmniejszenie lepkości krwi i zwiększenie przepływu w naczyniach mózgowych bez ich rozszerzania. Wspomaga wykorzystanie tlenu i zużycie glukozy w niedokrwionych tkankach mózgowych. Stosowany jest w leczeniu mioklonii korowej, zaburzeń dyslektycznych u dzieci (wraz z terapią logopedyczną), zawrotów głowy oraz problemów poznawczych związanych z wiekiem, po dokładnej ocenie specjalisty.
Tanakan to lek dostępny bez recepty, który zawiera wyciąg z liści miłorzębu japońskiego. Jest stosowany pomocniczo w zaburzeniach krążenia mózgowego i związanych z tym objawach czynnościowych, takich jak zaburzenia koncentracji, szum w uszach, zawroty głowy. Ponadto, jest zalecany w objawach zaburzeń krążenia obwodowego. Zwykle stosuje się go trzy razy dziennie po jednej tabletce.
Vita Buerlecithin to lek dostępny bez recepty, który zawiera lecytynę sojową oraz witaminy z grupy B. Lecytyna jest naturalnie występującym fosfolipidem, który jest ważnym elementem strukturalnym błon komórkowych i bierze udział w licznych procesach metabolicznych. Witaminy z grupy B są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, układu sercowo-naczyniowego oraz przebiegu wielu procesów metabolicznych. Lek jest zalecany w przypadku osłabienia pamięci i koncentracji, stanów stresowych, nadpobudliwości nerwowej, bezsenności, stanów wyczerpania fizycznego i psychicznego, a także jako wsparcie w dolegliwościach sercowych na tle nerwowym i objawach niedoboru witamin z grupy B.
Dysleksja to specyficzne zaburzenie uczenia się, które dotyka około 10-15% dzieci w wieku szkolnym. Osoby z dysleksją doświadczają trudności w czytaniu, pisaniu i przetwarzaniu informacji, mimo posiadania prawidłowego poziomu inteligencji i odpowiednich warunków do nauki. Choć nie jest to choroba w powszechnym rozumieniu, dysleksja została uznana przez Światową Organizację Zdrowia i umieszczona w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 jako specyficzne zaburzenie czytania. Wiele znanych i wybitnych osobistości, jak Hans Christian Andersen, Winston Churchill, Albert Einstein czy Walt Disney, zmagało się z dysleksją, co dowodzi, że nie jest ona przeszkodą w osiąganiu sukcesów. Niemniej jednak, stanowi poważne wyzwanie, które może znacząco wpływać na proces edukacji, rozwój emocjonalny oraz późniejsze funkcjonowanie zawodowe. Dlatego tak istotne jest wczesne rozpoznanie problemu i wdrożenie odpowiednich metod wsparcia.
Dysleksja to nie tylko trudności w czytaniu, jak mogłaby sugerować etymologia tego słowa (greckie „dys” – brak, trudność oraz „lexis” – słowo, czytanie). Współczesne rozumienie dysleksji jest znacznie szersze i obejmuje trudności w linearnym opracowaniu różnorodnych informacji: symbolicznych, czasowych, motorycznych, manualnych i językowych.
Osoba z dysleksją widzi, ale może nie dostrzegać wszystkich szczegółów, słyszy, ale może mieć trudności ze zrozumieniem tego, co słyszy. Te specyficzne trudności występują mimo odpowiednich możliwości intelektualnych, prawidłowego nauczania oraz sprzyjających warunków społeczno-kulturowych. Dysleksja powoduje znaczące problemy w komunikacji, utrudnia harmonijny rozwój i często wiąże się z problemami emocjonalnymi.
Warto podkreślić, że dysleksja nie jest wynikiem lenistwa, braku motywacji czy niższej inteligencji. Przeciwnie – osoby z dysleksją często wykazują ponadprzeciętną inteligencję w wielu obszarach, szczególnie w myśleniu kreatywnym i rozwiązywaniu problemów.
Pod ogólnym pojęciem dysleksji rozwojowej kryje się kilka specyficznych zaburzeń, które mogą występować samodzielnie lub w różnych kombinacjach:
To trudności w nauce czytania, mimo opanowania techniki czytania. Osoby z dysleksją czytają wolno, niepewnie, często przekręcają wyrazy, zamieniają głoski, opuszczają sylaby, mają problemy ze zrozumieniem tekstu. Mogą odczytywać początek wyrazu, a resztę zgadywać. Charakterystyczne jest mylenie liter o podobnych kształtach (p, b, d, g) czy podobnym brzmieniu.
To trudności w opanowaniu czytelnego, estetycznego pisma. Pismo osoby z dysgrafią jest zwykle nieczytelne, nierówne, litery są niekształtne, pisane zbyt duże lub zbyt małe, wychodzą poza linie. Osoba z dysgrafią może mieć problem z utrzymaniem pisma w linii, zachowaniem odpowiednich odstępów między wyrazami czy literami, a także z prawidłowym naciskiem narzędzia piszącego na papier.
To specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni, mimo znajomości zasad ortograficznych. Osoba z dysortografią może w jednym tekście zapisać to samo słowo na różne sposoby, nie dostrzegając różnicy. Charakterystyczne są liczne błędy ortograficzne, pomijanie drobnych elementów graficznych, takich jak kropki, kreski, ogonki, czy nieprawidłowe stosowanie wielkich i małych liter.
To zaburzenia zdolności matematycznych. Osoby z dyskalkulią mają trudności z rozumieniem pojęć liczbowych, zapamiętywaniem faktów matematycznych, wykonywaniem dokładnych obliczeń, czy rozwiązywaniem problemów matematycznych. Mogą mylić znaki działań (np. mnożyć zamiast dzielić, mimo że widzą odpowiedni znak), mieć problemy z odczytywaniem liczb czy rozumieniem wartości liczb.
Warto zaznaczyć, że w praktyce te zaburzenia często występują łącznie, tworząc złożony obraz trudności edukacyjnych. Termin „dysleksja” jest czasem używany jako określenie zbiorcze dla wszystkich tych zaburzeń, chociaż w ścisłym znaczeniu odnosi się przede wszystkim do trudności w czytaniu.
Przyczyny dysleksji nie zostały jednoznacznie określone, a badacze wskazują na wieloczynnikowe podłoże tego zaburzenia. Istnieją dwie główne koncepcje wyjaśniające pochodzenie dysleksji: biologiczna i psychologiczna.
Badania naukowe coraz częściej wskazują na biologiczne podłoże dysleksji, w tym na:
Czynniki genetyczne – dysleksja często występuje rodzinnie. Badania wykazują, że jeśli jedno z rodziców jest dyslektykiem, ryzyko wystąpienia dysleksji u dziecka wzrasta do 30-50%. Gdy oboje rodzice mają dysleksję, ryzyko to sięga 60-80%. Naukowcy badają rolę genów, w tym genu DCDC2 zlokalizowanego na chromosomie 6, w rozwoju dysleksji. Niektórzy badacze sugerują również, że dysleksja może być sprzężona z chromosomem Y, co tłumaczyłoby jej częstsze występowanie u chłopców.
Zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu – badania obrazowe mózgu pokazują, że u osób z dysleksją występuje odmienny rozkład aktywności mózgu podczas wykonywania zadań językowych. Mogą występować mikrouszkodzenia w obszarach odpowiedzialnych za przetwarzanie językowe, a także nietypowa organizacja połączeń neuronalnych.
Opóźnienia w rozwoju układu nerwowego – u niektórych osób obserwuje się opóźnione dojrzewanie pewnych obszarów mózgu, co wpływa na rozwój umiejętności czytania i pisania.
Czynniki okołoporodowe – powikłania w czasie ciąży i porodu, takie jak niedotlenienie, przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa, silna żółtaczka, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia dysleksji.
Czynniki hormonalne – niektórzy badacze wskazują na możliwy wpływ nadmiernej produkcji testosteronu w okresie prenatalnym, co może zaburzać rozwój lewej półkuli mózgu.
Ta perspektywa wiąże dysleksję z zaburzeniami rozwoju emocjonalnego i mowy we wczesnym dzieciństwie. Psychodysleksja może powstawać na skutek urazów psychicznych czy chronicznego stresu. W Polsce koncepcja ta jest mniej popularna, a zaburzenia emocjonalne są raczej postrzegane jako skutek, a nie przyczyna trudności w nauce.
Współcześnie badacze skłaniają się ku wieloczynnikowemu modelowi dysleksji, uznając, że może ona być wynikiem interakcji czynników genetycznych, neurobiologicznych i środowiskowych.
Objawy dysleksji zmieniają się wraz z wiekiem dziecka i mogą być widoczne już w bardzo wczesnych etapach rozwoju. Wczesne rozpoznanie tzw. „ryzyka dysleksji” pozwala na szybsze wprowadzenie odpowiednich działań wspierających.
Już na tym etapie mogą pojawić się pierwsze sygnały ostrzegawcze:
W tym okresie mogą ujawnić się następujące trudności:
Na tym etapie trudności stają się bardziej widoczne i zaczynają wpływać na naukę:
W tym okresie, jeśli dysleksja nie została wcześniej zdiagnozowana i odpowiednio wspierana, problemy mogą się nasilać:
Warto podkreślić, że objawy dysleksji mogą występować w różnym nasileniu i kombinacjach. Nie wszystkie wymienione symptomy muszą występować u każdej osoby z dysleksją.
Diagnoza dysleksji to proces złożony, wymagający współpracy różnych specjalistów. Właściwe rozpoznanie ma kluczowe znaczenie dla skutecznej pomocy dziecku.
Gdy rodzic zauważa u dziecka niepokojące objawy, które mogą wskazywać na dysleksję, pierwszym krokiem powinno być poinformowanie nauczyciela o swoich obserwacjach. Następnie warto udać się do poradni psychologiczno-pedagogicznej, gdzie pracują specjaliści przygotowani do diagnozy specyficznych trudności w uczeniu się.
Wizyta w poradni nie wymaga skierowania – rodzic może bezpośrednio umówić dziecko na konsultację z psychologiem, pedagogiem czy logopedą. Specjaliści ocenią, czy potrzebna będzie również konsultacja medyczna, np. u neurologa, psychiatry, okulisty czy laryngologa.
Diagnoza dysleksji obejmuje kilka etapów:
Aby zdiagnozować dysleksję, muszą być spełnione następujące kryteria:
Warto zaznaczyć, że diagnoza dysleksji zwykle nie jest stawiana przed ukończeniem przez dziecko 10 roku życia (IV klasa szkoły podstawowej). Wcześniej można mówić jedynie o ryzyku dysleksji. Jest to związane z tym, że wcześniejsze trudności mogą być wynikiem naturalnych różnic w tempie rozwoju, które z czasem się wyrównują.
Efektem diagnozy przeprowadzonej w poradni psychologiczno-pedagogicznej jest opinia, która zawiera:
Taka opinia ma znaczenie formalne – uprawnia dziecko do dostosowania warunków nauki i egzaminów do jego potrzeb. Aby ją uzyskać, konieczne jest przejście pełnej procedury diagnostycznej oraz wykazanie się dobrą znajomością zasad pisowni języka polskiego.
Dysleksja nie jest chorobą, którą można całkowicie wyleczyć, jednak odpowiednio dobrane i systematycznie stosowane metody terapeutyczne pozwalają znacząco zmniejszyć trudności i nauczyć osoby z dysleksją skutecznych strategii radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami.
Najważniejszym elementem pomocy osobom z dysleksją jest systematyczna praca terapeutyczna, często nazywana edukacją naprawczą. Opiera się ona na specjalnie opracowanych programach nauczania, które angażują wszystkie zmysły (metoda multisensoryczna) i uwzględniają indywidualne trudności i potrzeby.
Główne obszary pracy terapeutycznej obejmują:
Skuteczna terapia powinna być prowadzona regularnie, najlepiej 2-3 razy w tygodniu, przez specjalistę (pedagoga terapeutę, psychologa, logopedę), a następnie kontynuowana w formie codziennych, krótkich ćwiczeń w domu.
Osoby z dysleksją często doświadczają frustracji, zniechęcenia i obniżonej samooceny w wyniku wielokrotnych niepowodzeń edukacyjnych. Dlatego istotnym elementem pomocy jest wsparcie psychologiczne, które obejmuje:
Wsparcie to może być udzielane zarówno indywidualnie, jak i w grupach wsparcia dla osób z dysleksją i ich rodzin.
Osoby z dysleksją mogą efektywnie się uczyć, jeśli informacje są prezentowane w sposób dostosowany do ich potrzeb. Wśród skutecznych strategii edukacyjnych wymienia się:
Sama dysleksja nie jest leczona farmakologicznie, jednak w niektórych przypadkach, gdy współwystępuje ona z innymi zaburzeniami, takimi jak ADHD, leczenie farmakologiczne może być pomocne. Preparaty lecznicze mogą wspierać funkcjonowanie układu nerwowego i poprawiać koncentrację uwagi.
Wśród leków dostępnych na receptę, które mogą być stosowane jako wspomagające przy dysleksji, można wymienić:
Należy podkreślić, że leki te są przepisywane wyłącznie przez lekarza, po dokładnej ocenie stanu zdrowia pacjenta i analizie potencjalnych korzyści i ryzyka.
W uzupełnieniu terapii, może być rozważona suplementacja preparatami, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego:
Warto również zadbać o odpowiednią dietę, bogatą w orzechy, pestki, rośliny strączkowe, ryby i oleje tłoczone na zimno, które dostarczają cennych składników odżywczych dla mózgu.
Systematyczna praca nad trudnościami jest kluczowym elementem skutecznej terapii dysleksji. Poniżej przedstawiono przykładowe ćwiczenia, które mogą być pomocne w różnych obszarach trudności.
Kluczowa w terapii dysleksji jest systematyczność, konsekwencja i pozytywne wzmacnianie. Ćwiczenia powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości osoby z dysleksją, a ich stopień trudności powinien wzrastać stopniowo wraz z nabywaniem nowych umiejętności.
Chociaż dysleksja jest najczęściej diagnozowana w wieku szkolnym, wielu dorosłych żyje z niezdiagnozowanym lub nieprawidłowo zdiagnozowanym zaburzeniem. U dorosłych dysleksja może objawiać się w inny sposób niż u dzieci, a jej wpływ na codzienne życie może być znaczący.
Dorosłe osoby z dysleksją często rozwinęły różne strategie kompensacyjne, które pozwalają im funkcjonować, jednak pewne trudności mogą utrzymywać się przez całe życie:
Diagnoza dysleksji u osób dorosłych może być większym wyzwaniem niż u dzieci. Proces ten obejmuje:
Osoby dorosłe, które podejrzewają u siebie dysleksję, mogą skontaktować się z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi dla dorosłych, prywatnych psychologów specjalizujących się w diagnostyce dorosłych lub Wojewódzkie Kuratorium Oświaty, które może przekazać listę placówek świadczących pomoc osobom dorosłym.
Osoby dorosłe z dysleksją mogą stosować różne strategie, które ułatwiają codzienne funkcjonowanie:
Wiele dorosłych osób z niezdiagnozowaną dysleksją zmaga się z negatywnymi konsekwencjami emocjonalnymi, takimi jak:
Diagnoza dysleksji w wieku dorosłym może przynieść ulgę i zrozumienie. Zidentyfikowanie przyczyny wieloletnich trudności pozwala na wypracowanie skutecznych strategii radzenia sobie i poprawę jakości życia.
Dzieci z diagnozą dysleksji mają prawo do specjalnych dostosowań w procesie edukacji, które pomagają im przezwyciężyć trudności i osiągać sukcesy na miarę swoich możliwości.
Na podstawie opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej, szkoła zobowiązana jest do zapewnienia uczniowi z dysleksją następujących form wsparcia:
Uczniowie z dysleksją mają prawo do szczególnych warunków podczas egzaminów zewnętrznych, takich jak egzamin ósmoklasisty czy maturalny. Warunkiem korzystania z tych uprawnień jest posiadanie aktualnej opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej. Dostosowania mogą obejmować:
Aby uczeń mógł korzystać z przysługujących mu praw, konieczne jest:
Warto zaznaczyć, że sama diagnoza dysleksji to dopiero początek procesu wsparcia. Kluczowa jest współpraca między uczniem, rodzicami, szkołą i specjalistami, aby dostosowania rzeczywiście odpowiadały na potrzeby dziecka i pomagały mu pokonywać trudności.
Dysleksji nie można całkowicie wyleczyć, ponieważ jest to zaburzenie neurologiczne związane ze sposobem, w jaki mózg przetwarza informacje. Jednak odpowiednia terapia, systematyczne ćwiczenia i wdrożenie skutecznych strategii kompensacyjnych mogą znacząco zmniejszyć trudności i umożliwić osobie z dysleksją efektywne funkcjonowanie w szkole, pracy i życiu codziennym. Pierwsze pozytywne efekty terapii można zauważyć już po 2-3 tygodniach systematycznej pracy, jednak pełna normalizacja funkcji wymaga regularnej terapii przez okres 3-6 miesięcy, a często nawet dłużej.
Pełna diagnoza dysleksji możliwa jest najwcześniej w IV klasie szkoły podstawowej (około 10 roku życia). Wcześniej można mówić jedynie o ryzyku dysleksji. Takie podejście wynika z faktu, że w młodszym wieku trudności w czytaniu i pisaniu mogą być związane z naturalnym tempem rozwoju, które z czasem się wyrównuje. We wcześniejszych latach można jednak obserwować pewne sygnały ostrzegawcze, tzw. symptomy ryzyka dysleksji, i na tej podstawie wprowadzać działania profilaktyczne i wspierające rozwój dziecka.
Dysleksja nie jest związana z poziomem inteligencji. Osoby z dysleksją mają normalny, a często nawet ponadprzeciętny iloraz inteligencji. Ich trudności wynikają ze specyficznego sposobu przetwarzania informacji przez mózg, a nie z obniżonych zdolności intelektualnych. Wiele osób z dysleksją wykazuje wybitne zdolności w obszarach takich jak kreatywne myślenie, rozwiązywanie problemów, zdolności wizualno-przestrzenne czy przedsiębiorczość. Wśród znanych osób z dysleksją można wymienić naukowców, artystów, przedsiębiorców i polityków, którzy osiągnęli znaczące sukcesy w swoich dziedzinach.
Tak, badania naukowe wykazują silny komponent genetyczny w dysleksji. Jeśli jedno z rodziców ma dysleksję, ryzyko wystąpienia tego zaburzenia u dziecka wzrasta do 30-50%. Gdy oboje rodzice są dyslektykami, ryzyko to sięga 60-80%. Oznacza to, że warto zwrócić szczególną uwagę na rozwój umiejętności czytania i pisania u dzieci, których rodzice lub rodzeństwo mają dysleksję.
Wsparcie dziecka z dysleksją w nauce wymaga cierpliwości, zrozumienia i systematyczności. Oto kilka praktycznych wskazówek:
Pamiętaj, że każde dziecko z dysleksją jest inne i może potrzebować indywidualnie dobranego podejścia.
Zdecydowanie tak! Dysleksja nie jest przeszkodą w zdobywaniu wyższego wykształcenia. Osoby z dysleksją mogą studiować dowolny kierunek, choć niektóre mogą wymagać większego nakładu pracy ze względu na specyfikę trudności. Współczesne uczelnie oferują różne formy wsparcia dla studentów z dysleksją, takie jak dodatkowy czas na egzaminach, możliwość nagrywania wykładów, korzystanie z technologii wspomagających czy indywidualne konsultacje. Kluczowe jest, aby student znał swoje trudności, umiał o nich mówić i aktywnie poszukiwał rozwiązań, które pomogą mu efektywnie się uczyć.
Tak, dysleksja często współwystępuje z innymi zaburzeniami neurorozwojowymi, takimi jak:
Współwystępowanie kilku zaburzeń może komplikować obraz kliniczny i wymagać bardziej złożonego podejścia terapeutycznego. Dlatego ważna jest dokładna, wielospecjalistyczna diagnoza, która pozwoli określić wszystkie obszary trudności.
Formalna diagnoza dysleksji przynosi wiele korzyści:
Diagnoza nie jest etykietą, ale kluczem do uzyskania odpowiedniego wsparcia i zrozumienia.
Chociaż dysleksja wiąże się z określonymi trudnościami, osoby z tym zaburzeniem często posiadają wyjątkowe zdolności i talenty. Do tzw. „darów dysleksji” można zaliczyć:
Te mocne strony są często wykorzystywane przez osoby z dysleksją w ich karierach zawodowych, pozwalając im osiągać znaczące sukcesy w dziedzinach takich jak przedsiębiorczość, sztuka, architektura, inżynieria czy nauki ścisłe.
