Lipidem

Jakie są wskazania? Na co stosowany jest Lipidem?

Lipidem to specjalistyczny preparat stosowany w żywieniu pozajelitowym, zawierający emulsję tłuszczową do infuzji dożylnej. Lek ten znajduje zastosowanie u pacjentów, którzy wymagają dożylnego dostarczenia niezbędnych składników odżywczych, gdy normalne spożywanie posiłków jest niemożliwe lub niewystarczające.

Preparat zawiera triglicerydy nasyconych kwasów tłuszczowych o średniej długości łańcucha, oczyszczony olej sojowy oraz omega-3-kwasy triglicerydów. Ta unikalna kompozycja zapewnia organizmowi źródło energii oraz niezbędnych kwasów tłuszczowych potrzebnych do wzrostu organizmu i powrotu do zdrowia. Emulsja dostarczana jest w stężeniu 200 mg/ml, co odpowiada 20% zawartości lipidów w roztworze.

Wskazaniem do stosowania Lipidem jest żywienie pozajelitowe u pacjentów, którzy nie mogą normalnie spożywać posiłków lub gdy normalne spożywanie jest niewystarczające. Preparat może być stosowany u różnych grup wiekowych:

• Osoby dorosłe wymagające uzupełnienia niedoborów żywieniowych
• Wcześniaki i noworodki urodzone o czasie
• Niemowlęta i małe dzieci z zaburzeniami odżywiania
• Starsze dzieci i młodzież w stanach wymagających żywienia dożylnego

Mechanizm działania preparatu opiera się na dostarczeniu wysokowartościowych tłuszczów, które stanowią koncentrowane źródło energii dla organizmu. Zawarte w preparacie niezbędne kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 odgrywają kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu błon komórkowych, procesach przeciwzapalnych oraz rozwoju układu nerwowego. Wartość energetyczna preparatu wynosi 7990 kJ/l (1910 kcal/l), co czyni go wydajnym źródłem kalorii w żywieniu pozajelitowym.

Preparat charakteryzuje się osmolalnością około 410 mOsm/kg oraz pH w zakresie 6,0-8,5, co zapewnia odpowiednie właściwości fizyczne do bezpiecznego podawania dożylnego. Lipidem może być podawany zarówno jako część kompletnego żywienia pozajelitowego w połączeniu z roztworami aminokwasów i węglowodanów, jak i samodzielnie do uzupełnienia niedoborów lipidów.

Jaki jest skład Lipidem, jakie substancje zawiera?

Substancjami czynnymi w 1000 ml Lipidem są:

• Triglicerydy nasyconych kwasów tłuszczowych o średniej długości łańcucha – 100,0 g
• Olej sojowy rafinowany oczyszczony – 80,0 g
• Omega-3-kwasów triglicerydy – 20,0 g

Powyższy skład zapewnia następujące zawartości niezbędnych kwasów tłuszczowych na litr preparatu:

• Kwas linolowy (omega-6): 38,4-46,4 g
• Kwas alfa-linolenowy (omega-3): 4,0-8,8 g
• Kwas eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy (omega-3): 8,6-17,2 g

Pozostałe składniki to: glicerol, fosfolipidy z jaja kurzego do wstrzykiwań, all-rac-α-tokoferol (witamina E), sodu oleinian, sodu wodorotlenek (do regulacji pH) oraz woda do wstrzykiwań. Preparat zawiera również 59,8 mg sodu w każdym 1000 ml, co odpowiada 3% maksymalnej zalecanej dobowej dawki sodu w diecie.

Jak dawkować Lipidem?

Dawkowanie Lipidem jest zawsze ustalane indywidualnie przez lekarza i zależy od potrzeb, wieku oraz masy ciała pacjenta. Dawki dobowe obliczane są na podstawie ilości gramów tłuszczu na kilogram masy ciała i muszą być dostosowane do zdolności organizmu do metabolizowania podawanych lipidów.

Preparat podawany jest dożylnie w postaci infuzji za pomocą odpowiedniego cewnika wprowadzonego do żyły. Może być stosowany samodzielnie lub w ramach kompletnego programu żywienia pozajelitowego wraz z roztworami aminokwasów i węglowodanów.

Szybkość infuzji musi być ściśle kontrolowana:

• Maksymalna szybkość infuzji u dorosłych: do 0,15 g lipidów/kg masy ciała/godzinę
• Maksymalna szybkość infuzji u wcześniaków, noworodków, niemowląt i małych dzieci: do 0,15 g lipidów/kg masy ciała/godzinę
• Maksymalna szybkość infuzji u starszych dzieci i młodzieży: do 0,15 g lipidów/kg masy ciała/godzinę

Podczas pierwszych 15 minut infuzji szybkość powinna wynosić jedynie 50% maksymalnej stosowanej szybkości. U noworodków i dzieci poniżej 2. roku życia roztwór należy chronić przed działaniem światła przez cały czas podawania.

Co zrobić w przypadku przedawkowania Lipidem?

W przypadku otrzymania zbyt dużej ilości Lipidem mogą wystąpić objawy przedawkowania manifestujące się jako zespół przeciążenia tłuszczem. Stan ten charakteryzuje się następującymi objawami:

• Zbyt wysokie stężenie tłuszczu we krwi (hiperlipidemia)
• Kwasica metaboliczna (zbyt kwaśny odczyn krwi)
• Gorączka i dreszcze
• Odkładanie się tłuszczu w wątrobie i innych narządach
• Powiększenie wątroby, któremu może towarzyszyć żółtaczka
• Powiększenie śledziony
• Zmniejszenie liczby krwinek czerwonych, białych i płytek krwi
• Zaburzenia krzepnięcia krwi

W przypadku przedawkowania infuzja zostaje natychmiast przerwana i nie jest wznawiana do czasu poprawy stanu pacjenta. Lekarz może dostosować dobowe dawki tłuszczów i zdecydować o zastosowaniu dodatkowego leczenia wspomagającego. Objawy zespołu przeciążenia tłuszczem są zazwyczaj odwracalne po przerwaniu podawania preparatu.

Co mogę jeść i pić podczas stosowania Lipidem – czy mogę spożywać alkohol?

Podczas stosowania Lipidem preparat podawany jest w warunkach szpitalnych lub pod ścisłym nadzorem medycznym, co zazwyczaj określa również restrykcje żywieniowe. Ponieważ lek ten jest stosowany u pacjentów, którzy nie mogą normalnie spożywać pokarmów lub gdy normalne odżywianie jest niewystarczające, kwestie spożywania pokarmów i napojów wymagają indywidualnych zaleceń lekarskich.

W przypadku żywienia pozajelitowego pacjent otrzymuje również roztwory węglowodanów i aminokwasów w celu zapewnienia kompletnego odżywienia. Personel medyczny zadba o prawidłowe zaspokojenie zapotrzebowania organizmu na płyny, elektrolity, witaminy i pierwiastki śladowe.

Spożywanie alkoholu podczas stosowania preparatu jest zdecydowanie niewskazane, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek, u których może być upośledzona zdolność organizmu do prawidłowego metabolizowania tłuszczów. Alkohol może również wpływać na krzepnięcie krwi, co jest istotne przy stosowaniu preparatów lipidowych.

Czy można stosować Lipidem w okresie ciąży i karmienia piersią?

Stosowanie Lipidem w okresie ciąży wymaga szczególnej ostrożności i powinno odbywać się wyłącznie wtedy, gdy lekarz uzna to za bezwzględnie konieczne do wyleczenia pacjentki. Brak jest wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania tego preparatu u kobiet w okresie ciąży.

Decyzja o zastosowaniu żywienia pozajelitowego z użyciem emulsji tłuszczowych podczas ciąży powinna uwzględniać:

• Potencjalne korzyści dla matki i płodu
• Ryzyko związane z brakiem odpowiedniego odżywienia
• Dostępność alternatywnych metod żywienia
• Stan zdrowia pacjentki i przebieg ciąży

W okresie karmienia piersią nie zaleca się stosowania tego rodzaju żywienia pozajelitowego. Matki otrzymujące żywienie dożylne powinny przerwać karmienie piersią na czas trwania terapii. Decyzja o ewentualnym powrocie do karmienia naturalnego po zakończeniu leczenia powinna być podjęta wspólnie z lekarzem, z uwzględnieniem stanu zdrowia matki i dziecka.

Jakie są skutki uboczne Lipidem?

Podobnie jak każdy lek, Lipidem może powodować działania niepożądane, chociaż nie występują one u wszystkich pacjentów. Niektóre skutki uboczne mogą być poważne i wymagają natychmiastowego przerwania infuzji.

Działania niepożądane wymagające natychmiastowego przerwania leczenia (bardzo rzadko – u maksymalnie 1 na 10 000 osób):

• Reakcje alergiczne: reakcje skórne, duszność, obrzęk warg, ust i gardła, trudności z oddychaniem
• Zaburzenia oddychania i duszność
• Niebieskawe zabarwienie skóry (sinica)

Inne działania niepożądane (bardzo rzadko – u maksymalnie 1 na 10 000 osób):

• Zespół przeciążenia tłuszczem
• Zwiększona tendencja do tworzenia zakrzepów krwi
• Nieprawidłowo wysokie stężenie tłuszczu we krwi (hiperlipidemia)
• Nieprawidłowo wysokie stężenie cukru we krwi (hiperglikemia)
• Kwasica metaboliczna
• Zmiany ciśnienia krwi (obniżenie lub podwyższenie)
• Senność i ból głowy
• Nudności, wymioty, utrata apetytu
• Uderzenia gorąca, gorączka, pocenie się
• Zaczerwienienie skóry, uczucie zimna, dreszcze

Rzadkie działania niepożądane (u maksymalnie 1 na 1 000 osób):

• Ból pleców, kości, klatki piersiowej oraz okolicy lędźwiowej

Działania niepożądane o nieznanej częstości:

• Zaburzony przepływ żółci (zastój żółci)
• Zmniejszenie liczby krwinek białych (leukopenia)
• Zmniejszenie liczby płytek krwi (małopłytkowość)

Czy mogę łączyć Lipidem z innymi lekami?

Lipidem może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, dlatego należy poinformować lekarza o wszystkich stosowanych preparatach, zarówno na receptę, jak i dostępnych bez recepty, a także o suplementach diety.

Szczególnie istotne interakcje występują z lekami przeciwzakrzepowymi:

• Heparyna – może wymagać monitorowania krzepnięcia krwi
• Pochodne kumaryny (takie jak warfaryna) – konieczne regularne kontrole krzepliwości krwi poprzez analizy laboratoryjne

Podczas jednoczesnego stosowania preparatu z lekami przeciwzakrzepowymi lekarz będzie regularnie kontrolował parametry krzepnięcia krwi i w razie potrzeby dostosuje dawkowanie leków.

Nie należy mieszać preparatu z innymi lekami bez uprzedniej konsultacji z lekarzem, ponieważ nie wykonano badań dotyczących zgodności farmaceutycznej z większością innych substancji. Szczególną ostrożność należy zachować przy jednoczesnym podawaniu roztworów zawierających kationy dwuwartościowe, takie jak wapń lub magnez.

Preparat może wpływać na wyniki niektórych testów laboratoryjnych (oznaczenia bilirubiny, dehydrogenazy mleczanowej, wysycenia tlenem), jeśli próbka krwi zostanie pobrana przed wyeliminowaniem tłuszczów z krwi krążącej, co może trwać od 4 do 6 godzin.

Aktualna ulotka leku Lipidem

Aktualna charakterystyka produktu leczniczego (ChPL)