1% Spirytusowy Roztwór Fioletu Gencjanowego Gemi to płyn na skórę o działaniu odkażającym. Zawiera 1g fioletu gencjanowego na 100g płynu, a substancjami pomocniczymi są etanol 96% i woda oczyszczona. Roztwór działa bakteriobójczo, przeciwgrzybiczo, przeciwpasożytniczo i ogranicza wydzielanie ropy. Zalecany jest do odkażania i dezynfekcji w stanach zapalnych skóry, ranach sączących i owrzodzeniach. Jest dostępny bez recepty.
2% spirytusowy roztwór fioletu gencjanowego Gemi to produkt leczniczy w formie roztworu spirytusowego. Stosuje się go do odkażania skóry w przypadku stanów zapalnych, ran sączących i owrzodzeń. Substancją czynną jest chlorek metylorozanilinowy, znany również jako fiolet gencjanowy. Produkt jest dostępny bez recepty.
Aciclovir Hasco to lek, który zawiera substancję czynną acyklowir. Acyklowir hamuje namnażanie wirusów z grupy Herpes. Lek jest stosowany w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex), włącznie z opryszczkowym zakażeniem narządów płciowych (zakażenia pierwotne i nawracające). Jest również stosowany do zapobiegania nawrotom opryszczki pospolitej u pacjentów z prawidłową odpornością oraz do zapobiegania zakażeniom wywołanym przez wirus opryszczki pospolitej u pacjentów ze zmniejszoną odpornością. Aciclovir Hasco jest dostępny na receptę.
Aciclovir Hikma to lek przeciwwirusowy, który zawiera substancję czynną acyklowir. Jest stosowany w leczeniu zakażeń wywołanych przez wirusy opryszczki, ospy wietrznej i półpaśca. Lek jest dostępny na receptę.
Aciclovir Jelfa to iniekcja przeznaczona do stosowania w leczeniu opryszczki pospolitej i jej powikłań u osób z upośledzoną odpornością. Zastosowanie: Zakażenia opryszczkowe skóry i błon śluzowych ( Herpes simplex typu I i II ) oraz ich nawroty u chorych z niedoborami immunologicznymi.
Aciclovir Ziaja to lek w postaci kremu, który zawiera substancję czynną acyklowir o działaniu przeciwwirusowym. Jest stosowany w miejscowym leczeniu nawrotowej opryszczki warg i twarzy, wywołanej przez wirusa opryszczki pospolitej (Herpes simplex). Acyklowir działa silnie na wirusa Herpex simplex (HSV) typu 1 i 2 oraz wirusa półpaśca. Po wniknięciu do komórek zakażonych wirusem opryszczki, acyklowir ulega fosforylacji do postaci czynnej – trójfosforanu acyklowiru. Lek jest dostępny bez recepty.
Acix to lek przeciwwirusowy zawierający acyklowir jako substancję czynną 12. Lek jest stosowany w leczeniu zakażeń wywołanych przez wirusy opryszczki, takie jak opryszczka wargowa, narządów płciowych, ospy wietrznej i półpaśca. Preparat jest dostępny na receptę i jest stosowany w postaci proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań.
Dermopur to lek w postaci pudru leczniczego, który zawiera substancję czynną benzokainę. Wykazuje działanie miejscowo znieczulające, ściągające i wysuszające. Stosowany jest w stanach wysiękowych i zapalnych skóry, takich jak wypryski, wyprysk dziecięcy, wysypka pęcherzykowa w ospie wietrznej, półpaścu, skazy wysiękowe, świerzbiączka, potówki, pokrzywki, stany po ukąszeniach owadów oraz trądzik młodzieńczy. Lek jest dostępny bez recepty.
Hascovir to lek przeciwwirusowy, który zawiera substancję czynną acyklowir. Jest stosowany w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej, w tym opryszczkowego zakażenia narządów płciowych. Hascovir jest również stosowany w zapobieganiu nawrotom opryszczki pospolitej u osób z prawidłową odpornością oraz w zapobieganiu zakażeniom wywołanym przez wirus opryszczki pospolitej u osób z upośledzoną odpornością. Lek jest dostępny na receptę.
Hascovir Control to lek przeciwwirusowy, który jest dostępny bez recepty. Substancją czynną leku jest acyklowir, który hamuje namnażanie wirusów z grupy Herpes. Lek Hascovir Control stosuje się w leczeniu nawrotowej opryszczki warg i twarzy wywołanej przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u dorosłych.
Heviran to lek przeciwwirusowy, którego substancją czynną jest acyklowir. Stosowany jest w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wywoływanych przez wirus opryszczki pospolitej, zapobieganiu nawrotom opryszczki, a także w leczeniu zakażeń, które wywoływane są przez wirus ospy wietrznej i półpaśca. Heviran dostępny jest na receptę.
Heviran Comfort to lek przeciwwirusowy, którego substancją czynną jest acyklowir. Jest stosowany w leczeniu nawrotowej opryszczki warg i twarzy wywołanej przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex) u dorosłych. Lek ten jest dostępny bez recepty.
Heviran PPH to lek przeciwwirusowy, który zawiera substancję czynną acyklowir. Jest stosowany w leczeniu zakażeń skóry i błon śluzowych wywołanych przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex), w tym pierwotnego i nawracającego opryszczkowego zakażenia narządów płciowych. Lek dostępny jest na receptę.
Octenisept to lek o działaniu antyseptycznym, który zawiera oktenidynę i fenoksyetanol. Jest przeznaczony do stosowania na skórę i błony śluzowe u niemowląt, dzieci i dorosłych. Octenisept jest skuteczny w przypadku małych, powierzchownych ran, otarć, zadrapań, a także ran pooperacyjnych. Jest dostępny bez recepty. Wskazania do stosowania obejmują krótkotrwałe zabiegi antyseptyczne związane z raną, śluzówką i graniczącą z nią skórą, przed zabiegami diagnostycznymi i operacyjnymi.
Pudroderm to lek w postaci zawiesiny stosowany na skórę. Zawiera substancje czynne: tlenek cynku, mentol i benzokainę. Działa ściągająco, wysuszająco i przeciwświądowo. Stosowany jest w stanach zapalnych skóry z wysypką, świądem i obrzękiem, a także po ukąszeniach owadów. Może być również stosowany pomocniczo w ospie wietrznej i półpaścu. Lek jest dostępny bez recepty.
Ospa wietrzna i półpasiec to choroby wywoływane przez ten sam wirus Herpesvirus varicella zoster (VZV). Choć dotykają różnych grup wiekowych i mają odmienną charakterystykę, ich leczenie farmakologiczne opiera się na podobnych zasadach. Ospa wietrzna to częsta choroba zakaźna u dzieci, charakteryzująca się swędzącą wysypką na całym ciele. Półpasiec natomiast jest wynikiem reaktywacji wirusa ospy wietrznej, który pozostaje uśpiony w zwojach nerwowych po pierwotnym zakażeniu. Dotyka głównie osoby dorosłe, szczególnie starsze oraz z obniżoną odpornością, objawiając się bolesnymi pęcherzami w określonej części ciała. Właściwe leczenie objawowe i przeciwwirusowe może znacząco złagodzić przebieg tych chorób i zmniejszyć ryzyko powikłań.
Ospa wietrzna (varicella) i półpasiec (herpes zoster) są chorobami wywoływanymi przez ten sam patogen – wirus Herpesvirus varicella zoster (VZV) należący do rodziny Herpesviridae. Wirus ten przenosi się głównie drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z wykwitami skórnymi osoby chorej.
Ospa wietrzna stanowi pierwotne zakażenie wirusem VZV i występuje najczęściej u dzieci w wieku przedszkolnym, choć może dotknąć osoby w każdym wieku. Po przechorowaniu ospy wietrznej wirus nie jest całkowicie eliminowany z organizmu – pozostaje w stanie uśpienia w zwojach nerwowych. U niektórych osób, szczególnie starszych lub z obniżoną odpornością, może dojść do reaktywacji wirusa, co prowadzi do rozwoju półpaśca.
Ospa wietrzna to wysoce zakaźna choroba, która najczęściej dotyka dzieci, ale może wystąpić w każdym wieku. Infekcja przebiega zazwyczaj łagodniej u dzieci, natomiast u dorosłych może mieć cięższy przebieg i prowadzić do poważniejszych powikłań.
Przebieg choroby można podzielić na kilka etapów:
Typowym objawem ospy wietrznej jest intensywny świąd skóry, który może być bardzo dokuczliwy, szczególnie u dzieci. Dodatkowo często występuje powiększenie węzłów chłonnych potylicznych i karkowych.
Ospa wietrzna jest niezwykle zakaźna – ryzyko zarażenia dla osób w bezpośrednim kontakcie sięga nawet 90%. Chory zaraża od 48 godzin przed wystąpieniem wysypki aż do zaschnięcia ostatnich zmian w strupki (zwykle około 7 dni). Czas od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów (okres inkubacji) wynosi średnio 14 dni (10-21 dni). Po przebytej infekcji większość osób uzyskuje dożywotnią odporność.
Półpasiec (herpes zoster) to choroba będąca wynikiem reaktywacji wirusa ospy wietrznej, który po pierwotnym zakażeniu pozostaje w stanie uśpienia w zwojach nerwowych korzeni grzbietowych rdzenia kręgowego oraz zwojach nerwów czaszkowych. Do reaktywacji może dojść po latach, szczególnie w okresach obniżonej odporności organizmu.
Charakterystyczne objawy półpaśca to:
W niektórych przypadkach ból może utrzymywać się przez miesiące po ustąpieniu zmian skórnych – jest to tzw. neuralgia popółpaścowa, stanowiąca jedno z najpoważniejszych powikłań choroby.
Półpasiec jest znacznie mniej zakaźny niż ospa wietrzna. Osoba z półpaścem zaraża tylko wtedy, gdy na jej skórze znajduje się niezaschnięta wysypka. Wirus może rozprzestrzeniać się poprzez bezpośredni kontakt z płynem z pęcherzyków. Zarażeniu mogą ulec jedynie osoby, które nie przechorowały ospy wietrznej lub nie były szczepione – u nich rozwinie się ospa, a nie bezpośrednio półpasiec.
Na ciężki przebieg ospy wietrznej szczególnie narażone są:
Ryzyko zachorowania na półpaśca wzrasta u:
Rozpoznanie ospy wietrznej i półpaśca opiera się głównie na charakterystycznym obrazie klinicznym i wywiadzie. W przypadkach nietypowych lub u pacjentów z obniżoną odpornością lekarz może zlecić:
Leki przeciwwirusowe stanowią podstawę farmakoterapii zarówno ospy wietrznej, jak i półpaśca. Ich działanie polega na hamowaniu replikacji wirusa, co prowadzi do skrócenia czasu trwania choroby oraz zmniejszenia nasilenia objawów.
Najczęściej stosowane leki przeciwwirusowe to:
Leczenie przeciwwirusowe jest najskuteczniejsze, gdy zostanie rozpoczęte w ciągu pierwszych 48-72 godzin od pojawienia się objawów. W przypadku półpaśca oraz ciężkich postaci ospy u dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia, często zaleca się zastosowanie leków przeciwwirusowych. Aktualnie nie ma wystarczających dowodów na skuteczność acyklowiru w leczeniu ospy u młodszych dzieci o łagodnym przebiegu.
W przypadku obu chorób istotnym elementem terapii jest leczenie objawowe, w tym zwalczanie bólu i gorączki.
Rekomendowane preparaty:
Uwaga: W leczeniu objawów zarówno ospy wietrznej jak i półpaśca należy unikać preparatów na bazie ibuprofenu, gdyż mogą one prowadzić do rozwoju nadkażeń bakteryjnych skóry. Nie zaleca się również stosowania kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) u dzieci z ospą wietrzną ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a.
Świąd towarzyszący wysypce może być bardzo dokuczliwy, zwłaszcza u dzieci. W jego łagodzeniu pomocne są leki przeciwhistaminowe.
Najczęściej stosowane preparaty to:
W przypadku utrzymującego się bólu neurologicznego po przebyciu półpaśca (neuralgia popółpaścowa) stosuje się:
Do odkażania zmian skórnych w przebiegu ospy wietrznej i półpaśca zaleca się stosowanie:
Na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które mogą przynieść ulgę w świądzie i pomóc w gojeniu się zmian:
Uwaga: Obecnie nie zaleca się stosowania tzw. pudrów płynnych (np. Pudroderm, Puder płynny), które zwykle zawierają znieczulającą benzokainę, chłodzący mentol i wysuszający zmiany tlenek cynku. Mogą one „zapychać” i zasłaniać rany, zwiększając ryzyko wystąpienia nadkażenia bakteryjnego.
W przebiegu ospy wietrznej i półpaśca bardzo ważne jest codzienne dbanie o higienę:
Skuteczną metodą zapobiegania ospie wietrznej i pośrednio półpaścowi są szczepienia ochronne:
Stosowana jako profilaktyka poekspozycyjna u osób z grupy wysokiego ryzyka ciężkiego przebiegu ospy wietrznej:
W przypadku podejrzenia ospy wietrznej lub półpaśca należy skonsultować się z lekarzem, szczególnie gdy:
W przebiegu półpaśca często wystarczające może być leczenie objawowe, jednak leki przeciwwirusowe mogą zmniejszyć nasilenie i czas trwania choroby. Leczenia szpitalnego w wyniku powikłań półpaśca wymaga około 1-4% chorych, głównie osoby starsze i z osłabionym układem odpornościowym.
Choć jest to rzadkie, dziecko które przechorowało ospę wietrzną, może zachorować na półpaśca. W przypadku podejrzenia choroby warto udać się do lekarza.
Ospę wietrzną zazwyczaj przechodzi się tylko raz w życiu. Po przebyciu ospy organizm wytwarza odporność, która chroni przed ponownym zachorowaniem. Zdarzają się przypadki ponownego zachorowania, ale są one niezwykle rzadkie i zwykle dotyczą osób z zaburzeniami odporności.
Półpasiec może nawracać, szczególnie u osób z obniżoną odpornością, jednak większość osób przechodzi go tylko raz w życiu.
Osoby zaszczepione przeciwko ospie wietrznej mają mniejsze ryzyko zachorowania na półpaśca w porównaniu do osób, które przebyły naturalną infekcję. Jednak najlepszą ochronę przed półpaścem zapewnia szczepionka specjalnie przeciwko półpaścowi (Shingrix).
Niektóre leki stosowane w leczeniu ospy wietrznej i półpaśca są bezpieczne w ciąży, jednak zawsze należy skonsultować się z lekarzem przed ich przyjmowaniem. Za względnie bezpieczne uważa się acyklowir, niektóre leki przeciwhistaminowe (np. cetyryzyna, loratadyna) oraz paracetamol. Kobieta w ciąży, która nie chorowała na ospę wietrzną, a miała kontakt z osobą chorą, powinna pilnie skonsultować się z lekarzem.
Wystąpienie półpaśca nie wskazuje na rozwój choroby nowotworowej. Mit ten może wynikać z faktu, że osoby z nowotworem lub w trakcie chemioterapii są bardziej narażone na zachorowanie i chorują częściej niż osoby zdrowe ze względu na obniżoną odporność.
Tak, zarówno w przebiegu ospy, jak i półpaśca bardzo ważne jest codzienne dbanie o higienę. Kąpiele nie tylko zapobiegają zakażeniom zmian skórnych, ale także łagodzą świąd. Kąpiel nie powinna być zbyt długa i zbyt gorąca, a po niej należy delikatnie osuszyć skórę czystym ręcznikiem, unikając tarcia.
Świąd przy ospie wietrznej może być bardzo dokuczliwy, szczególnie dla dzieci. Aby zmniejszyć potrzebę drapania, można:
W przypadku ospy wietrznej izolacja powinna trwać do momentu, gdy wszystkie wykwity zmienią się w strupki i przestaną pojawiać się nowe (zwykle około 5-7 dni od wystąpienia wysypki).
W przypadku półpaśca izolacja w pełnym tego słowa znaczeniu nie jest konieczna, ale zaleca się zakrywanie zmian ubraniem i unikanie bliskiego kontaktu z osobami, które nie chorowały na ospę wietrzną, do czasu zaschnięcia wszystkich pęcherzyków (około 7-10 dni).
