Choroba Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy, dotykająca milionów ludzi na całym świecie. Gdy organizm zaczyna atakować własną tarczycę, powstaje stan zapalny prowadzący do stopniowego zniszczenia gruczołu. Jakie leki stosuje się w leczeniu choroby Hashimoto? Jak rozpoznać pierwsze objawy tego schorzenia? Jakie badania należy wykonać, aby postawić właściwą diagnozę? W tym artykule znajdziesz kompleksowe informacje o chorobie Hashimoto, jej objawach, metodach diagnostyki oraz dostępnych opcjach leczenia farmakologicznego, które pomogą przywrócić prawidłowe funkcjonowanie tarczycy.
Spis treści
Czym jest choroba Hashimoto?
Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe limfocytowe zapalenie tarczycy, to autoimmunologiczne schorzenie, w którym układ odpornościowy błędnie rozpoznaje komórki tarczycy jako obce i zaczyna je niszczyć. W wyniku tego procesu dochodzi do stopniowego uszkodzenia gruczołu tarczycowego, co prowadzi do niedoczynności tarczycy.
Schorzenie to dotyczy znacznie częściej kobiet niż mężczyzn, szczególnie w wieku między 30. a 50. rokiem życia. Choroba Hashimoto ma podłoże genetyczne, ale na jej rozwój wpływają również czynniki środowiskowe, takie jak stres, infekcje wirusowe czy niedobory niektórych składników odżywczych.
Sprawdź ulotki i opinie pacjentów o przykładowych lekach stosowanych w endokrynologii: TIROSINT SOL, Metizol, Thyrosan, Novothyral.
Objawy choroby Hashimoto
Objawy choroby Hashimoto rozwijają się stopniowo i często są początkowo bardzo subtelne, co sprawia, że choroba może przez długi czas pozostawać niezdiagnozowana. Najczęstsze objawy to:
- Objawy ogólne: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, senność, spadek nastroju, depresja
- Objawy metaboliczne: przybranie na wadze pomimo normalnego apetytu, obniżenie temperatury ciała, nietolerancja zimna
- Objawy skórne: sucha i szorstka skóra, łamliwe paznokcie, wypadanie włosów
- Objawy gastrologiczne: zaparcia, wzdęcia, spowolnienie perystaltyki jelit
W zaawansowanych przypadkach mogą pojawić się również bradykardia, obrzęki, chrypka oraz zaburzenia pamięci i koncentracji.
Diagnostyka choroby Hashimoto
Diagnostyka choroby Hashimoto opiera się na badaniach laboratoryjnych oraz obrazowych. Podstawowe badania obejmują:
| Badanie | Wartości wskazujące na chorobę Hashimoto |
|---|---|
| TSH | Podwyższone (>4,0 mIU/L) |
| FT4 | Obniżone lub na dolnej granicy normy |
| Przeciwciała anty-TPO | Znacznie podwyższone (>100 IU/ml) |
| Przeciwciała anty-TG | Podwyższone |
Dodatkowo wykonuje się USG tarczycy, które może wykazać charakterystyczne zmiany w echostrukturze gruczołu, takie jak obniżona echogenność, niejednorodnośc struktury oraz obecność pseudouzlików.
Leczenie farmakologiczne choroby Hashimoto
Podstawą leczenia choroby Hashimoto jest terapia substytucyjna hormonami tarczycy. Celem leczenia jest przywrócenie prawidłowego poziomu hormonów tarczycowych we krwi oraz zmniejszenie objawów niedoczynności tarczycy.
Euthyrox – podstawowy lek w leczeniu niedoczynności tarczycy
Euthyrox zawiera lewotyroksynę sodu, która jest syntetyczną formą hormonu T4 produkowanego przez tarczycę. Lewotyroksyna w preparacie Euthyrox jest identyczna z naturalnym hormonem tarczycy, co zapewnia skuteczne leczenie niedoczynności. Lek Euthyrox dostępny jest w tabletkach o różnej mocy, co pozwala na precyzyjne dostosowanie dawkowania do potrzeb pacjenta.
Euthyrox należy przyjmować rano na czczo, przynajmniej 30 minut przed pierwszym posiłkiem. Lewotyroksyną sodu zawarta w tym leku jest dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego, ale jej wchłanianie może być zaburzone przez równoczesne spożywanie kawy, produktów zawierających wapń czy żelazo.
Eltroxin – alternatywny preparat z lewotyroksyną
Eltroxin to kolejny lek zawierający lewotyroksynę sodu, stosowany w leczeniu niedoczynności tarczycy u pacjentów z chorobą Hashimoto. Preparat Eltroxin charakteryzuje się wysoką jakością i stałością dawkowania, co jest szczególnie ważne w długoterminowej terapii substytucyjnej.
Lek Eltroxin dostępny jest w różnych mocach, co umożliwia indywidualne dostosowanie dawki lewotyroksyną sodu do potrzeb każdego pacjenta. Podobnie jak inne preparaty zawierające lewotyroksynę, Eltroxin powinien być przyjmowany na czczo, najlepiej rano.
Letrox – kolejny preparat z lewotyroksyną sodu
Letrox zawiera lewotyroksynę sodu jako substancję czynną i stanowi alternatywę dla pacjentów wymagających długoterminowego leczenia hormonami tarczycy. Preparat Letrox wykazuje taką samą skuteczność jak inne leki zawierające lewotyroksynę sodu i jest dobrze tolerowany przez większość pacjentów.
Lek Letrox, podobnie jak inne preparaty z lewotyroksyną sodu, wymaga regularnego monitorowania poziomu TSH i FT4 w celu odpowiedniego dostosowania dawkowania. Letrox rzadko powoduje działania niepożądane przy prawidłowym dawkowaniu i może być bezpiecznie stosowany przez długi okres.
Novothyral – kombinowany preparat hormonów tarczycy
Novothyral to szczególny preparat zawierający kombinację dwóch hormonów tarczycy – lewotyroksynę sodu (T4) i liotyroninę sodu (T3). Lek Novothyral jest stosowany u wybranych pacjentów z chorobą Hashimoto, którzy nie uzyskują zadowalającej poprawy samopoczucia przy leczeniu samą lewotyroksyną.
Preparat Novothyral zawiera liotyroninę, która jest aktywną formą hormonu tarczycy, działającą szybciej niż lewotyroksyną. Kombinacja obu hormonów w leku Novothyral może przynieść korzyści u pacjentów z zaburzeniami konwersji T4 do T3. Jednak stosowanie tego preparatu wymaga szczególnej ostrożności i częstszego monitorowania parametrów tarczycowych.
Monitorowanie leczenia i dostosowywanie dawkowania
Skuteczność leczenia farmakologicznego w chorobie Hashimoto należy regularnie kontrolować poprzez badania laboratoryjne. Optymalne wartości dla pacjentów otrzymujących leczenie substytucyjne to:
- TSH: 0,5-2,5 mIU/L
- FT4: w górnej połowie normy laboratoryjnej
- FT3: w normie laboratoryjnej
Dostosowywanie dawkowania leków powinno odbywać się stopniowo, zwykle co 6-8 tygodni, aż do uzyskania stabilnych, prawidłowych wartości hormonów tarczycowych.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy choroba Hashimoto jest całkowicie uleczalna?
Choroba Hashimoto jest schorzeniem przewlekłym, które nie jest całkowicie uleczalne. Jednak przy odpowiednim leczeniu hormonami tarczycy większość pacjentów może prowadzić normalne, aktywne życie bez odczuwania objawów niedoczynności tarczycy.
Jak długo trwa leczenie choroby Hashimoto?
Leczenie choroby Hashimoto jest zazwyczaj dożywotnie. Pacjenci muszą codziennie przyjmować hormony tarczycy w celu uzupełnienia niedoboru powstałego w wyniku zniszczenia gruczołu tarczycowego przez proces autoimmunologiczny.
Czy można zajść w ciążę mając chorobę Hashimoto?
Choroba Hashimoto nie stanowi przeciwwskazania do ciąży, jednak wymaga szczególnej opieki medycznej. Prawidłowe leczenie hormonami tarczycy przed i w czasie ciąży jest kluczowe dla zdrowia matki i dziecka.
Jakie są działania niepożądane leków na tarczycę?
Przy prawidłowym dawkowaniu leki zawierające hormony tarczycy rzadko powodują działania niepożądane. Przedawkowanie może prowadzić do objawów nadczynności tarczycy, takich jak kołatanie serca, drżenie rąk, bezsenność czy nadmierne pocenie się.
Czy istnieją naturalne metody leczenia choroby Hashimoto?
Chociaż niektóre suplementy i zmiany w diecie mogą wspierać leczenie, nie istnieją naturalne metody, które mogłyby zastąpić farmakoterapię hormonami tarczycy. Leczenie substytucyjne jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Jak często należy kontrolować parametry tarczycy podczas leczenia?
Na początku leczenia kontrola powinna odbywać się co 6-8 tygodni, aż do uzyskania stabilnych wartości. Po ustabilizowaniu leczenia badania można wykonywać co 6-12 miesięcy, chyba że wystąpią objawy sugerujące potrzebę modyfikacji dawkowania.
Bibliografia
- Euthyrox – charakterystyka produktu leczniczego
- Eltroxin – charakterystyka produktu leczniczego
- Letrox – charakterystyka produktu leczniczego
- Novothyral – charakterystyka produktu leczniczego
- Klubo-Gwiezdzinska J, Wartofsky L. Hashimoto thyroiditis: an evidence-based guide to etiology, diagnosis and treatment. Pol Arch Intern Med. 2022; 132(3):16222. DOI: 10.20452/pamw.16222 PMID: 35243857
- Ralli M, Angeletti D, Fiore M, D’Aguanno V, Lambiase A, Artico M, de Vincentiis M, Greco A. Hashimoto’s thyroiditis: An update on pathogenic mechanisms, diagnostic protocols, therapeutic strategies, and potential malignant transformation. Autoimmun Rev. 2020; 19(10):102649. DOI: 10.1016/j.autrev.2020.102649 PMID: 32805423
Niniejszy artykuł nie jest poradą medyczną i ma charakter wyłącznie informacyjny.
Zobacz także wykaz leków stosowanych w endokrynologii. Znajdziesz tu między innymi leki na nadczynność tarczycy, spis leków na Hashimoto, a także preparaty stosowane w chorobie Gravesa-Basedowa.
