Depo-medrol

Depo-medrol to preparat kortykosteroidowy przeznaczony do różnych sposobów podania, zawierający jako substancję czynną metyloprednizolonu octan. Jest to glikokortykosteroid o działaniu przeciwzapalnym, immunosupresyjnym i przeciwobrzękowym, stosowany w leczeniu szerokiego spektrum schorzeń wymagających terapii steroidowej.

Lek wpływa na procesy zapalne i immunologiczne w organizmie, oddziałuje na metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów, a także wywiera wpływ na układ krążenia, sercowo-naczyniowy, ośrodkowy układ nerwowy, mięśnie szkieletowe, tkankę kostną, skórę i błony śluzowe oraz czynność nerek. Stosowany jest głównie w leczeniu objawowym, choć w niektórych zaburzeniach endokrynologicznych pełni funkcję terapii substytucyjnej.

Wskazania do stosowania obejmują szeroką gamę schorzeń:

• Zaburzenia endokrynologiczne: pierwotna i wtórna niedoczynność kory nadnerczy, ostra niedoczynność kory nadnerczy, wrodzony przerost nadnerczy, hiperkalcemia w przebiegu choroby nowotworowej
• Choroby reumatyczne: reumatoidalne zapalenie stawów, pourazowa choroba zwyrodnieniowa stawów, zapalenie nadkłykcia, łuszczycowe zapalenie stawów, ostry dnawy zapalenie stawów
• Układowe choroby tkanki łącznej: toczeń rumieniowaty układowy, układowe zapalenie wielomięśniowe i zapalenie skórno-mięśniowe
• Choroby dermatologiczne: pęcherzyca, ciężka odmiana rumienia wielopostaciowego, złuszczające zapalenie skóry, ciężka postać łuszczycy
• Choroby alergiczne: astma oskrzelowa, reakcje nadwrażliwości na leki, wyprysk kontaktowy, atopowe zapalenie skóry
• Choroby oczu: zapalenie tęczówki, zapalenie naczyniówki i siatkówki, alergiczne zapalenie spojówek, zapalenie nerwu wzrokowego
• Choroby układu oddechowego: gruźlica płuc, objawowa sarkoidoza płuc, zachłystowe zapalenie płuc
• Choroby krwi: wtórna małopłytkowość, nabyta niedokrwistość hemolityczna

Preparat może być podawany różnymi drogami w zależności od wskazania: domięśniowo w celu uzyskania działania ogólnoustrojowego, dostawowo, okołostawowo, do kaletki maziowej, bezpośrednio na zmianę chorobową lub doodbytniczo. Każda droga podania ma swoje specyficzne zastosowania i dawkowanie dostosowane do potrzeb terapeutycznych.

Jaki jest skład Depo-medrol, jakie substancje zawiera?

Substancją czynną preparatu jest metyloprednizolonu octan. Jeden mililitr zawiesiny do wstrzykiwań zawiera 40 mg metyloprednizolonu octanu, co odpowiada 40 mg metyloprednizolonu.

Substancje pomocnicze wchodzące w skład preparatu to:

• Makrogol 3350 – substancja zapewniająca odpowiednią konsystencję zawiesiny
• Sodu chlorek – utrzymuje odpowiedni balans elektrolitowy
• Mirystylo-gamma pikoliny chlorek – składnik konserwujący
• Woda do wstrzykiwań – rozpuszczalnik farmaceutyczny
• Sodu wodorotlenek – do ustalenia właściwego pH preparatu
• Kwas solny – do regulacji odczynu roztworu

Preparat ma postać białej zawiesiny przeznaczonej do wstrzykiwań. Zawiera mniej niż 1 mmol (23 mg) sodu na fiolkę, dlatego jest uznawany za „wolny od sodu”.

Jak dawkować Depo-medrol?

Dawkowanie preparatu jest ściśle indywidualne i zależy od wskazań do stosowania, ciężkości schorzenia, reakcji pacjenta na leczenie oraz drogi podania. Lekarz ustala odpowiednią dawkę, sposób i miejsce podania.

Podanie domięśniowe w celu uzyskania ogólnoustrojowego działania:

• Zazwyczaj zalecane dawki: od 40 mg do 120 mg, dostosowane do ciężkości leczonego schorzenia
• Niemowlęta i dzieci: wymagają zmniejszonych dawek, przy czym dawkowanie powinno zależeć od ciężkości choroby, a nie od przeliczenia według wieku czy masy ciała
• Długotrwałe leczenie: wymaga stopniowego zmniejszania dawki pod kontrolą lekarską

Podanie miejscowe (dostawowe, okołostawowe):

• Duże stawy (kolanowe, skokowe, barkowe): od 20 do 80 mg
• Średnie stawy (łokciowe, nadgarstki): od 10 do 40 mg
• Małe stawy (śródręczno-paliczkowe, międzypaliczkowe): od 4 do 10 mg
• Powtarzanie wstrzyknięć: w odstępach od jednego do pięciu lub więcej tygodni, zależnie od uzyskanej poprawy

Wstrzyknięcia do zmian skórnych: od 20 do 60 mg bezpośrednio do zmiany chorobowej, przy większych zmianach dawka może być podzielona na kilka wstrzyknięć po 20-40 mg każde.

Podanie doodbytnicze: od 40 mg do 120 mg w postaci wlewek (np. 40 mg w 30-300 ml wody) lub ciągłego wlewu, 3-7 razy tygodniowo przez okres dwóch lub więcej tygodni.

Okres leczenia powinien być jak najkrótszy. Po podawaniu przez więcej niż kilka dni konieczne jest stopniowe zmniejszanie dawki lub stopniowe odstawianie pod ścisłą kontrolą lekarską.

Co zrobić w przypadku przedawkowania Depo-medrol?

Nie istnieje zespół kliniczny ostrego przedawkowania metyloprednizolonu octanu. Przedawkowanie w klasycznym rozumieniu jest mało prawdopodobne ze względu na sposób podawania preparatu przez personel medyczny.

Długotrwałe stosowanie w dawkach często powtarzanych (raz na dobę lub kilka razy w tygodniu) może jednak wywołać zespół Cushinga, charakteryzujący się:

• Charakterystycznym wyglądem (księżycowata twarz, otyłość centralna)
• Nadciśnieniem tętniczym
• Zaburzeniami metabolicznymi (cukrzyca, osteoporoza)
• Osłabieniem mięśni
• Zaburzeniami skórnymi

W przypadku nagłego przerwania długotrwałego leczenia może wystąpić „zespół odstawienia” steroidów obejmujący jadłowstręt, nudności, wymioty, letarg, bóle głowy, gorączkę, ból stawów i mięśni oraz niedociśnienie tętnicze.

W przypadku podejrzenia przedawkowania lub wystąpienia objawów niepożądanych należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Leczenie ma charakter objawowy i podtrzymujący funkcje życiowe.

Co mogę jeść i pić podczas stosowania Depo-medrol – czy mogę spożywać alkohol?

Podczas stosowania preparatu zalecane są określone modyfikacje diety ze względu na wpływ kortykosteroidów na metabolizm.

Zalecenia dietetyczne:

• Ograniczenie soli – preparat może powodować zatrzymanie sodu i płynów, dlatego wskazane jest ograniczenie spożycia soli
• Suplementacja potasu – może być konieczne uzupełnianie potasu, gdyż glikokortykosteroidy zwiększają jego wydalanie
• Kontrola spożycia węglowodanów – u osób z cukrzycą lub predyspozycjami może być konieczne dostosowanie diety i leków przeciwcukrzycowych
• Zwiększone spożycie wapnia i witaminy D – w celu zapobiegania osteoporozie podczas długotrwałego leczenia

Alkohol: Chociaż ulotka nie zawiera bezpośredniego przeciwwskazania, spożywanie alkoholu nie jest zalecane podczas leczenia. Alkohol może:

• Zwiększać ryzyko powstania wrzodów żołądka i dwunastnicy
• Nasilać działanie immunosupresyjne
• Wpływać na metabolizm leku
• Zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych
• Pogłębiać zaburzenia metaboliczne

Inne środki: Unikać należy soku grejpfrutowego, który może wpływać na metabolizm preparatu. Należy również zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu kwasu acetylosalicylowego i niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Wszelkie wątpliwości dotyczące diety i stylu życia podczas leczenia należy skonsultować z lekarzem prowadzącym.

Czy można stosować Depo-medrol w okresie ciąży i karmienia piersią?

Ciąża: Stosowanie preparatu w czasie ciąży wymaga szczególnej ostrożności i dokładnej oceny stosunku korzyści do ryzyka.

Potencjalne ryzyko w ciąży:

• Badania na zwierzętach wykazały, że kortykosteroidy mogą powodować wady rozwojowe płodu
• Niska masa urodzeniowa – istnieje zwiększone ryzyko urodzenia dziecka o niskiej masie ciała
• Niewydolność kory nadnerczy – niemowlęta mogą wymagać obserwacji pod kątem tej dolegliwości
• Zaćma – obserwowano rozwój zaćmy u niemowląt matek długotrwale stosujących kortykosteroidy

Preparat nie powinien być podawany kobietom ciężarnym, chyba że po dokładnej ocenie korzyści przeważają nad ryzykiem dla matki i płodu. W niektórych sytuacjach (np. terapia zastępcza w niewydolności kory nadnerczy) może być konieczna kontynuacja lub nawet zwiększenie dawki.

Karmienie piersią: Kortykosteroidy przenikają do mleka ludzkiego.

Wpływ na dziecko karmione piersią:

• Może hamować wzrost dziecka
• Może wpływać na wytwarzanie endogennych glikokortykosteroidów
• Wymaga starannej oceny stosunku korzyści do ryzyka

Kobiety karmiące piersią mogą stosować preparat tylko po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka dla matki i niemowlęcia.

Płodność: Badania na zwierzętach wykazały, że preparat ma działanie upośledzające płodność.

Zalecenia: Kobiety w wieku rozrodczym powinny skonsultować z lekarzem możliwość stosowania preparatu, szczególnie w przypadku planowania ciąży.

Jakie są skutki uboczne Depo-medrol?

Jak każdy lek, preparat może powodować działania niepożądane, choć nie u każdego pacjenta. Częstość występowania większości działań niepożądanych jest nieznana i nie może być określona na podstawie dostępnych danych.

Działania niepożądane związane z układem immunologicznym:

• Zakażenia oportunistyczne i zwiększona podatność na infekcje
• Reakcje nadwrażliwości, w tym reakcje anafilaktyczne
• Zakażenia w miejscu wstrzyknięcia
• Zapalenie otrzewnej

Zaburzenia endokrynologiczne:

• Zespół Cushinga (księżycowata twarz, otyłość centralna)
• Zahamowanie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza
• Zespół odstawienia steroidów
• Zaburzenia tolerancji glukozy, zwiększone zapotrzebowanie na insulinę
• Gromadzenie się tkanki tłuszczowej, zwiększenie łaknienia

Zaburzenia psychiczne:

• Zaburzenia afektywne (depresja, euforia, chwiejność emocjonalna)
• Zaburzenia psychotyczne (mania, urojenia, omamy)
• Zmiany osobowości, stan splątania
• Bezsenność, drażliwość, wahania nastroju
• Myśli samobójcze

Zaburzenia okulistyczne:

• Zaćma (szczególnie u dzieci przy długotrwałym stosowaniu)
• Jaskra z potencjalnym uszkodzeniem nerwów wzrokowych
• Wytrzeszcz
• Chorioretinopatia, rzadko nieostre widzenie
• W rzadkich przypadkach ślepota

Zaburzenia sercowo-naczyniowe:

• Zastoinowa niewydolność serca u podatnych pacjentów
• Nadciśnienie tętnicze, niedociśnienie
• Zwiększona krzepliwość krwi
• Zator tętnicy płucnej

Zaburzenia żołądkowo-jelitowe:

• Wrzody trawienne z możliwą perforacją i krwawieniem
• Zapalenie trzustki
• Perforacja jelit
• Rozdęcie brzucha, ból brzucha, biegunka
• Niestrawność, nudności

Zaburzenia skórne:

• Zanik skóry i tkanki podskórnej w miejscu wstrzyknięcia
• Rozstępy skórne, przebarwienia
• Nadmierne owłosienie, trądzik
• Opóźnione gojenie się ran
• Pokrzywka, wysypka, świąd

Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe:

• Osteoporoza, złamania patologiczne
• Martwica kości
• Miopatia, osłabienie i ból mięśni
• Zahamowanie wzrostu u dzieci
• Neuropatyczne zwyrodnienie stawów

Inne ważne działania niepożądane:

• Zwiększenie ciśnienia śródczaszkowego
• Napady drgawkowe, zawroty głowy, ból głowy
• Zaburzenia wątrobowe
• Zaostrzenie bólu po wstrzyknięciu
• Obrzęk obwodowy, uczucie zmęczenia

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek działań niepożądanych należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Szczególnej uwagi wymagają objawy psychiczne, zaburzenia widzenia, objawy infekcji oraz silny ból w miejscu wstrzyknięcia.

Czy mogę łączyć Depo-medrol z innymi lekami?

Preparat może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, dlatego konieczne jest poinformowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych medykamentach, w tym dostępnych bez recepty.

Leki wymagające dostosowania dawki podczas stosowania preparatu:

• Leki przeciwbakteryjne: izoniazyd, ryfampicyna (antybiotyk przeciwgruźliczy)
• Leki przeciwzakrzepowe doustne – może być konieczna modyfikacja dawkowania
• Leki przeciwdrgawkowe: karbamazepina, fenobarbital, fenytoina
• Leki przeciwcukrzycowe – często wymagane zwiększenie dawki insuliny lub leków doustnych
• Leki zwiotczające: pankuronium, wenkuronium – zwiększone ryzyko miopatii

Leki wpływające na stężenie preparatu we krwi:

• Zwiększające działanie: inhibitory proteazy HIV (indynawir, rytonawir), leki przeciwgrzybicze (itrakonazol, ketokonazol), makrolidy (klarytromycyna, erytromycyna), diltiazem
• Zmniejszające działanie: ryfampicyna, leki przeciwdrgawkowe, aminoglutetymid
• Sok grejpfrutowy – może wpływać na metabolizm preparatu

Szczególnie ważne interakcje:

• Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) i duże dawki kwasu acetylosalicylowego – zwiększone ryzyko wrzodów żołądka i jelit
• Leki immunosupresyjne (cyklosporyna, takrolimus) – nasilenie działania immunosupresyjnego
• Leki zmniejszające stężenie potasu – zwiększone ryzyko hipokaliemii
• Doustne środki antykoncepcyjne – mogą wpływać na metabolizm hormonu

Szczepienia:

• Szczepionki żywe lub atenuowane są przeciwwskazane podczas leczenia
• Szczepionki martwe mogą być podawane, ale ich skuteczność może być ograniczona
• Reakcja na szczepienia może być osłabiona

Badania diagnostyczne: Preparat może wpływać na wyniki badań biologicznych, w tym testów skórnych i oznaczeń stężenia hormonów tarczycy.

Zalecenia:

• Zawsze informuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach
• Nie przerywaj nagłe innych leków bez konsultacji
• Lekarz może potrzebować dostosować dawki innych medykamentów
• Unikaj samoleczenia lekami dostępnymi bez recepty
• Zachowaj szczególną ostrożność z lekami przeciwbólowymi

Wszelkie wątpliwości dotyczące interakcji należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Aktualna ulotka leku Depo-medrol

Aktualna charakterystyka produktu leczniczego (ChPL)