Nasonex

Nasonex to lek w postaci aerozolu do nosa, który zawiera substancję czynną mometazonu furoinian. Działa przeciwalergicznie i przeciwzapalnie. Stosuje się go w leczeniu objawów sezonowego i całorocznego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Jest dostępny na receptę.

Nasopronal

Nasopronal to aerozol do nosa, który zawiera mometazonu furoinian – substancję z grupy kortykosteroidów. Dzięki temu, że mometazonu furoinian jest podawany donosowo, łagodzi objawy zapalenia błony śluzowej nosa, takie jak obrzęk, podrażnienie, kichanie, świąd oraz uczucie zatkanego nosa. Nasopronal stosowany jest w leczeniu objawów kataru siennego (zwanego także sezonowym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa) i całorocznego zapalenia błony śluzowej nosa u osób dorosłych i dzieci w wieku 6 lat i starszych. Jest również stosowany w leczeniu polipów nosa u osób dorosłych w wieku 18 lat i starszych. Lek jest dostępny na receptę.

Neoclarityn

Neoclarityn to lek, który zawiera substancję czynną desloratadynę. Jest to antyhistaminik stosowany do łagodzenia objawów alergii, takich jak katar sienny, pokrzywka czy alergiczne zapalenie spojówek. Lek jest dostępny na receptę. Neoclarityn występuje w postaci tabletek powlekanych oraz tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej.

Orilukast

Orilukast to lek przeciwhistaminowy, który jest wysoce selektywnym antagonistą cysteinylowego receptora leukotrienowego CysLT1. Jest stosowany jako lek pomocniczy w leczeniu przewlekłej astmy oskrzelowej łagodnej do umiarkowanej. Orilukast jest również wskazany w zapobieganiu astmie u pacjentów, u których dominującym objawem astmy jest skurcz oskrzeli wywołany wysiłkiem fizycznym. Lek jest dostępny na receptę.

OtriAllergy Control

OtriAllergy Control zawiera flutykazonu propionian, kortykosteroid zmniejszający stan zapalny. Lek jest stosowany u dorosłych powyżej 18 roku życia w celu łagodzenia objawów alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa wywołanego przez pyłki, roztocza, pleśń czy łupież zwierzęcy. Działanie leku zaczyna się w ciągu 3-4 dni regularnego stosowania, a ulga utrzymuje się do 24 godzin.

Otrivin Allergy

Otrivin Allergy to lek dostępny bez recepty, który zawiera fenylefrynę zmniejszającą przekrwienie błony śluzowej nosa oraz maleinian dimetyndenu – hamujący działanie histaminy odpowiedzialnej za reakcje alergiczne. Jest stosowany w celu ułatwienia oczyszczania przewodów nosowych i zmniejszenia kataru. Wskazany jest do objawowego leczenia przeziębień, przekrwienia błony śluzowej nosa, ostrego i przewlekłego nieżytu nosa, sezonowego oraz całorocznego alergicznego nieżytu nosa, ostrego i przewlekłego zapalenia zatok, naczynioruchowego nieżytu nosa. Lek jest przeznaczony do stosowania u dorosłych oraz dzieci w wieku powyżej 6 lat.

Peritol

Peritol to lek zawierający cyproheptadynę, substancję czynną z grupy leków przeciwhistaminowych. Blokuje on działanie histaminy i innych substancji wytwarzanych przez organizm, które wywołują alergię lub świąd. Stosuje się go w leczeniu chorób alergicznych, szczególnie tych, którym towarzyszy świąd, np. ostra i przewlekła pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, wysypka polekowa, wyprysk, zapalenie skóry z wypryskiem, kontaktowe zapalenie skóry, neurodermit, alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa (katar sienny). Jest dostępny na receptę.

Polaro

Polaro to aerozol do nosa z grupy glikokortykosteroidów, zawierający flutykazonu furoinian, który skutecznie łagodzi stan zapalny i objawy alergii. Stosowany u osób od 6. roku życia, pomaga w leczeniu nieżytu nosa spowodowanego sezonowymi (np. pyłki) lub całorocznymi (np. roztocza, zwierzęta) alergenami. Działa efektywnie, eliminując uczucie zatkanego nosa, kichanie, świąd oraz inne typowe objawy alergii.

Polcrom 2%

Polcrom 2% to lek przeciwalergiczny dostępny bez recepty. Zawiera substancję czynną – kromoglikan sodowy. Stosowany jest w celu zapobiegania sezonowemu i całorocznemu alergicznemu nieżytowi nosa. Dawkowanie dla dorosłych i dzieci powyżej 3 lat to jedna dawka (2,8 mg) do każdego otworu nosowego 4-6 razy dziennie. Lek nie powinien być stosowany w przypadku nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu.

Promonta

Promonta to doustny lek przeciwastmatyczny o działaniu przeciwzapalnym i zapobiegającym skurczom oskrzeli. Zawiera substancję czynną montelukast, która jest antagonistą receptora leukotrienowego. Lek jest zalecany dodatkowo lub jako alternatywa do innych leków przeciwzapalnych (kortykosteroidów) w długotrwałym leczeniu astmy. Efekt leczniczy występuje już po podaniu pierwszej dawki i utrzymuje się przez 24 godziny. Promonta jest dostępna na receptę.

Pronasal

Pronasal to lek dostępny na receptę, który zawiera kortykosteroid. Działa przeciwzapalnie i pomaga zmniejszyć obrzęk błony śluzowej nosa. Lekarz przepisze receptę na Pronasal w przypadku przewlekłych chorób zapalnych nosa. W zależności od wskazania, Pronasal może być stosowany u dorosłych i dzieci od 3. roku życia. Istnieje również wersja Pronasal Control, która jest lekiem dostępnym bez recepty.

Pronasal Control

Pronasal Control to lek w postaci aerozolu do nosa, którego głównym składnikiem aktywnym jest mometazonu furoinian. Jest to substancja czynna należąca do grupy kortykosteroidów. Lek ten przeznaczony jest dla osób dorosłych w celu leczenia objawów kataru siennego, który jest reakcją alergiczną wywołaną wdychaniem pyłków drzew, traw, a także innych roślin oraz zarodników pleśni i grzybów. Lek jest dostępny bez recepty.

Romilast

Romilast to lek stosowany pomocniczo w leczeniu astmy u pacjentów z przewlekłą astmą łagodną do umiarkowanej, u których leczenie za pomocą wziewnych glikokortykosteroidów i „doraźnie” stosowanych krótko działających ß-agonistów nie daje odpowiedniej klinicznej kontroli objawów astmy. Romilast jest antagonistą receptora leukotrienowego, który blokuje działanie substancji zwanych leukotrienami. Leukotrieny powodują zwężenie i obrzęk dróg oddechowych. Przez hamowanie działania leukotrienów Romilast łagodzi objawy astmy i pomaga kontrolować astmę. Lek jest dostępny na receptę.

Rupafin

Rupafin to lek przeciwhistaminowy, którego substancją czynną jest rupatadyna. Działa on poprzez blokowanie obwodowych receptorów histaminowych typu 1 (H1), co pomaga złagodzić objawy alergii. Rupafin jest stosowany w leczeniu objawów alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa oraz pokrzywki. Jest dostępny wyłącznie na receptę.

Rupatadinum Noucor

Rupatadinum Uriach to lek przeciwhistaminowy stosowany u dorosłych i dzieci powyżej 12 lat. Pomaga łagodzić objawy alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa, takie jak kichanie oraz swędzenie oczu i nosa. Dodatkowo, efektywnie zmniejsza objawy związane z pokrzywką, w tym swędzenie i wysypkę. To idealne wsparcie dla osób zmagających się z alergiami, zapewniające szybką ulgę i poprawę komfortu życia.

Ryaltris

Ryaltris to lek w postaci aerozolu do nosa, który zawiera dwie substancje czynne: furoinian mometazonu i olopatadynę. Jest to preparat złożony, zawierający kortykosteroid oraz lek przeciwhistaminowy. Stosuje się go w leczeniu umiarkowanych lub ciężkich objawów alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Lek jest dostępny na receptę.

Santaherba

Santaherba to homeopatyczny lek w postaci kropli doustnych. Jest stosowany jako środek wspomagający w leczeniu kataru siennego. Składniki aktywne leku to m.in. Yerba santa D3, Ipeca D4, Lobelia inflata D3, Adrenalinum D6, Belladonna D4, Stramonium D4, Solidago D3, Ephedra D4, Galeopsis TM, Sambucus TM, Crataegus TM. Lek jest dostępny bez recepty.

Singulair 10

Singulair 10 to lek przeciwastmatyczny, który jest dostępny na receptę. Zawiera substancję czynną montelukast, która hamuje działanie leukotrienów, substancji powodujących zwężanie i obrzęk dróg oddechowych. Lek jest stosowany pomocniczo w leczeniu astmy u pacjentów z astmą o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu, u których efekty leczenia za pomocą wziewnych kortykosteroidów i stosowanych doraźnie krótko działających leków ß-adrenomimetycznych są niezadowalające. Singulair 10 może być również stosowany zamiast małych dawek wziewnych kortykosteroidów u pacjentów z astmą przewlekłą o łagodnym nasileniu.

Sinuzolin

Sinuzolin to lek w postaci aerozolu do nosa, który zawiera dwie substancje czynne: mepiraminy maleinian i fenylefryny chlorowodorek. Mepiramina wykazuje działanie antyhistaminowe i przeciwalergiczne, natomiast fenylefryna redukuje przekrwienie śluzówki nosa i udrażnia nos oraz ujścia zatok przynosowych. Lek jest wskazany do stosowania w nieżycie nosa, w tym katarze alergicznym oraz zapaleniu zatok. Produkt jest dostępny bez recepty.

Spersallerg

Spersallerg to lek w postaci kropli do oczu, który zawiera dwie substancje czynne: antazolinę i tetryzolinę. Jest stosowany do zmniejszania objawów alergii oczu, takich jak zaczerwienienie, swędzenie czy łzawienie. Lek ten jest dostępny na receptę. Wskazaniem do jego stosowania są alergiczne stany zapalne spojówek, szczególnie te związane z katarem siennym i reakcją na alergeny pyłkowe.

Starazolin

Starazolin to lek dostępny bez recepty, który zawiera tetryzolinę. Ta substancja powoduje zwężanie naczyń krwionośnych spojówek, co pomaga zmniejszyć podrażnienia i przekrwienia spojówek. Starazolin jest przeznaczony dla osób narażonych na podrażnienia oczu spowodowane czynnikami takimi jak kurz, dym, soczewki kontaktowe, wiatr, jaskrawe światło słoneczne, chlorowana woda, kosmetyki, a także w alergicznych stanach zapalnych, takich jak katar sienny i uczulenie na pyłki traw. Istnieją różne wersje Starazolinu dostosowane do różnych potrzeb, w tym Starazolin Alergia i Starazolin HydroBalance.

Tafen Nasal

Tafen Nasal to aerozol do nosa zawierający kortykosteroid o nazwie budezonid. Lek ten ma działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne. Jest zalecany w leczeniu sezonowego i całorocznego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa oraz polipów nosa u dorosłych i dzieci powyżej 6. roku życia. Tafen Nasal jest dostępny na receptę.

Teslor

Teslor to lek przeciwalergiczny dostępny w postaci roztworu doustnego, który zawiera substancję czynną desloratadynę. Jest stosowany do łagodzenia objawów związanych z alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz pokrzywką. Lek jest dostępny na receptę.

VERPYLLO

Verpyllo to lek przeciwalergiczny, który jest dostępny na receptę. Jego substancją czynną jest bilastyna. Lek stosowany jest w celu łagodzenia objawów sezonowego i całorocznego zapalenia błony śluzowej nosa, takich jak kichanie, zatkany nos i łzawiące oczy. Może być również stosowany do leczenia swędzących wysypek skórnych, takich jak bąble lub pokrzywka.

Visine Classic

Visine Classic to lek w postaci kropli do oczu, który zawiera chlorowodorek tetryzoliny. Jest stosowany w leczeniu objawowym stanów, którym towarzyszy obrzęk i przekrwienie spojówek, spowodowanych podrażnieniem lub alergią. Lek łagodzi objawy takie jak świąd, pieczenie, bolesność, nadmierne łzawienie. Visine Classic jest dostępny bez recepty i przeznaczony dla dzieci w wieku powyżej 6 lat oraz dla dorosłych.

Vividrin

Vividrin to lek w postaci kropli do oczu, który zawiera substancję czynną – kromoglikan sodowy. Substancja ta ma działanie przeciwalergiczne. Lek jest stosowany do zmniejszania objawów ostrego i przewlekłego alergicznego zapalenia spojówek, takich jak obrzęk i świąd błon śluzowych. Vividrin jest dostępny bez recepty.

Xylometazolin VP

Xylometazolin VP to lek dostępny bez recepty, który zawiera ksylometazolinę jako substancję czynną. Działa ona na receptory znajdujące się w naczyniach krwionośnych błony śluzowej nosa i gardła, co powoduje zwężenie tych naczyń, zmniejszenie przekrwienia, obrzęku i wysięku. Lek jest wskazany do stosowania w przypadkach niedrożności przewodów nosowych spowodowanej obrzękiem błony śluzowej nosa w przebiegu ostrego zapalenia błony śluzowej nosa (np. w przeziębieniach i grypie), zapaleniu zatok przynosowych oraz alergicznym zapaleniu błony śluzowej nosa (katarze siennym).

Zodgane

Zodgane to aerozol do nosa, który zawiera substancję czynną mometazonu furoinian. Lek ten należy do grupy kortykosteroidów. Dzięki temu, że jest podawany donosowo, łagodzi objawy zapalenia błony śluzowej nosa, takie jak obrzęk, podrażnienie, kichanie, świąd oraz uczucie zatkanego nosa. Dodatkowo zmniejsza ilość wydzieliny z nosa. Zodgane jest stosowany w leczeniu objawów kataru siennego (sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa) i całorocznego zapalenia błony śluzowej nosa u osób dorosłych i dzieci w wieku 3 lat i starszych. Lek jest dostępny na receptę.

Leki na katar sienny – informacje dla alergików

Katar sienny, znany również jako alergiczny nieżyt nosa, jest powszechnym schorzeniem dotykającym miliony ludzi na całym świecie. Objawy tej dolegliwości mogą znacząco obniżać jakość życia, od uciążliwego, wodnistego wycieku z nosa, poprzez uczucie zatkania i niedrożności, aż po towarzyszące często łzawienie oczu i świąd. Choć nie można całkowicie wyleczyć alergii, współczesna medycyna oferuje szereg skutecznych metod kontrolowania jej objawów. Odpowiednio dobrane leki przeciwalergiczne mogą przynieść znaczną ulgę i pozwolić na normalne funkcjonowanie nawet w okresie intensywnego narażenia na alergeny. Niezależnie od tego, czy cierpisz na sezonowy katar sienny związany z pyleniem roślin, czy na całoroczny nieżyt nosa wywołany roztoczami lub sierścią zwierząt, zrozumienie dostępnych opcji leczenia może pomóc w skutecznym zarządzaniu objawami i poprawie komfortu życia.

leki na katar sienny

Czym jest katar sienny i jak powstaje?

Katar sienny to reakcja alergiczna organizmu na określone alergeny wziewne. Gdy układ odpornościowy osoby z predyspozycjami do alergii styka się z alergenem (np. pyłkiem brzozy czy traw), błędnie rozpoznaje tę substancję jako potencjalnie szkodliwą, mimo że dla większości osób jest ona całkowicie obojętna.

W odpowiedzi na kontakt z alergenem, układ immunologiczny produkuje przeciwciała klasy IgE (immunoglobuliny E), które przyłączają się do komórek tucznych (mastocytów) znajdujących się w błonie śluzowej nosa. Przy ponownej ekspozycji na ten sam alergen, dochodzi do połączenia alergenu z przeciwciałami IgE, co powoduje uwalnianie histaminy i innych mediatorów zapalnych z komórek tucznych.

Uwolniona histamina wywołuje charakterystyczne objawy kataru siennego:

  • Rozszerzenie naczyń krwionośnych (powodujące zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej)
  • Zwiększoną przepuszczalność naczyń (prowadzącą do obrzęku tkanek)
  • Pobudzenie gruczołów wydzielniczych (skutkujące wzmożonym wydzielaniem śluzu)
  • Drażnienie zakończeń nerwowych (wywołujące świąd i kichanie)

Reakcja alergiczna przebiega zwykle w dwóch fazach:

  1. Faza wczesna – pojawia się w ciągu kilku minut od kontaktu z alergenem i charakteryzuje się gwałtownym wystąpieniem objawów
  2. Faza późna – rozwija się po kilku godzinach i może trwać nawet do kilku dni, podtrzymując stan zapalny

Rodzaje kataru alergicznego

W zależności od czasu występowania objawów i rodzaju alergenu wywołującego reakcję, wyróżniamy:

Sezonowy alergiczny nieżyt nosa

Jest to klasyczny „katar sienny”, występujący w określonych porach roku, najczęściej podczas pylenia uczulających roślin. Główne alergeny wywołujące tę postać to:

  • Pyłki drzew (brzoza, leszczyna, olcha, topola, dąb, jesion) – okres pylenia w Polsce przypada głównie od lutego do maja
  • Pyłki traw (kostrzewa łąkowa, tymotka łąkowa, żyto, wiechlina łąkowa) – najintensywniejsze pylenie od maja do lipca
  • Pyłki chwastów (bylica pospolita, babka lancetowata, pokrzywa) – zazwyczaj od czerwca do września
  • Zarodniki grzybów pleśniowych (głównie z rodzaju Alternaria i Cladosporium) – największe stężenie od czerwca do października

Całoroczny alergiczny nieżyt nosa

Objawy utrzymują się przez cały rok, z możliwymi zaostrzeniami w pewnych okresach. Typowymi alergenami wywołującymi tę postać są:

  • Roztocza kurzu domowego – mikroskopijne pajęczaki żyjące w kurzu, szczególnie licznie występujące w materacach, poduszkach i dywanach
  • Alergeny zwierząt domowych – głównie białka obecne w naskórku, ślinie i moczu zwierząt, zwłaszcza kotów i psów
  • Pleśnie domowe – grzyby rozwijające się w wilgotnych pomieszczeniach
  • Alergeny zawodowe – obecne w środowisku pracy

Jak odróżnić katar alergiczny od infekcyjnego?

Rozróżnienie kataru alergicznego od kataru towarzyszącego przeziębieniu może czasem stanowić wyzwanie. Oto kluczowe różnice:

Cecha Katar alergiczny Katar infekcyjny
Charakter wydzieliny Wodnista, przezroczysta Na początku wodnista, później gęstsza, żółtawa lub zielonkawa
Czas trwania Trwa tak długo, jak długo utrzymuje się kontakt z alergenem – dni, tygodnie, miesiące Zazwyczaj 7-10 dni
Początek objawów Nagły, zaraz po kontakcie z alergenem Stopniowy rozwój objawów w ciągu 1-3 dni
Kichanie Częste, seryjne Rzadziej, pojedyncze
Objawy towarzyszące Głównie świąd oczu, nosa i gardła, łzawienie Ból gardła, kaszel, bóle mięśniowe, gorączka
Pora roku Często sezonowy, związany z pyleniem roślin Może wystąpić o każdej porze roku, częściej jesienią i zimą
Zaraźliwość Nie jest zaraźliwy Jest zakaźny, przenosi się drogą kropelkową

Objawy kataru siennego

Charakterystyczne objawy alergicznego nieżytu nosa obejmują:

Objawy ze strony nosa:

  • Wodnisty, przezroczysty wyciek z nosa
  • Uczucie zatkania i niedrożności nosa
  • Napadowe, seryjne kichanie (często po przebudzeniu)
  • Świąd i pieczenie w obrębie nosa
  • Upośledzenie lub całkowita utrata węchu

Objawy ze strony oczu:

  • Łzawienie
  • Zaczerwienienie i obrzęk spojówek
  • Świąd oczu
  • Światłowstręt
  • Obrzęk powiek

Inne objawy towarzyszące:

  • Świąd podniebienia, uszu i gardła
  • Kaszel (zwłaszcza suchy, nasilający się w nocy)
  • Chrapanie i zaburzenia snu
  • Zmęczenie i senność w ciągu dnia
  • Trudności z koncentracją
  • Bóle głowy (często spowodowane zajęciem zatok przynosowych)

U pacjentów z alergicznym nieżytem nosa objawy mogą występować w różnym nasileniu – od łagodnych, praktycznie niezauważalnych, po bardzo ciężkie, znacząco upośledzające codzienne funkcjonowanie.

Leczenie kataru siennego – dostępne opcje

Leczenie alergicznego nieżytu nosa wymaga kompleksowego podejścia i obejmuje kilka strategii:

1. Unikanie kontaktu z alergenami

Jest to pierwszy i najważniejszy krok w postępowaniu z katarem siennym. W zależności od rodzaju uczulającego alergenu, zaleca się:

Dla osób uczulonych na pyłki roślin:

  • Śledzenie kalendarza pylenia i prognoz stężenia pyłków
  • Ograniczenie przebywania na zewnątrz w okresach intensywnego pylenia
  • Wietrzenie mieszkania wczesnym rankiem lub późnym wieczorem
  • Noszenie okularów przeciwsłonecznych podczas pobytu na zewnątrz
  • Zamykanie okien w samochodzie podczas jazdy
  • Mycie włosów i zmiana ubrania po powrocie do domu
  • Suszenie prania w pomieszczeniach zamkniętych
  • Stosowanie oczyszczaczy powietrza z filtrami HEPA

Dla osób uczulonych na roztocza kurzu domowego:

  • Stosowanie specjalnych pokrowców przeciwroztoczowych na materace i poduszki
  • Regularne pranie pościeli w temperaturze powyżej 60°C
  • Usunięcie z sypialni przedmiotów gromadzących kurz (dywany, zasłony)
  • Utrzymywanie wilgotności powietrza poniżej 50%
  • Regularne odkurzanie odkurzaczem z filtrem HEPA

Dla osób uczulonych na alergeny zwierząt:

  • Optymalnym rozwiązaniem jest unikanie kontaktu ze zwierzęciem
  • Ograniczenie dostępu zwierzęcia do sypialni
  • Regularne kąpanie zwierzęcia
  • Częste odkurzanie i pranie tkanin w domu
  • Stosowanie oczyszczaczy powietrza

2. Leczenie farmakologiczne

Leki przeciwhistaminowe

Blokują działanie histaminy – głównego mediatora reakcji alergicznej. Dzielimy je na:

Leki przeciwhistaminowe I generacji (np. hydroksyzyna, klemastyna, difenhydramina):

  • Działają przeciwhistaminowo, ale również na receptory muskarynowe, adrenergiczne i serotoninergiczne
  • Mają liczne działania niepożądane, zwłaszcza sedację i zaburzenia koncentracji
  • Obecnie rzadko zalecane w leczeniu alergicznego nieżytu nosa

Leki przeciwhistaminowe II generacji (np. cetyryzyna, loratadyna, feksofenandyna, bilastyna, lewocetyryzyna, desloratadyna, rupatadyna):

  • Selektywnie blokują receptor H1 dla histaminy
  • W znikomym stopniu przenikają do ośrodkowego układu nerwowego
  • Wywołują znacznie mniej działań niepożądanych
  • Mogą być stosowane w formie doustnej lub miejscowej (donosowej, do oczu)

Glikokortykosteroidy donosowe

Są to najskuteczniejsze leki w leczeniu alergicznego nieżytu nosa. Należą do nich:

  • Mometazon
  • Flutykazon
  • Budezonid
  • Beklometazon
  • Cyklezonid

Ich działanie polega na:

  • Hamowaniu reakcji zapalnej
  • Zmniejszaniu przepuszczalności naczyń
  • Redukcji obrzęku błony śluzowej
  • Zmniejszaniu wydzielania śluzu

Nowoczesne preparaty działają miejscowo i praktycznie nie wchłaniają się do krwiobiegu, co minimalizuje ryzyko działań ogólnoustrojowych.

Leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa

  • Substancje takie jak ksylometazolina, oksymetazolina, nafazolina
  • Szybko zmniejszają obrzęk błony śluzowej i ułatwiają oddychanie przez nos
  • Mogą być stosowane wyłącznie doraźnie, przez maksymalnie 5-7 dni
  • Długotrwałe stosowanie prowadzi do polekowego nieżytu nosa

Kromony

  • Należą do nich kromoglikan sodowy i nedokromil sodowy
  • Stabilizują błony komórek tucznych, zapobiegając uwalnianiu mediatorów zapalnych
  • Są bardzo bezpieczne, ale mniej skuteczne od innych grup leków
  • Mogą być stosowane u kobiet w ciąży i małych dzieci

Leki antyleukotrienowe

  • Najczęściej stosowany jest montelukast
  • Hamują działanie leukotrienów – substancji biorących udział w reakcji zapalnej
  • Szczególnie skuteczne u pacjentów z współistniejącą astmą
  • Mogą być stosowane jako terapia dodatkowa do leków przeciwhistaminowych

Leki przeciwcholinergiczne

  • Głównym przedstawicielem jest bromek ipratropium
  • Zmniejszają wodnisty wyciek z nosa
  • Nie wpływają na inne objawy kataru alergicznego
  • Stosowane jako leczenie uzupełniające

3. Immunoterapia swoista (odczulanie)

Jest to jedyna metoda leczenia przyczynowego alergii. Polega na podawaniu pacjentowi stopniowo zwiększanych dawek alergenu, aby wytworzyć tolerancję immunologiczną. Immunoterapia:

  • Zmniejsza nasilenie objawów alergii
  • Redukuje potrzebę stosowania leków
  • Zapobiega rozwojowi nowych uczuleń
  • Zmniejsza ryzyko wystąpienia astmy u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa

Dostępne są dwie główne metody immunoterapii:

  1. Podskórna (SCIT) – alergen podawany jest w formie zastrzyków podskórnych
  2. Podjęzykowa (SLIT) – alergen aplikowany jest w formie kropli lub tabletek pod język

Immunoterapia trwa zwykle 3-5 lat. Najlepsze efekty osiąga się w leczeniu alergii na pyłki roślin, roztocza kurzu domowego oraz jady owadów.

4. Naturalne metody wspomagające leczenie

Choć nie zastąpią standardowego leczenia, pewne metody naturalne mogą wspomóc terapię kataru siennego:

Płukanie nosa:

  • Solą fizjologiczną lub wodą morską
  • Pomaga mechanicznie usuwać alergeny z błony śluzowej nosa
  • Nawilża śluzówkę i zmniejsza stan zapalny
  • Można stosować jako uzupełnienie farmakoterapii

Suplementacja:

  • Kwercetyna – naturalny związek o działaniu przeciwhistaminowym
  • Witamina D – reguluje działanie układu odpornościowego
  • Probiotyki – mogą mieć korzystny wpływ na mikrobiotę jelitową i funkcjonowanie układu immunologicznego

Dostępne preparaty w leczeniu kataru siennego

Leki donosowe

  1. Spraye z glikokortykosteroidami:
    • Mometazon (np. Momester Nasal)
    • Flutykazon (np. Flixonase)
    • Budezonid (np. Tafen Nasal)
    • Beklometazon (np. Beclonasal)
    • Działanie: najskuteczniejsze leki w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, redukują wszystkie objawy
  2. Spraye przeciwhistaminowe:
    • Azelastyna (np. Allergodil)
    • Lewokabastyna
    • Działanie: skutecznie redukują wodnisty wyciek, kichanie i świąd nosa, początek działania po 15-30 minutach
  3. Kromony:
    • Kromoglikan sodowy (np. Cromohexal)
    • Działanie: zapobiegają reakcji alergicznej, mniej skuteczne od innych grup leków
  4. Leki obkurczające naczynia:
    • Ksylometazolina (np. Otrivin)
    • Oksymetazolina (np. Nasivin)
    • Działanie: szybko udrażniają nos, ale mogą być stosowane tylko przez 5-7 dni
  5. Preparaty z ektoiną:
    • Np. Ectoin
    • Działanie: tworzą barierę ochronną na śluzówce, zapobiegając kontaktowi z alergenami
  6. Spraye z celulozą:
    • Np. Nasaleze
    • Działanie: tworzą mechaniczną barierę na śluzówce nosa

Leki doustne

  1. Leki przeciwhistaminowe II generacji:
    • Cetyryzyna (np. Zyrtec, Allertec)
    • Loratadyna (np. Claritine, Flonidan)
    • Desloratadyna (np. Aerius, Hitaxa)
    • Lewocetyryzyna (np. Xyzal, Contrahist Allergy)
    • Bilastyna (np. Clatra)
    • Feksofenadyna (np. Allegra)
    • Rupatadyna (np. Rupafin)
    • Działanie: łagodzą wszystkie objawy alergii, nie tylko ze strony nosa, ale też oczu i skóry
  2. Leki łączone (przeciwhistaminowe + obkurczające):
    • Loratadyna + pseudoefedryna (np. Clarinase)
    • Cetyryzyna + pseudoefedryna
    • Działanie: dodatkowo zmniejszają niedrożność nosa
  3. Leki antyleukotrienowe:
    • Montelukast (np. Montelukast Sandoz)
    • Działanie: uzupełniające, szczególnie u pacjentów z astmą

Krople do oczu

  1. Krople przeciwhistaminowe:
    • Olopatadyna (np. Opatanol)
    • Azelastyna (np. Allergodil)
    • Ketotifen (np. Zaditen)
    • Działanie: łagodzą świąd, zaczerwienienie i łzawienie oczu
  2. Krople stabilizujące komórki tuczne:
    • Kromoglikan sodowy (np. Allergo-COMOD)
    • Lodoksamid (np. Alomide)
    • Działanie: zapobiegają reakcji alergicznej
  3. Krople przeciwzapalne:
    • Hydrokortyzol
    • Działanie: redukują stan zapalny

Neutralizatory alergenów

Preparaty w formie sprayów do stosowania na powierzchnie, tkaniny i powietrze, zawierające substancje takie jak:

  • Tanina
  • Ekstrakt z nasion grejpfruta
  • Olejki eteryczne
  • Działanie: zmieniają strukturę chemiczną alergenów, unieszkodliwiając je

Jak prawidłowo stosować leki na katar sienny?

Spraye donosowe

  1. Przed aplikacją dokładnie oczyść nos.
  2. Wstrząśnij pojemnikiem przed użyciem (jeśli tak zaleca producent).
  3. Pochyl głowę lekko do przodu.
  4. Przytrzymując środkową przegrodę nosa kciukiem, wprowadź aplikator do nozdrza.
  5. Skieruj końcówkę w stronę zewnętrznej ściany nosa, oddalając ją od przegrody.
  6. Podczas rozpylania delikatnie wciągnij powietrze przez nos.
  7. Po użyciu wytrzyj końcówkę aplikatora i załóż nasadkę.

Leki doustne

  1. Przyjmuj leki regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza lub informacją w ulotce.
  2. Niektóre leki przeciwhistaminowe najlepiej przyjmować rano, inne – wieczorem.
  3. Leki przeciwhistaminowe II generacji możesz przyjmować niezależnie od posiłków.
  4. Jeśli zapomnisz przyjąć dawkę, nie stosuj dawki podwójnej.

Efektywna terapia skojarzona

W ciężkich przypadkach kataru siennego najlepsze efekty daje terapia skojarzona:

  • Glikokortykosteroid donosowy + lek przeciwhistaminowy doustny
  • W przypadku objawów ocznych dodatkowe stosowanie kropli do oczu
  • W razie potrzeby krótkotrwałe użycie leków obkurczających naczynia

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy katar sienny jest zaraźliwy?

Nie, katar sienny (alergiczny nieżyt nosa) nie jest chorobą zakaźną i nie może przenosić się z osoby na osobę. Jest to indywidualna reakcja organizmu na alergeny, uwarunkowana genetycznie i środowiskowo.

Jak długo trwa katar sienny?

Czas trwania kataru siennego zależy od rodzaju uczulającego alergenu i czasu ekspozycji na niego. W przypadku alergii na pyłki, objawy utrzymują się przez cały okres pylenia danej rośliny, co może oznaczać kilka tygodni do kilku miesięcy. Przy alergii całorocznej (np. na roztocza kurzu domowego) objawy mogą występować przez cały rok, z okresami zaostrzeń.

Czy katar sienny może przejść w astmę?

Tak, u osób z nieleczonym alergicznym nieżytem nosa istnieje zwiększone ryzyko rozwoju astmy. Zjawisko to określa się jako „marsz alergiczny”. Prawidłowe leczenie kataru siennego może pomóc zmniejszyć to ryzyko.

Czy dzieci mogą mieć katar sienny?

Tak, alergiczny nieżyt nosa może wystąpić w każdym wieku, również u dzieci. U najmłodszych pacjentów diagnoza może być trudniejsza, ponieważ objawy bywają mniej charakterystyczne, a dzieci mają trudności z opisaniem swoich dolegliwości.

Czy można stosować leki na katar sienny w ciąży?

Niektóre leki stosowane w leczeniu kataru siennego są bezpieczne w ciąży, jednak zawsze należy skonsultować się z lekarzem przed ich przyjmowaniem. Za najbezpieczniejsze uważa się niektóre leki przeciwhistaminowe II generacji (np. cetyryzyna, loratadyna) oraz nowoczesne glikokortykosteroidy donosowe. Bezpieczne są również kromony i preparaty do płukania nosa.

Jak przygotować się do sezonu pylenia, jeśli mam katar sienny?

Przygotowania do sezonu pylenia warto rozpocząć 2-4 tygodnie przed spodziewanym początkiem objawów:

  1. Skonsultuj się z lekarzem w celu ustalenia lub zmodyfikowania planu leczenia
  2. Zaopatrz się w przepisane leki
  3. Rozważ rozpoczęcie przyjmowania leków przeciwhistaminowych przed pojawieniem się pierwszych objawów
  4. Przygotuj dom (zainstaluj filtry przeciwpyłkowe, oczyszczacz powietrza)
  5. Śledź kalendarz pylenia i prognozy stężenia pyłków

Czy istnieje związek między katarem siennym a alergią pokarmową?

Tak, u niektórych osób występuje tzw. zespół alergii krzyżowej. Osoby uczulone na pewne pyłki roślin mogą reagować alergicznie na niektóre produkty spożywcze zawierające podobne do tych pyłków białka. Na przykład osoby uczulone na pyłki brzozy mogą reagować na jabłka, orzechy laskowe czy marchew.

Czy stres może nasilać objawy kataru siennego?

Tak, stres może nasilać objawy alergii, w tym kataru siennego. Dzieje się tak, ponieważ stres wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego i może zwiększać reaktywność organizmu na alergeny. Techniki relaksacyjne i zarządzania stresem mogą być pomocne jako uzupełnienie standardowego leczenia.

Czy można jednocześnie mieć katar sienny i przeziębienie?

Tak, możliwe jest jednoczesne występowanie alergicznego nieżytu nosa i infekcji górnych dróg oddechowych. W takiej sytuacji objawy mogą być bardziej nasilone, a wydzielina z nosa może zmienić charakter z wodnistej na bardziej gęstą, ropną. Leczenie powinno uwzględniać obie przyczyny dolegliwości.

Czy leki na katar sienny powodują senność?

Leki przeciwhistaminowe I generacji (np. hydroksyzyna, difenhydramina) mogą powodować senność i zaburzenia koncentracji ze względu na ich przenikanie przez barierę krew-mózg. Natomiast nowoczesne leki przeciwhistaminowe II generacji (np. cetyryzyna, loratadyna, desloratadyna) w znacznie mniejszym stopniu przenikają do ośrodkowego układu nerwowego, więc ryzyko senności jest niewielkie lub w ogóle nie występuje.