Spersallerg to lek w postaci kropli do oczu, który zawiera dwie substancje czynne: antazolinę i tetryzolinę. Jest stosowany do zmniejszania objawów alergii oczu, takich jak zaczerwienienie, swędzenie czy łzawienie. Lek ten jest dostępny na receptę. Wskazaniem do jego stosowania są alergiczne stany zapalne spojówek, szczególnie te związane z katarem siennym i reakcją na alergeny pyłkowe.
Starazolin to lek dostępny bez recepty, który zawiera tetryzolinę. Ta substancja powoduje zwężanie naczyń krwionośnych spojówek, co pomaga zmniejszyć podrażnienia i przekrwienia spojówek. Starazolin jest przeznaczony dla osób narażonych na podrażnienia oczu spowodowane czynnikami takimi jak kurz, dym, soczewki kontaktowe, wiatr, jaskrawe światło słoneczne, chlorowana woda, kosmetyki, a także w alergicznych stanach zapalnych, takich jak katar sienny i uczulenie na pyłki traw. Istnieją różne wersje Starazolinu dostosowane do różnych potrzeb, w tym Starazolin Alergia i Starazolin HydroBalance.
Starazolin Free to sterylny roztwór kropli do oczu, który nie zawiera środka konserwującego. Głównym składnikiem jest tetryzolina, substancja zwężająca naczynia krwionośne oka. Lek jest przeznaczony do stosowania w przypadku łagodnego niezakaźnego podrażnienia lub zaczerwienienia oka, które wywołane zostało przez dym, wiatr, światło, chlorowaną wodę, a także w leczeniu alergicznego zapalenia oka. Starazolin Free jest dostępny bez recepty.
Starazolin redFREE to lek dostępny bez recepty, który zawiera substancję czynną tetryzolinę. Jest to lek z grupy sympatykomimetyków, który po miejscowym zastosowaniu do oka powoduje zwężenie małych naczyń krwionośnych, co skutkuje zmniejszeniem przekrwienia i obrzęku spojówek. Lek jest przeznaczony do stosowania w leczeniu łagodnego niezakaźnego podrażnienia lub zaczerwienienia oka, które wywołane zostało przez dym, wiatr, światło, chlorowaną wodę, a także w leczeniu alergicznego zapalenia oka.
Visine Classic to lek w postaci kropli do oczu, który zawiera chlorowodorek tetryzoliny. Jest stosowany w leczeniu objawowym stanów, którym towarzyszy obrzęk i przekrwienie spojówek, spowodowanych podrażnieniem lub alergią. Lek łagodzi objawy takie jak świąd, pieczenie, bolesność, nadmierne łzawienie. Visine Classic jest dostępny bez recepty i przeznaczony dla dzieci w wieku powyżej 6 lat oraz dla dorosłych.
Visine Comfort to lek bez recepty w postaci kropli do oczu. Substancją czynną jest chlorowodorek tetryzoliny. Krople do oczu Visine Comfort niwelują zaczerwienienie oczu oraz łagodzą podrażnienia. Podrażnienia oczu mogą wywołać takie czynniki jak dym, światło czy chlorowana woda. Lek ten jest wskazany do doraźnego stosowania w leczeniu zaczerwienienia oczu u dorosłych i dzieci powyżej 2. roku życia.
Tetryzolina – lek zmniejszający przekrwienie oczu. Mechanizm działania tetrazoliny prawdopodobnie polega na pobudzeniu receptorów alfa-adrenergicznych oraz niewielkim wpływie na receptory beta-adrenergiczne, co w konsekwencji zwęża naczynia krwionośne, zmniejszając przekrwienie i obrzęk spojówek. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie objawowe stanów, którym towarzyszy obrzęk i przekrwienie spojówek. Ponadto lek łagodzi pieczenie, świąd, bolesność, nadmierne łzawienie i podrażnienie oczu.
Tetryzolina dostępna jest w postaci kropli do oczu. Zwykle aplikuje się 1-2 krople do worka spojówkowego, 2 do 3 razy na dobę.
Możliwe działania niepożądane: reaktywne przekrwienie, pieczenie błon śluzowych, suchość błon śluzowych, niewyraźne widzenie, podrażnienie spojówek, kołatanie serca, bóle głowy, drżenia, osłabienie, nadmierna potliwość, podwyższenie ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca, tachykardia.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Tetryzolina to jedna z najczęściej stosowanych substancji czynnych w kroplach do oczu dostępnych bez recepty. Ta amina sympatykomimetyczna, znana również pod nazwą tetrahydrozolina, od dziesięcioleci pomaga pacjentom w walce z zaczerwienieniem i obrzękiem spojówek. Wynaleziona w latach 50. XX wieku, tetryzolina szybko znalazła swoje miejsce w codziennej praktyce okulistycznej jako lek pierwszego rzutu w objawowym leczeniu podrażnień oczu. Jej popularność wynika z szybkiego działania – efekt widoczny jest już po kilku minutach od zastosowania i utrzymuje się przez 4-8 godzin. Jako bezpośredni agonista receptorów alfa-adrenergicznych, tetryzolina działa lokalnie, zwężając drobne naczynia krwionośne w spojówce, co skutkuje natychmiastową poprawą wyglądu oka i zmniejszeniem dyskomfortu. W Polsce dostępna jest głównie w postaci kropli do oczu pod nazwami handlowymi takimi jak Visine czy Starazolin, stanowiąc często pierwszy wybór pacjentów szukających szybkiej ulgi w objawach przekrwienia i podrażnienia oczu.
Tetryzolina należy do grupy amin sympatykomimetycznych, co oznacza, że naśladuje działanie naturalnych neurotransmiterów układu współczulnego – adrenaliny i noradrenaliny. Jej mechanizm działania opiera się na bezpośredniej stymulacji receptorów alfa-adrenergicznych, szczególnie podtypów alfa1 i alfa2, które znajdują się w ścianach naczyń krwionośnych spojówki.
Po zastosowaniu kropli do worka spojówkowego, tetryzolina przenika przez błony śluzowe i wiąże się z receptorami alfa-adrenergicznymi zlokalizowanymi w mięśniach gładkich naczyń krwionośnych. Pobudzenie tych receptorów prowadzi do skurczu mięśni gładkich ścian naczyniowych, co skutkuje zwężeniem światła naczyń i zmniejszeniem przepływu krwi przez nie. Ten efekt wazokonstrakcyjny jest odpowiedzialny za charakterystyczne „wybielenie” oka – zmniejszenie widoczności rozszerzonych naczyń krwionośnych, które są przyczyną zaczerwienienia spojówki.
Działanie tetryzoliny na receptory beta-adrenergiczne jest minimalne lub w ogóle nie występuje, co odróżnia ją od niektórych innych sympatykomimetyków. Ta selektywność działania sprawia, że tetryzolina wywiera głównie efekt obkurczający naczynia, nie wpływając znacząco na inne funkcje okulistyczne.
Farmakokinetyka tetryzoliny charakteryzuje się szybkim początkiem działania – pierwsze efekty widoczne są już po 2-5 minutach od zastosowania. Maksymalne działanie osiągane jest w ciągu 30-60 sekund, a całkowity czas trwania efektu wynosi 4-8 godzin. Substancja jest metabolizowana głównie w wątrobie, a eliminowana przez nerki z okresem półtrwania wynoszącym około 6 godzin.
Tetryzolina znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu objawowym różnorodnych stanów związanych z przekrwieniem i obrzękiem spojówek. Głównym wskazaniem jest niebakteryjne zapalenie spojówek wywołane czynnikami drażniącymi środowisko. Do najczęstszych przyczyn tego typu podrażnień należą:
Tetryzolina wykazuje skuteczność w łagodzeniu objawów alergicznego zapalenia spojówek, szczególnie w przebiegu:
W przypadku alergii, tetryzolina często stosowana jest w preparatach złożonych z antazoliną (np. Spersallerg), która dodatkowo działa przeciwhistaminowo, zapewniając kompleksowe działanie przeciwalergiczne.
Tetryzolina może być również stosowana w przypadku:
Zalecane dawkowanie tetryzoliny jest ustandaryzowane i zależy od wieku pacjenta oraz nasilenia objawów:
Dorośli i młodzież powyżej 12 lat:
Dzieci w wieku 2-12 lat:
Prawidłowa technika zakraplania jest kluczowa dla skuteczności i bezpieczeństwa terapii:
Ważne zasady stosowania:
Lista przeciwwskazań do stosowania tetryzoliny jest względnie krótka, ale wymaga bezwzględnego przestrzegania:
W następujących przypadkach stosowanie tetryzoliny wymaga szczególnej ostrożności i konsultacji lekarskiej:
Choroby układu krążenia:
Choroby endokrynne:
Inne schorzenia:
Szczególną uwagę należy zwrócić na kilka kluczowych aspektów stosowania tetryzoliny:
Efekt odbicia (rebound effect): Długotrwałe stosowanie tetryzoliny może prowadzić do paradoksalnego nasilenia przekrwienia po odstawieniu leku. Ten efekt jest związany z rozwojem tolerancji na działanie wazokonstrakcyjne substancji.
Rozszerzenie źrenic: U niektórych pacjentów, szczególnie z jasną tęczówką (niebieską, zieloną), może wystąpić nieznaczne rozszerzenie źrenic, co wpływa na ostrość widzenia.
Najczęściej obserwowane działania niepożądane mają charakter miejscowy i są związane z bezpośrednim kontaktem substancji z tkankami oka:
Często występujące (>1/100):
Rzadko występujące (>1/10000):
Chociaż tetryzolina jest stosowana miejscowo, może wywierać działania ogólnoustrojowe, szczególnie przy nieprawidłowym stosowaniu lub u pacjentów wrażliwych:
Układ krążenia:
Układ nerwowy:
Inne objawy:
Przedawkowanie tetryzoliny jest szczególnie niebezpieczne u dzieci i może wystąpić zarówno przy miejscowym stosowaniu zbyt dużych dawek, jak i przypadkowym połknięciu preparatu:
Objawy przedawkowania u dzieci:
Postępowanie w przypadku przedawkowania: W przypadku podejrzenia przedawkowania, szczególnie u dzieci, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub pogotowiem ratunkowym. Leczenie ma charakter objawowy i wspierający.
Tetryzolina, mimo miejscowego stosowania, może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami stosowanymi ogólnoustrojowo:
Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO):
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne:
Inne leki podwyższające ciśnienie:
Równoczesne stosowanie tetryzoliny z niektórymi lekami używanymi w anestezjologii może nasilać ich wpływ na układ sercowo-naczyniowy:
W Polsce tetryzolina dostępna jest w kilku preparatach bez recepty:
| Nazwa handlowa | Stężenie | Objętość | Producent | Dostępność |
|---|---|---|---|---|
| Starazolin | 0,05% (0,5 mg/ml) | 2 x 5 ml | Polpharma | Powszechnie dostępny |
| Starazolin Free | 0,05% (0,5 mg/ml) | 5 ml | Polpharma | Bez konserwantów |
| Visine Classic | 0,05% (0,5 mg/ml) | 15 ml | Johnson & Johnson | Ograniczona dostępność |
| Visine Comfort | 0,05% (0,5 mg/ml) | 15 ml | Johnson & Johnson | Dostępny w większości aptek |
Spersallerg – preparat łączący tetryzolinę z antazoliną:
Starazolin pozostaje najpopularniejszym preparatem z tetryzoliną w Polsce ze względu na:
Visine charakteryzuje się:
Decyzja o zastosowaniu tetryzoliny powinna opierać się na dokładnej ocenie stanu pacjenta:
Kiedy stosować tetryzolinę:
Kiedy nie stosować tetryzoliny:
Kluczowym elementem skutecznej terapii jest właściwa edukacja pacjenta obejmująca:
Technikę stosowania:
Monitorowanie objawów:
Ograniczenia czasowe:
Tetryzolina nie jest przeznaczona do codziennego, długotrwałego stosowania. Maksymalny zalecany czas stosowania bez konsultacji lekarskiej to 2-3 dni. Długotrwałe stosowanie może prowadzić do rozwoju tolerancji i efektu odbicia (rebound effect), kiedy po odstawieniu leku objawy nasilają się bardziej niż przed rozpoczęciem terapii.
Tetryzolina jest przeciwwskazana u dzieci poniżej 2 roku życia ze względu na wysokie ryzyko ogólnoustrojowego wchłaniania i poważnych działań niepożądanych. U dzieci starszych może być stosowana wyłącznie pod nadzorem dorosłego lub po konsultacji z lekarzem. Dziecięcy organizm jest bardziej wrażliwy na działanie sympatykomimetyków.
Przypadkowe połknięcie tetryzoliny, szczególnie przez małe dziecko, może być niebezpieczne i wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Objawy przedawkowania mogą obejmować senność, zwolnienie tętna, problemy z oddychaniem i drgawki. Należy natychmiast skontaktować się z pogotowiem ratunkowym lub centrum zatruć.
Przed aplikacją tetryzoliny należy zdjąć soczewki kontaktowe i odczekać co najmniej 15 minut przed ich ponownym założeniem. Chlorek benzalkoniowy, często używany jako konserwant w kroplach, może się odkładać w soczewkach i je niszczyć. Dostępne są także preparaty bez konserwantów (np. Starazolin Free).
To zjawisko nazywane jest efektem odbicia (rebound effect) i jest związane z rozwojem tolerancji na działanie tetryzoliny. Po odstawieniu leku naczynia krwionośne rozszerzają się bardziej niż przed rozpoczęciem leczenia, co powoduje nasilenie przekrwienia. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zalecanego czasu stosowania.
Tetryzolina nie powoduje uzależnienia w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, ale może prowadzić do rozwoju tolerancji i psychicznego przyzwyczajenia. Pacjenci mogą odczuwać potrzebę coraz częstszego stosowania kropli ze względu na efekt odbicia. Właśnie dlatego zaleca się krótkotrwałe stosowanie preparatu.
Brak jest wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania tetryzoliny w ciąży i podczas karmienia piersią. Lek może być stosowany jedynie wtedy, gdy potencjalne korzyści dla matki przewyższają możliwe ryzyko dla płodu. Przed zastosowaniem w okresie ciąży lub karmienia należy skonsultować się z lekarzem.
Alternatywami dla tetryzoliny mogą być: sztuczne łzy do nawilżenia oczu, krople z kwasem hialuronowym, krople antyhistaminowe przy alergii, krople z antybiotykiem przy podejrzeniu infekcji. W przypadkach przewlekłych problemów z oczami zaleca się konsultację z okulistą w celu ustalenia przyczyny i właściwego leczenia przyczynowego.
Tetryzolina może przejściowo wpływać na ostrość widzenia, powodować niewyraźne widzenie lub rozszerzenie źrenic. W przypadku wystąpienia takich objawów nie należy prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn do czasu całkowitego ustąpienia dolegliwości. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku prowadzenia w nocy.
Otwarte krople z tetryzoliną należy zużyć w czasie określonym przez producenta, zazwyczaj w ciągu 4 tygodni od pierwszego otwarcia. Po tym czasie preparat może utracić sterylność i skuteczność. Krople należy przechowywać w temperaturze pokojowej, z dala od światła i niedostępnie dla dzieci. Nie należy przechowywać w lodówce chyba, że zaleca to producent.
