ELZONRIS to lek przeciwnowotworowy zawierający substancję czynną o nazwie tagraksofusp. Działa poprzez eliminację komórek nowotworowych za pomocą unikalnego mechanizmu dostarczania białek. Stosowany w leczeniu rzadkiego nowotworu BPDCN, atakującego niedojrzałe komórki odpornościowe i mogącego wpływać na skórę, szpik kostny oraz węzły chłonne. Idealny do walki z blastycznym nowotworem komórek dendrytycznych.
Tagraksofusp to biologiczna substancja czynna będąca białkiem fuzyjnym, które łączy toksynę błoniczą z interleukiną-3 (IL-3). Substancja ta uzyskiwana jest przy użyciu technologii rekombinacji DNA w bakteriach Escherichia coli. Tagraksofusp jest przykładem celowanej cytotoksyny, czyli substancji, która precyzyjnie atakuje określony rodzaj komórek.
Mechanizm działania
Tagraksofusp jest skierowany przeciwko komórkom posiadającym na swojej powierzchni receptor CD123. Białko to działa poprzez połączenie dwóch części:
- Ludzkiej interleukiny-3 (IL-3) – odpowiada za rozpoznanie i przyłączenie się do komórek nowotworowych
- Toksyny błoniczej o skróconym łańcuchu – odpowiada za zniszczenie komórek nowotworowych
Substancja ta nieodwracalnie hamuje syntezę białek w komórkach docelowych poprzez inaktywację czynnika elongacyjnego 2 (EF2). Prowadzi to do apoptozy, czyli zaprogramowanej śmierci komórki nowotworowej.
Wskazania do stosowania
Tagraksofusp jest wskazany do monoterapii jako leczenie pierwszego rzutu u pacjentów dorosłych z nowotworem z blastycznych plazmacytoidalnych komórek dendrytycznych (BPDCN). Jest to rzadki, agresywny nowotwór układu krwiotwórczego, który zwykle zajmuje skórę, szpik kostny i węzły chłonne.
Dawkowanie i sposób podawania
Zalecane dawkowanie
- Dawka: 12 mikrogramów/kg masy ciała
- Sposób podania: infuzja dożylna przez 15 minut
- Schemat: raz na dobę, w dniach 1-5 21-dniowego cyklu
- Okres podawania można wydłużyć do 10 dni cyklu w przypadku opóźnienia dawkowania
- Leczenie kontynuuje się do momentu wystąpienia progresji choroby lub nieakceptowalnej toksyczności
Premedykacja
Przed każdą infuzją pacjent powinien otrzymać:
- Lek przeciwhistaminowy (np. difenhydraminę)
- Antagonistę receptora histaminowego H2
- Kortykosteroid (np. metyloprednizolon)
- Paracetamol
Pierwszy cykl leczenia
Pierwszy cykl leczenia powinien odbywać się w warunkach szpitalnych, gdzie pacjent może być monitorowany przez co najmniej 24 godziny po ostatniej infuzji.
Kolejne cykle
Kolejne cykle mogą być podawane w szpitalu lub w odpowiedniej placówce ambulatoryjnej wyposażonej w sprzęt do monitorowania pacjentów z nowotworami układu krwiotwórczego.
Skuteczność kliniczna
W badaniach klinicznych u pacjentów z nieleczonym wcześniej BPDCN tagraksofusp wykazał:
- Całkowitą odpowiedź na leczenie (CR/CRc) u około 57% pacjentów
- Medianę czasu trwania odpowiedzi wynoszącą 7,3 miesiąca
- 12-miesięczne przeżycie u około 52% pacjentów
Substancja okazała się skuteczna również jako pomost do przeszczepu komórek macierzystych u około 32% pacjentów.
Działania niepożądane
Najczęstsze działania niepożądane
- Hipoalbuminemia (niski poziom albumin)
- Podwyższona aktywność enzymów wątrobowych
- Małopłytkowość (zmniejszona liczba płytek krwi)
- Nudności
- Zmęczenie
- Gorączka
Najpoważniejsze działania niepożądane
- Zespół przesiąkania włośniczkowego (CLS) – stan, w którym płyn z naczyń krwionośnych przecieka do tkanek
- Reakcje nadwrażliwości
- Hepatotoksyczność (uszkodzenie wątroby)
- Nieprawidłowości hematologiczne
- Zespół rozpadu guza
Kiedy zachować szczególną ostrożność
Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów:
- Z chorobami serca
- Z niskim poziomem albumin w surowicy
- Z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek
- Z dziedziczną nietolerancją fruktozy
- Kobiet w wieku rozrodczym (konieczna skuteczna antykoncepcja)
Monitorowanie w trakcie leczenia
Podczas leczenia tagraksofuspem należy regularnie monitorować:
- Parametry życiowe (ciśnienie krwi, tętno, temperatura)
- Poziom albumin w surowicy
- Aktywność enzymów wątrobowych
- Poziom kreatyniny
- Morfologię krwi
Przeciwwskazania
Tagraksofusp jest przeciwwskazany u pacjentów z nadwrażliwością na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Stosowanie w specjalnych grupach pacjentów
Osoby starsze
Nie jest wymagana modyfikacja dawki u pacjentów powyżej 65. roku życia.
Niewydolność nerek i wątroby
Brak danych dotyczących stosowania u pacjentów z niewydolnością nerek lub wątroby, dlatego należy zachować szczególną ostrożność.
Kobiety w ciąży i karmiące piersią
- Nie zaleca się stosowania tagraksofuspu w trakcie ciąży, chyba że stan kliniczny pacjentki tego wymaga
- Należy przerwać karmienie piersią w trakcie leczenia oraz przez co najmniej tydzień po podaniu ostatniej dawki
Dzieci i młodzież
Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania tagraksofuspu u dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia nie zostały ustalone.
Podsumowanie
Tagraksofusp to innowacyjna terapia celowana przeznaczona do leczenia rzadkiego nowotworu krwi (BPDCN). Substancja działa poprzez precyzyjne rozpoznawanie i niszczenie komórek nowotworowych posiadających receptor CD123. Choć lek wykazuje znaczącą skuteczność kliniczną, wymaga ścisłego monitorowania pacjentów ze względu na możliwość wystąpienia poważnych działań niepożądanych, szczególnie zespołu przesiąkania włośniczkowego.