Accusol 35 Potassium to roztwór do hemofiltracji, hemodializy i hemodiafiltracji, przepisywany pacjentom z ostrą lub przewlekłą niewydolnością nerek. Skutecznie oczyszcza krew ze zbędnych produktów przemiany materii, koryguje kwasowość, zasadowość oraz stężenie soli. Może być także stosowany jako źródło soli i wody do nawodnienia.
Benelyte to roztwór do infuzji, który zawiera składniki mineralne zwane elektrolitami, wpływające na ilość wody oraz inne istotne procesy w organizmie. Zawiera również węglowodany. Jest wskazany do stosowania u pacjentów w wieku dziecięcym, takich jak noworodki (od 0 do ≤28 dni), niemowlęta (od 28 dni do ≤2 lat), dzieci (od 2 do ≤12 lat) oraz młodzież (od 12 do ≤14 lat). Lek jest dostępny na receptę.
Bicavera to lek stosowany w dializie otrzewnowej, który pomaga usuwać nadmiar wody i substancji z organizmu, które gromadzą się podczas niewydolności nerek. Jest to lek na receptę. Wskazania do stosowania obejmują przewlekłą niewydolność nerek u pacjentów, którzy są na leczeniu dializą otrzewnową.
Lek CAPD/DPCA to roztwór do dializy otrzewnowej. Jest stosowany w celu oczyszczania krwi za pośrednictwem błony otrzewnowej u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek. Ten rodzaj oczyszczania krwi nazywa się dializą otrzewnową. Lek jest dostępny na receptę.
Duosol nie zawierający potasu to roztwór do hemofiltracji. Jest przeznaczony do stosowania u pacjentów z ostrą niewydolnością nerek, u których nerki nie są w stanie usuwać z krwi produktów przemiany materii. Gotowy roztwór, składający się z roztworu wodorowęglanu i roztworu elektrolitów, to zmieszany roztwór do hemofiltracji buforowany wodorowęglanem. Jest dostępny na receptę.
Duosol zawierający potas to roztwór do hemofiltracji, który jest przeznaczony do stosowania w leczeniu ostrej niewydolności nerek poprzez hemofiltrację ciągłą. Składa się z roztworu wodorowęglanu i roztworu elektrolitów, które są niezbędne dla utrzymania i korygowania homeostazy płynów i elektrolitów. Jest dostępny na receptę.
Gelaspan to lek osoczozastępczy, który zastępuje płyn utracony z krwiobiegu. Stosowany jest w celu zastąpienia krwi i płynu ustrojowego, które zostały utracone na skutek na przykład zabiegu chirurgicznego, wypadku lub poparzenia. Wskazany jest do stosowania w leczeniu względnej lub całkowitej hipowolemii oraz wstrząsu1. Gelaspan jest dostępny na receptę.
Geloplasma to lek stosowany w medycynie, który jest często używany do uzupełniania płynów i elektrolitów w organizmie pacjenta. Jest to szczególnie przydatne w sytuacjach, gdy pacjent cierpi na odwodnienie lub utratę krwi. Geloplasma jest dostępna na receptę, co oznacza, że musi być przepisana przez lekarza. Wskazania do stosowania tego leku zależą od indywidualnej sytuacji pacjenta i powinny być zawsze konsultowane z lekarzem lub farmaceutą.
Hemosol B0 to specyfik stosowany w szpitalach na oddziałach intensywnej terapii, który pomaga w skorygowaniu zaburzonej równowagi chemicznej krwi. Lek ten jest szczególnie ważny w przypadku pacjentów z niewydolnością nerek, u których dochodzi do nagromadzenia szkodliwych produktów przemiany materii. Hemosol B0 jest dostępny wyłącznie na receptę i może być podawany wyłącznie przez profesjonalnych pracowników służby zdrowia. Cena leku oraz dawkowanie zależy od stanu klinicznego pacjenta i zostanie określona przez lekarza odpowiedzialnego za leczenie.
MultiBic bezpotasowy to specjalistyczny roztwór stosowany w ciągłej terapii nerkozastępczej. Jest szczególnie polecany dla pacjentów z ostrą niewydolnością nerek, którzy mogą wymagać zastosowania zabiegu ciągłej hemofiltracji w celu usunięcia z organizmu produktów przemiany materii, normalnie wydalanych przez nerki do moczu.
Multibic z potasem to specjalny roztwór stosowany w ciągłej terapii nerkozastępczej. Jego głównym celem jest usuwanie z organizmu pacjentów z chorobą nerek szkodliwych produktów przemiany materii. Lek ten jest szczególnie polecany dla pacjentów z uszkodzeniem nerek oraz w przypadku zatruć. Jest dostępny na receptę.
Optilyte to wodny roztwór soli mineralnych, który jest stosowany w celu wypełniania łożyska naczyniowego i przywrócenia równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Skład leku jest bardzo zbliżony do składu elektrolitowego osocza. Preparat jest dostępny na receptę i podaje się go dożylnie.
Physioneal 40 z glukozą to specjalny roztwór do dializy otrzewnowej, który skutecznie usuwa nadmiar wody i szkodliwe produkty przemiany materii z krwi. Oprócz tego, koryguje również nieprawidłowe stężenia różnych składników krwi. Physioneal 40 zawiera różne stężenia glukozy (1,36%, 2,27% lub 3,86%). Jest wskazany do dializy otrzewnowej, m.in. w przypadku ostrej i przewlekłej niewydolności nerek, ciężkiego przewodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej oraz zatrucia lekami podlegającymi dializie, kiedy nie można zastosować bardziej odpowiednich , alternatywnych metod leczenia. Lek jest dostępny na receptę.
Plasmalyte to roztwór do infuzji stosowany w celu uzupełnienia płynów po dużej utracie. Preparat zawiera elektrolity: glukonian sodu, trójwodny octan sodu, chlorek potasu, chlorek sodu, sześciowodny chlorek magnezu. Wskazany jest do uzupełniania utraty płynów (np. po oparzeniach, urazach głowy, złamaniach, zakażeniach oraz w przypadkach podrażnienia otrzewnej), do śródoperacyjnego uzupełniania utraty płynów, we wstrząsie krwotocznym oraz stanach klinicznych wymagających szybkiego przetoczenia krwi. Lek jest dostępny na receptę.
Lek PlasmaVolume Redibag jest roztworem do infuzji, który stosuje się w celu uzupełnienia utraty krwi, na przykład w wyniku krwotoku czy urazu. Dzięki temu lekowi możliwe jest utrzymanie krążenia krwi. Jest dostępny wyłącznie na receptę.
Prismasol to lek stosowany w terapii zastępczej dla pacjentów z niewydolnością nerek, którzy wymagają dializy. Jest to roztwór do dializy otrzewnowej, który pomaga usunąć nadmiar wody i produktów przemiany materii z krwi, kiedy nerki nie są w stanie tego zrobić. Lek jest dostępny na receptę.
Slow-Mag to lek dostępny bez recepty, który zawiera magnez w postaci chlorku magnezu. Jest stosowany w niedoborach magnezu, które mogą objawiać się m.in. drżeniem mięśni, znużeniem czy zaburzeniami snu. Lek jest dostarczany w tabletkach dojelitowych, co pozwala uniknąć dolegliwości żołądkowych osobom z chorobą wrzodową żołądka, ponieważ lek rozpuszcza się dopiero w jelicie.
Slow-Mag B6 to preparat zawierający chlorek magnezu oraz chlorowodorek pirydoksyny, dostępny bez recepty. Jest stosowany w stanach niedoboru magnezu i witaminy B6. Czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia niedoboru magnezu jest m.in. niewłaściwa dieta, nadmierne spożycie kawy i alkoholu oraz stres. Jedna tabletka zawiera 64mg jonów magnezu.
Sterofundin to izotoniczny roztwór elektrolitów, który jest podawany dożylnie. Jest stosowany w celu uzupełnienia utraconego płynu pozakomórkowego u pacjentów, u których doszło do odwodnienia izotonicznego oraz w przypadku bezpośredniego ryzyka wystąpienia kwasicy. Preparat jest wydawany wyłącznie na receptę.
Sterofundin ISO to izotoniczny roztwór elektrolitów do infuzji dożylnej. Jest stosowany w celu uzupełnienia utraconego płynu pozakomórkowego u pacjentów, u których doszło do odwodnienia izotonicznego oraz w przypadku bezpośredniego ryzyka wystąpienia kwasicy. Preparat jest wydawany wyłącznie na receptę.
Tetraspan to lek w postaci roztworu do infuzji, który jest podawany przez rurkę do żyły. Jest to substancja zastępująca osocze. Stosowany jest w celu przywrócenia objętości krwi po utracie (lub przewidywanej utracie) krwi, na przykład po urazie ciała. Lek ten zapobiega ryzyku wystąpienia wstrząsu, który jest stanem zagrażającym życiu spowodowanym niewystarczającym krążeniem krwi, lub jest podawany w leczeniu wstrząsu. Jest dostępny na receptę.
Venolyte to roztwór do infuzji, który jest dostępny na receptę. Jest stosowany głównie w leczeniu odwodnienia pozakomórkowego, niezależnie od przyczyny (na przykład wymioty, biegunka, przetoka itp.). Może być również używany w przypadku hipowolemii, niezależnie od jej przyczyny (na przykład wstrząs krwotoczny, oparzenia, utrata wody i elektrolitów podczas operacji) oraz w łagodnej kwasicy metabolicznej. Składniki preparatu i ich stężenia są dostosowane do występujących w osoczu.
Sześciowodny chlorek magnezu – to jedna z dostępnych na rynku farmaceutycznym postaci soli magnezu. Magnez to jeden z najważniejszych makroelementów w naszym organizmie. Uczestniczy m.in. w ponad 300 procesach biochemicznych, stanowi składnik budulcowy kości i zębów, odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a także wspomaga układ odpornościowy. Magnez wskazany jest głównie w leczeniu niedoborów magnezu oraz w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych.
Sześciowodny chlorek magnezu jest dostępny w tabletkach oraz proszku. Proszek wykorzystywany jest m.in. do kąpieli magnezowych oraz okładów. Magnez w postaci tabletek występuje najczęściej w połączeniu z witaminą B6, która zwiększa jego stężenie we krwi i zmniejsza jego wydalanie z organizmu wraz z moczem. Magnez możemy dostarczać poprzez przyjmowanie produktów magnezowych lub wraz z pokarmem. W dużych ilościach znajdziemy go w kakao, kaszy gryczanej, orzechach laskowych, płatkach owsianych oraz bananach.
Niedobór magnezu może objawiać się skurczami nóg, bólami mięśniowymi, drżeniem mięśni, bólem głowy, wzmożoną drażliwością, stanami znużenia, zaburzeniami rytmu serca, zaburzeniami snu oraz zmniejszoną odpornością na stres.
Zwiększone zapotrzebowanie na magnez pojawia się u dzieci w okresie wzrostu, u kobiet w ciąży i podczas laktacji, u osób aktywnych fizycznie oraz osób w podeszłym wieku.
Możliwe działania niepożądane: głównie ze strony przewodu pokarmowego, takie jak ból brzucha, niestrawność, wzdęcia, biegunka oraz bradykardia i zaczerwienie skóry.
Uwaga: Podczas stosowania leków moczopędnych dochodzi do zwiększonej utraty magnezu z organizmu.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Sześciowodny chlorek magnezu (MgCl₂·6H₂O) to jedna z najbardziej przyswajanych i powszechnie stosowanych form magnezu w medycynie i farmakologii. Ten nieorganiczny związek chemiczny, będący solą magnezową, odgrywa kluczową rolę w uzupełnianiu niedoborów magnezu w organizmie człowieka. Magnez, jako drugi najważniejszy kation wewnątrzkomórkowy po potasie, uczestniczy w ponad 300 reakcjach biochemicznych zachodzących w ludzkim ciele. Sześciowodny chlorek magnezu wyróżnia się wśród innych preparatów magnezowych nie tylko doskonałą rozpuszczalnością w wodzie, ale również wysoką biodostępnością, która pozwala organizmowi efektywnie wykorzystać dostarczony pierwiastek. Jego higroskopijność, czyli zdolność do wchłaniania wilgoci z otoczenia, sprawia, że substancja ta doskonale rozpuszcza się w płynach ustrojowych, co znacząco wpływa na jej szybkie i skuteczne wchłanianie. W praktyce medycznej chlorek magnezu stosowany jest zarówno doustnie, jak i pozajelitowo, w zależności od nasilenia niedoboru magnezu i stanu klinicznego pacjenta. Jego wszechstronność aplikacyjna obejmuje nie tylko klasyczne suplementy diety, ale również preparaty do kąpieli leczniczych oraz roztwory do infuzji w opiece szpitalnej.
Sześciowodny chlorek magnezu jest heksahydratem chlorku magnezu, co oznacza, że każda cząsteczka związku zawiera sześć molekuł wody. To właśnie obecność molekuł wody sprawia, że substancja ta charakteryzuje się większą masą cząsteczkową w porównaniu z bezwodnym chlorkiem magnezu, ale jednocześnie zapewnia lepszą rozpuszczalność i stabilność preparatu.
Związek ten otrzymywany jest głównie z naturalnych źródeł, przede wszystkim z wody morskiej poprzez proces odparowywania i krystalizacji frakcyjnej. Szczególnie cenne są źródła bogate w magnez, takie jak Morze Martwe, gdzie zawartość tego pierwiastka może sięgać nawet 50,8%, podczas gdy zwykła woda morska zawiera około 3,7% magnezu. Przemysłowo chlorek magnezu można również otrzymać z minerału karnalitu lub poprzez reakcje chemiczne kwasu solnego z węglanem, tlenkiem lub wodorotlenkiem magnezu.
Substancja występuje w postaci bezbarwnych, bezwonnych kryształków lub płatków, które bardzo łatwo rozpuszczają się pod wpływem wilgoci. Ta charakterystyczna właściwość sprawia, że preparat musi być przechowywany w szczelnie zamkniętych opakowaniach, aby uniknąć przedwczesnego rozpuszczenia.
Magnez pełni fundamentalną rolę jako kofaktor dla ponad 300 enzymów uczestniczących w kluczowych procesach metabolicznych organizmu. Jest nieodzownym elementem syntezy i wykorzystania wiązań bogatoenergetycznych, takich jak ATP (adenozynotrójfosforan) i GTP (guanozynotrójfosforan), które stanowią podstawowe nośniki energii na poziomie komórkowym.
Pierwiastek ten aktywizuje enzymy odpowiedzialne za reakcje przeniesienia grupy fosforylowej oraz jest niezbędny do syntezy nośników wodoru takich jak NADH, FADH₂ i koenzymu A. Magnez stabilizuje struktury komórkowe, w tym rybosomy, lizosomy i mitochondria, oraz jest konieczny do utrzymania integralności podwójnej spirali DNA oraz chromosomów.
W kontekście funkcji mięśniowych magnez działa antagonistycznie w stosunku do jonów wapnia. Podczas gdy wapń wywołuje skurcz mięśni, magnez powoduje rozluźnienie, co ma szczególne znaczenie dla prawidłowej funkcji mięśnia sercowego. Jony magnezu zmniejszają przewodnictwo i pobudliwość mięśnia sercowego, wywierając działanie ochronne poprzez przeciwdziałanie niedotlenieniu i stabilizację błon komórkowych.
Po podaniu doustnym chlorek magnezu wchłania się stosunkowo powoli w jelicie cienkim, przy czym skuteczność tego procesu wynosi około 30% podanej dawki. Wchłanianie może zostać zwiększone pod wpływem kalcytriolu (aktywnej formy witaminy D₃) oraz witaminy B₆, która poprawia absorpcję magnezu o 20-40% i ułatwia jego transport do komórek organizmu.
Stężenie magnezu we krwi utrzymuje się w granicach 0,65-1,25 mmol/l, przy czym stężenie wewnątrzkomórkowe jest około 10-krotnie wyższe. We krwi około 55% magnezu pozostaje w postaci zjonizowanej, 30% wiąże się z białkami osocza, a 15% tworzy związki kompleksowe z anionami.
Absorpcja magnezu zmienia się odwrotnie proporcjonalnie do spożytej ilości. Przy przyjmowaniu zalecanej dawki dziennej absorpcja wynosi około 50%, ale przy niższych dawkach może wzrosnąć do 75%. Absorpcja spada znacząco przy jednorazowym spożyciu powyżej 200 mg, stąd zalecane jest rozprowadzenie dziennej dawki na mniejsze porcje.
Magnez jest wydalany głównie przez nerki z moczem i podlega częściowemu wchłanianiu zwrotnemu. Ten mechanizm pozwala organizmowi regulować poziom magnezu w zależności od aktualnych potrzeb.
Hipomagnezemię, czyli niedobór magnezu w organizmie, definiuje się jako stężenie magnezu w surowicy poniżej 0,65 mmol/l. Objawy kliniczne niedoboru magnezu są różnorodne i mogą dotyczyć wielu układów organizmu:
Chlorek magnezu stosowany jest w leczeniu i profilaktyce wielu stanów chorobowych:
Kardiologia: niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca, stany pozawałowe, profilaktyka miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienie tętnicze
Neurologia: tężyczka utajona, drgawki, stany przedrzucawkowe i rzucawka, depresje, alkoholizm
Ginekologia i położnictwo: zapobieganie porodom przedwczesnym, toksykoza ciążowa, okresy zwiększonego zapotrzebowania (ciąża, laktacja)
Gastroenterologia: zaburzenia elektrolitowe, wsparcie w kamicy szczawianowej
Pediatria: dzieci w okresie wzrostu, stany rekonwalescencji
Dawkowanie profilaktyczne: W celu zapobiegania niedoborom magnezu zaleca się stosowanie około 1000 mg chlorku magnezu sześciowodnego dziennie, co odpowiada 120 mg czystego magnezu.
Dawkowanie terapeutyczne: W leczeniu objawowych niedoborów magnezu stosuje się wyższe dawki – około 3000 mg chlorku magnezu sześciowodnego w dawkach podzielonych przez pierwsze tygodnie terapii, następnie zmniejsza się dawkę do połowy. Leczenie wysokimi dawkami powinno odbywać się pod kontrolą lekarza.
Typowe dawkowanie preparatów doustnych to 1/3 płaskiej łyżeczki (około 2 g) rozpuszczonej w szklance wody, przyjmowanej dwa razy dziennie – rano i wieczorem.
W stanach ostrej hipomagnezemii chlorek magnezu podawany jest dożylnie w powolnych wstrzyknięciach lub we wlewie kroplowym. Typowa dawka wynosi 100-200 mg magnezu raz dziennie lub w dawkach podzielonych. We wlewie dożylnym podaje się 600-1200 mg magnezu na dobę, a następnie dawkę zmniejsza się w zależności od stężenia magnezu w surowicy krwi.
Chlorek magnezu stosowany jest również zewnętrznie w postaci kąpieli leczniczych i oliwy magnezowej. Do kąpieli zaleca się dodanie 1-2 szklanek chlorku magnezu do wanny wypełnionej w 1/3 ciepłą wodą. Zabieg powinien trwać około 30 minut. Oliwa magnezowa przygotowywana jest przez rozpuszczenie równych części chlorku magnezu i wody destylowanej.
W polskiej praktyce klinicznej do leczenia niedoborów magnezu stosuje się szereg substancji czynnych o różnej biodostępności i profilu działania. Wybór odpowiedniego preparatu zależy od stopnia niedoboru, tolerancji pacjenta oraz współistniejących schorzeń.
Sole organiczne magnezu charakteryzują się najlepszą przyswajalną. Do tej grupy należą:
Sole nieorganiczne magnezu mają zazwyczaj gorszą przyswajalność:
W praktyce klinicznej najczęściej stosowane są preparaty zawierające cytrynian, mleczan lub chlorek magnezu ze względu na optimalny stosunek skuteczności do tolerancji.
Szczególną ostrożność należy zachować przy jednoczesnym stosowaniu:
Ciąża i laktacja: Chlorek magnezu może być stosowany w ciąży za zgodą lekarza, ale należy zachować ostrożność, gdyż hipermagnezemia u ciężarnych może wywołać zaburzenia stężenia wapnia u płodu i noworodka.
Dzieci: Stosowanie u dzieci wymaga indywidualnego ustalenia dawki przez lekarza pediatrę.
Osoby starsze: Częściej występują zaburzenia czynności nerek, co wymaga monitorowania stężenia magnezu we krwi.
Hipermagnezemia może wywołać poważne objawy zależne od stężenia magnezu we krwi:
| Stężenie Mg (mmol/l) | Objawy |
|---|---|
| 1,2-2,5 | Nudności, wymioty, osłabienie, bradykardia |
| 2,5-5,0 | Hipotonia, zaburzenia przewodnictwa sercowego, splątanie |
| >5,0 | Porażenie mięśni oddechowych, blok serca, zatrzymanie krążenia |
W przypadku przedawkowania jako antidotum stosuje się dożylnie sole wapnia, np. 2,5-5 mmol glukonianu wapniowego.
Witamina B₆: zwiększa wchłanianie magnezu o 20-40%, ułatwia transport do komórek i utrzymuje wewnątrzkomórkowe zapasy na optymalnym poziomie.
Ocena stanu magnezu w organizmie opiera się na kilku metodach diagnostycznych:
Należy pamiętać, że prawidłowe stężenie magnezu w surowicy nie wyklucza niedoboru wewnątrzkomórkowego, szczególnie u pacjentów z objawami klinicznymi sugerującymi hipomagnezemię.
Chlorek magnezu należy do nieorganicznych soli magnezu o dobrej biodostępności. W porównaniu z solami organicznymi (cytrynian, mleczan) ma nieco gorszą przyswajalność, ale lepszą niż tlenek czy węglan magnezu. Jego główną zaletą jest możliwość stosowania również zewnętrznie oraz dostępność w przystępnej cenie.
Tak, chlorek magnezu można stosować długotrwale pod warunkiem przestrzegania zalecanych dawek i okresowej kontroli stężenia magnezu we krwi, szczególnie u osób z chorobami nerek. Leczenie wysokimi dawkami powinno odbywać się pod nadzorem lekarza.
Chlorek magnezu najlepiej przyjmować wieczorem lub w dawkach podzielonych rano i wieczorem. Magnez ma działanie uspokajające i może ułatwić zasypianie. Należy unikać przyjmowania razem z posiłkami bogatymi w wapń, fosfor lub błonnik, które mogą zmniejszyć wchłanianie.
Skuteczność wchłaniania magnezu przez skórę nie jest jednoznacznie potwierdzona naukowo, jednak wiele osób doświadcza poprawy samopoczucia po kąpielach magnezowych. Kąpiele mogą pomóc w relaksacji mięśni, zmniejszeniu stanów zapalnych skóry i poprawie jakości snu.
Najczęstsze objawy niedoboru magnezu to skurcze mięśni (szczególnie łydek), drgania powiek, zmęczenie, drażliwość, problemy ze snem, kołatanie serca, bóle głowy oraz większa wrażliwość na stres. W cięższych przypadkach mogą wystąpić zaburzenia rytmu serca i drgawki.
Tak, duże dawki chlorku magnezu mogą wywołać biegunkę poprzez działanie osmotyczne w jelitach. Jest to jednak efekt znacznie słabszy niż w przypadku siarczanu magnezu. W razie wystąpienia biegunki należy zmniejszyć dawkę lub podzielić ją na mniejsze porcje.
Chlorku magnezu nie powinny stosować osoby z niewydolnością nerek, miastenią, ciężkimi zaburzeniami przewodnictwa sercowego oraz hipermagnezem. Ostrożność należy zachować u osób przyjmujących leki nasercowe, moczopędne lub przeciwzakrzepowe.
Pierwsze efekty, takie jak poprawa jakości snu czy zmniejszenie napięcia mięśni, mogą być zauważalne już po kilku dniach stosowania. Pełne wyrównanie niedoborów magnezu i ustąpienie objawów może wymagać kilku tygodni lub miesięcy regularnego stosowania, w zależności od stopnia niedoboru.
