Sypawibart jest rekombinowanym ludzkim przeciwciałem monoklonalnym klasy immunoglobulin G1 (IgG1), wytwarzanym w komórkach jajnika chomika chińskiego (CHO) metodą rekombinacji DNA. Substancja ta jest dostępna w postaci roztworu do wstrzykiwań lub do infuzji o stężeniu 150 mg/ml, dostarczana w fiolkach zawierających 300 mg sypawibartu w 2 ml roztworu.
Sypawibart jest nowoczesnym przeciwciałem stosowanym w profilaktyce zakażenia wirusem SARS-CoV-2, odpowiedzialnym za chorobę COVID-19. Produkt został opracowany z myślą o grupach pacjentów o obniżonej odporności, którzy mogą nie uzyskać odpowiedniej ochrony po szczepieniu.
Mechanizm działania
Sypawibart działa jako przeciwciało neutralizujące, które zapewnia bierne uodpornienie przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Jego mechanizm działania polega na wiązaniu się z domeną wiążącą receptor (RBD) białka kolca wirusa SARS-CoV-2. Gdy sypawibart przyłącza się do tej domeny, blokuje możliwość wiązania się wirusa z receptorem ACE2 na komórkach człowieka, zapobiegając w ten sposób wniknięciu wirusa do komórek.
Sypawibart wiąże się z domeną RBD białka kolca wariantu BA.2 wirusa ze stałą równowagi reakcji dysocjacji KD = 20,95 pM. Tak wysoka siła wiązania zapewnia skuteczne blokowanie infekcji.
Co istotne, sypawibart został zmodyfikowany genetycznie w celu:
- Wydłużenia okresu półtrwania przeciwciała (poprzez modyfikację YTE)
- Osłabienia funkcji efektorowej przeciwciała, co zmniejsza potencjalne ryzyko nasilenia choroby zależnego od przeciwciał (modyfikacja TM)
Wskazania do stosowania
Sypawibart jest wskazany do stosowania w profilaktyce przedekspozycyjnej COVID-19 u:
- Osób dorosłych oraz
- Młodzieży w wieku 12 lat i starszych o masie ciała co najmniej 40 kg
Kluczowym warunkiem stosowania jest obniżona odporność pacjenta z powodu:
- Współistniejącej choroby, lub
- Przyjmowania leków immunosupresyjnych
Przykładowe stany kliniczne powodujące obniżenie odporności, dla których sypawibart jest wskazany, obejmują:
- Przyjmowanie leków immunosupresyjnych
- Hematologiczne nowotwory złośliwe
- Umiarkowane/ciężkie wtórne niedobory odporności (głównie u pacjentów na hemodializie)
- Stan po przeszczepieniu narządu miąższowego
- Okres do jednego roku od leczenia powodującego deplecję limfocytów B
- Złośliwe guzy lite w trakcie leczenia
- Stan po transplantacji krwiotwórczych komórek macierzystych
- Umiarkowane/ciężkie pierwotne niedobory odporności
- Zaawansowane lub nieleczone zakażenie wirusem HIV
- Stan po terapii limfocytami T z chimerycznym receptorem antygenowym (CAR-T)
Dawkowanie i sposób podawania
Dawkowanie
Zalecana dawka sypawibartu dla osób dorosłych i młodzieży w wieku 12 lat i starszych o masie ciała co najmniej 40 kg wynosi 300 mg (2 ml). W badaniach klinicznych pacjenci otrzymywali drugą dawkę po 6 miesiącach od dawki początkowej.
Sposób podawania
Sypawibart może być podawany na dwa sposoby:
- Wstrzyknięcie domięśniowe – jako pojedyncze wstrzyknięcie w przednio-boczną część uda
- Infuzja dożylna – poprzez:
- Infuzję z użyciem worka infuzyjnego (rozcieńczony roztworem chlorku sodu 0,9% lub roztworem dekstrozy 5%) podawaną przez około 20 minut
- Infuzję nierozcieńczoną z użyciem pompy strzykawkowej podawaną przez co najmniej 6 minut
Podanie produktu powinno odbywać się w warunkach umożliwiających leczenie ciężkich reakcji nadwrażliwości, takich jak anafilaksja. Po podaniu produktu leczniczego należy monitorować pacjentów zgodnie z lokalnie obowiązującą praktyką medyczną.
Działanie przeciwwirusowe i oporność
Sypawibart został opracowany, aby skutecznie działać przeciwko pierwotnym wariantom omikron wirusa SARS-CoV-2. Jednak jego skuteczność różni się w zależności od wariantu wirusa. W badaniach in vitro wartości IC50 (stężenie hamujące 50% zakażeń) dla neutralizacji pseudowirusa przez sypawibart wahały się od 3,6 ng/ml (wariant XXB.1) do 25,0 ng/ml (wariant BA.2.75).
Warto zauważyć, że skuteczność sypawibartu może być ograniczona wobec niektórych nowszych wariantów:
- Dla wariantu JN.1 wartość IC50 wynosi 83,1 ng/ml, co sugeruje zmniejszoną skuteczność
- Sypawibart nie wykazuje działania neutralizującego in vitro przeciwko wariantom zawierającym mutację F456L w białku kolca (np. EG.5, EG.5.1, KP.2, KP.3, LB.1, KP.3.1.1)
Decyzja o zastosowaniu sypawibartu powinna uwzględniać aktualnie krążące warianty wirusa SARS-CoV-2 w danym regionie geograficznym.
Skuteczność kliniczna
Skuteczność sypawibartu oceniano w badaniu głównym SUPERNOVA – randomizowanym badaniu klinicznym III fazy, prowadzonym metodą podwójnie ślepej próby. W badaniu wzięło udział ponad 3300 uczestników z obniżoną odpornością, którzy zostali losowo przydzieleni do otrzymania sypawibartu lub substancji porównawczej (tiksagewimab w skojarzeniu z cilgawimabem lub placebo).
Wyniki badania wykazały, że sypawibart zmniejszył ryzyko wystąpienia objawowej choroby COVID-19:
- O 29,9% dla wszystkich wariantów wirusa (95% CI: 13,4; 43,3) w porównaniu z substancją porównawczą
- O 35,3% dla dopasowanych wariantów (wrażliwych na sypawibart) (95% CI: 12,7; 52,0) w porównaniu z substancją porównawczą
Należy podkreślić, że badanie przeprowadzono w okresie, gdy krążyły zarówno warianty wrażliwe, jak i niewrażliwe na sypawibart.
Działania niepożądane
Profil bezpieczeństwa sypawibartu jest stosunkowo korzystny. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi są:
Po wstrzyknięciu domięśniowym:
- Reakcje w miejscu wstrzyknięcia (4,1%) – obejmujące ból, siniaki, rumień, krwotok, obrzęk, krwiak, świąd, parestezje, wysypkę, przebarwienie i ucieplenie w miejscu wstrzyknięcia
Po infuzji dożylnej:
- Reakcje w miejscu infuzji (1,9%) – obejmujące siniaki, ból, świąd, rumień, wynaczynienie i obrzęk w miejscu infuzji
- Reakcje związane z infuzją (1,9%) – obejmujące nudności, ból stawów, ból głowy, gorączkę, dreszcze, niestrawność, ból, niedociśnienie tętnicze, zaczerwienienie twarzy, kaszel, uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej, zawroty głowy i duszność
Inne działania niepożądane:
- Reakcje nadwrażliwości (niezbyt często) – obejmujące świąd, rumień, nadwrażliwość, pokrzywkę, alergiczne zapalenie skóry i wykwity polekowe
Większość reakcji miała nasilenie łagodne do umiarkowanego i ustępowała w ciągu kilku dni.
Farmakokinetyka
Po podaniu domięśniowym pojedynczej dawki 300 mg sypawibartu:
- Maksymalne stężenie w surowicy (Cmax) wynosiło średnio 48,0 μg/ml
- Czas do osiągnięcia Cmax wynosił około 7,5 dni (zakres 3,9-53 dni)
- Szacowana bezwzględna dostępność biologiczna wynosi 80,7%
- Średni okres półtrwania w końcowej fazie eliminacji wynosił 87,3 dnia
Po pojedynczej infuzji dożylnej 300 mg sypawibartu:
- Stężenie w surowicy po 20 minutach od infuzji wynosiło 101,6 μg/ml
Farmakokinetyka sypawibartu nie wymaga dostosowania dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby, a także u osób w podeszłym wieku. Oczekuje się, że zalecany schemat dawkowania zapewni porównywalną ekspozycję na sypawibart u młodzieży w wieku 12 lat i starszej o masie ciała co najmniej 40 kg, jak u osób dorosłych.
Szczególne ostrzeżenia i środki ostrożności
Oporność przeciwwirusowa
Należy regularnie monitorować informacje o krążących wariantach wirusa SARS-CoV-2, ponieważ niektóre warianty mogą być niewrażliwe na sypawibart. Pacjentów należy poinformować o możliwości wystąpienia zakażeń przełamujących.
Reakcje nadwrażliwości
Po podaniu przeciwciał monoklonalnych IgG1 obserwowano ciężkie reakcje nadwrażliwości, w tym anafilaksję. W przypadku wystąpienia objawów reakcji nadwrażliwości należy natychmiast przerwać podawanie produktu i zastosować odpowiednie leczenie.
Reakcje związane z infuzją
Reakcje związane z infuzją obserwowano w badaniach klinicznych, choć miały one nasilenie łagodne. W przypadku ich wystąpienia, infuzję należy przerwać, spowolnić lub zakończyć oraz zastosować odpowiednie leczenie.
Zaburzenia krzepnięcia krwi
Należy zachować ostrożność podając sypawibart pacjentom z małopłytkowością lub zaburzeniami krzepnięcia krwi, szczególnie przy podaniu domięśniowym.
Szczepionki przeciwko COVID-19
Profilaktyka z wykorzystaniem sypawibartu nie zastępuje szczepienia przeciw COVID-19 u osób, dla których szczepienie jest zalecane.
Interakcje z innymi lekami
Nie przeprowadzono szczegółowych badań dotyczących interakcji sypawibartu z innymi lekami. Jednak ze względu na charakter substancji (przeciwciało monoklonalne) nie oczekuje się, aby sypawibart był wydalany przez nerki lub metabolizowany przez enzymy cytochromu P450.
Dlatego ryzyko interakcji z innymi jednocześnie przyjmowanymi produktami leczniczymi jest niskie.
Stosowanie w szczególnych grupach pacjentów
Ciąża i karmienie piersią
Brak danych dotyczących stosowania sypawibartu u kobiet w ciąży. Wiadomo, że przeciwciała IgG1 przenikają przez barierę łożyska, więc sypawibart może być przekazywany od matki do płodu.
Sypawibart należy stosować w okresie ciąży tylko wtedy, gdy korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.
W odniesieniu do karmienia piersią, nie wiadomo czy sypawibart przenika do mleka ludzkiego. Przenikanie przeciwciał IgG do mleka jest największe w pierwszych kilku dniach po porodzie, a później zmniejsza się. Z tego względu sypawibart może być stosowany w okresie karmienia piersią po tym wczesnym okresie, jeśli istnieją wskazania kliniczne.
Dzieci i młodzież
Sypawibart jest wskazany do stosowania u młodzieży w wieku 12 lat i starszej o masie ciała co najmniej 40 kg. Bezpieczeństwo i skuteczność u dzieci młodszych lub o mniejszej masie ciała nie zostały określone.
Osoby w podeszłym wieku
Nie ma konieczności dostosowania dawki u osób w podeszłym wieku. Ekspozycja na sypawibart u osób w wieku ≥65 lat była porównywalna z ekspozycją u młodszych osób dorosłych.
Podsumowanie
Sypawibart stanowi ważną opcję profilaktyczną dla pacjentów z obniżoną odpornością, którzy są narażeni na zwiększone ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. Jako przeciwciało monoklonalne o wydłużonym działaniu, zapewnia bierną ochronę przed zakażeniem SARS-CoV-2, szczególnie wobec wariantów, na które zachowuje aktywność neutralizującą.
Lek charakteryzuje się korzystnym profilem bezpieczeństwa, z niewielką liczbą łagodnych działań niepożądanych. Długi okres półtrwania (około 87 dni) pozwala na rzadkie dawkowanie (co 6 miesięcy), co jest dodatkową zaletą dla pacjentów.
Należy jednak pamiętać, że skuteczność sypawibartu może być ograniczona wobec niektórych nowszych wariantów wirusa, szczególnie tych z mutacją F456L. Dlatego decyzja o zastosowaniu tej substancji powinna uwzględniać aktualne dane o krążących wariantach w danym regionie geograficznym.