NEXPOVIO zawiera selineksor, inhibitor XPO1, który hamuje wzrost i transport białek nowotworowych, prowadząc do śmierci komórek raka. Stosowany w leczeniu dorosłych pacjentów ze szpiczakiem mnogim w skojarzeniu z bortezomibem i deksametazonem lub samym deksametazonem po nawrócie choroby. Lek pomaga łagodzić objawy i niszczyć komórki szpiczaka mnogiego.
Selineksor jest nowoczesną substancją przeciwnowotworową stosowaną w leczeniu szpiczaka mnogiego. Należy do innowacyjnej grupy leków – selektywnych inhibitorów eksportu jądrowego (SINE). Selineksor działa poprzez blokowanie białka nazywanego eksportyną 1 (XPO1), które jest kluczowym mediatorem transportu różnych białek z jądra komórkowego do cytoplazmy.
Mechanizm działania
Selineksor działa w sposób odmienny od tradycyjnych leków przeciwnowotworowych. Jego głównym mechanizmem jest blokowanie eksportyny 1 (XPO1) – białka odpowiedzialnego za transport innych białek z jądra komórkowego na zewnątrz. Zahamowanie XPO1 prowadzi do:
- Znaczącej kumulacji białek supresorowych guza w jądrze komórkowym
- Zatrzymania cyklu komórkowego
- Obniżenia ilości białek sprzyjających rozwojowi nowotworu (tzw. onkobiałek)
- Wywołania apoptozy (zaprogramowanej śmierci) komórek nowotworowych
W leczeniu szpiczaka mnogiego selineksor często stosuje się w skojarzeniu z deksametazonem i/lub bortezomibem. Badania wykazały, że takie połączenie działa synergistycznie, zwiększając skuteczność przeciwnowotworową.
Wskazania do stosowania
Selineksor stosuje się w:
- Leczeniu dorosłych pacjentów ze szpiczakiem mnogim w skojarzeniu z bortezomibem i deksametazonem, u których zastosowano co najmniej jeden poprzedni rodzaj leczenia
- Leczeniu szpiczaka mnogiego u dorosłych w skojarzeniu z deksametazonem, u których:
- Wcześniej zastosowano co najmniej cztery metody leczenia
- Choroba okazała się oporna na leczenie co najmniej dwoma inhibitorami proteasomu
- Choroba nie reagowała na leczenie dwoma środkami immunomodulującymi
- Choroba nie reagowała na przeciwciało monoklonalne przeciwko CD38
- Nastąpiła progresja choroby podczas ostatniej terapii
Dawkowanie i sposób podawania
Selineksor jest dostępny w formie tabletek powlekanych do podania doustnego. Dawkowanie zależy od schematu leczenia:
W skojarzeniu z bortezomibem i deksametazonem (SVd):
- Selineksor: 100 mg doustnie raz w tygodniu
- Bortezomib: 1,3 mg/m² podskórnie raz w tygodniu przez 4 tygodnie z następującym tygodniem przerwy
- Deksametazon: 20 mg doustnie dwa razy w tygodniu
W skojarzeniu z samym deksametazonem (Sd):
- Selineksor: 80 mg doustnie w dniach 1 i 3 każdego tygodnia
- Deksametazon: 20 mg doustnie w dniach 1 i 3 każdego tygodnia
Tabletki należy połykać w całości, popijając wodą. Można je przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłków. Tabletek nie należy rozgryzać, dzielić ani kruszyć.
Modyfikacje dawkowania
Dawkowanie selineksoru może wymagać dostosowania w przypadku wystąpienia działań niepożądanych:
W schemacie SVd (z bortezomibem i deksametazonem):
- Dawka początkowa: 100 mg raz na tydzień
- Pierwsze zmniejszenie dawki: 80 mg raz na tydzień
- Drugie zmniejszenie dawki: 60 mg raz na tydzień
- Trzecie zmniejszenie dawki: 40 mg raz na tydzień
W schemacie Sd (z deksametazonem):
- Dawka początkowa: 80 mg w dniach 1 i 3 każdego tygodnia
- Pierwsze zmniejszenie dawki: 100 mg raz na tydzień
- Drugie zmniejszenie dawki: 80 mg raz na tydzień
- Trzecie zmniejszenie dawki: 60 mg raz na tydzień
Działania niepożądane
Podczas leczenia selineksorem mogą wystąpić różne działania niepożądane, które wymagają monitorowania i odpowiedniego postępowania.
Najczęstsze działania niepożądane:
- Małopłytkowość (zmniejszenie liczby płytek krwi)
- Nudności i wymioty
- Zmęczenie
- Niedokrwistość (anemia)
- Zmniejszenie apetytu
- Biegunka
- Neuropatia obwodowa (zaburzenia czucia w kończynach)
- Hiponatremia (niskie stężenie sodu we krwi)
Poważne działania niepożądane:
- Zakażenia (w tym zapalenie płuc i posocznica)
- Krwawienia związane z małopłytkowością
- Neutropenia (zmniejszenie liczby neutrofilów)
- Zaćma
- Zespół rozpadu guza (powikłanie związane z szybkim rozpadem komórek nowotworowych)
Monitorowanie podczas leczenia
Podczas leczenia selineksorem zaleca się regularne monitorowanie:
- Parametrów hematologicznych: badanie morfologii krwi przed rozpoczęciem leczenia i regularnie w jego trakcie
- Stanu nawodnienia i odżywienia: kontrola masy ciała, stanu odżywienia i nawodnienia
- Parametrów biochemicznych: monitorowanie stężenia sodu, elektrolitów i enzymów wątrobowych
- Objawów ze strony układu pokarmowego: obserwacja pod kątem nudności, wymiotów i biegunki
- Ocena okulistyczna: badanie w przypadku zaburzeń widzenia lub podejrzenia zaćmy
Leczenie wspomagające
Podczas terapii selineksorem ważne jest wprowadzenie odpowiedniego leczenia wspomagającego:
- Odpowiednie nawodnienie: zalecane przyjmowanie wystarczającej ilości płynów
- Leki przeciwwymiotne: profilaktyczne stosowanie antagonistów 5-HT3 lub innych leków przeciwwymiotnych
- Leki przeciwbiegunkowe: w razie wystąpienia biegunki
- Wsparcie hematologiczne: w razie potrzeby transfuzje krwi lub płytek krwi
- Leczenie zakażeń: szybkie wdrożenie antybiotykoterapii w przypadku podejrzenia infekcji
Przeciwwskazania
Selineksor jest przeciwwskazany u osób z nadwrażliwością na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą.
Szczególne grupy pacjentów
Osoby starsze
U pacjentów powyżej 65 lat nie jest wymagane dostosowanie dawki, jednak mogą oni doświadczać więcej działań niepożądanych.
Zaburzenia czynności nerek
U pacjentów z łagodnymi, umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności nerek nie jest wymagane dostosowanie dawki.
Zaburzenia czynności wątroby
U pacjentów z łagodnymi zaburzeniami czynności wątroby nie jest wymagane dostosowanie dawki. Brak wystarczających danych dla pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby.
Ciąża i karmienie piersią
Selineksor nie jest zalecany do stosowania w okresie ciąży i u kobiet w wieku rozrodczym niestosujących skutecznej antykoncepcji. Karmienie piersią należy przerwać na czas leczenia i co najmniej tydzień po przyjęciu ostatniej dawki.
Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów
Selineksor może powodować zmęczenie, stan splątania i zawroty głowy, które mogą wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Pacjenci doświadczający tych objawów powinni powstrzymać się od prowadzenia pojazdów.
Skuteczność kliniczna
Skuteczność selineksoru została potwierdzona w badaniach klinicznych:
- W badaniu BOSTON (w skojarzeniu z bortezomibem i deksametazonem) wykazano wydłużenie czasu przeżycia bez progresji choroby (PFS) do 13,9 miesiąca w porównaniu z 9,5 miesiąca w grupie kontrolnej.
- W badaniu STORM (w skojarzeniu z deksametazonem) u pacjentów z opornym szpiczakiem mnogim całkowity odsetek odpowiedzi wyniósł 25,3%.
Podsumowanie
Selineksor stanowi ważną opcję terapeutyczną dla pacjentów ze szpiczakiem mnogim, szczególnie w przypadkach opornych na standardowe leczenie. Działa poprzez unikalny mechanizm blokowania eksportu jądrowego, co prowadzi do nagromadzenia białek supresorowych guza i apoptozy komórek nowotworowych.
Leczenie wymaga starannego monitorowania i odpowiedniego postępowania w przypadku działań niepożądanych, szczególnie hematologicznych i żołądkowo-jelitowych. Odpowiednie leczenie wspomagające może znacząco poprawić tolerancję terapii i jakość życia pacjentów.
