Avioplant 250 mg to lek w postaci kapsułek, który zawiera sproszkowane kłącze imbiru. Jest stosowany w zapobieganiu objawom choroby lokomocyjnej, takim jak nudności i wymioty. Ponadto, Avioplant 250 mg jest tradycyjnie stosowany w łagodzeniu objawów niestrawności. Ten lek jest dostępny bez recepty.
Lek ten zawiera zawiera wyciąg z kłącza imbiru, jest stosowany w czasie choroby lokomocyjnej i zawiera łagodne właściwości przeciwwymiotne. Produkt nie powinien być stosowany u dzieci poniżej 6 roku życia
Melisana Klosterfrau to wieloskładnikowy produkt leczniczy roślinny, który jest tradycyjnie stosowany w stanach złego samopoczucia towarzyszącym różnym dolegliwościom. Jest wskazany do stosowania w stanach złego samopoczucia o podłożu psychosomatycznym z objawami nadmiernej wrażliwości na zmiany pogody, zaburzenia czynności żołądka i jelit na tle nerwowym. Dodatkowo, można go stosować miejscowo na skórę aby zmniejszyć nerwobóle i powysiłkowe bóle mięśni. Melisana Klosterfrau jest dostępny bez recepty.
Melisana Klosterfrau Original to tradycyjny produkt leczniczy roślinny o wszechstronnym zastosowaniu. Stosowany jest w stanach złego samopoczucia o podłożu psychosomatycznym z objawami nadmiernej wrażliwości na zmiany pogody, zaburzenia czynności żołądka i jelit na tle nerwowym. Dodatkowo można go stosować miejscowo na skórę, aby zmniejszyć nerwobóle i powysiłkowe bóle mięśni. Jest dostępny bez recepty.
Melisana Klosterfrau Plus to naturalny środek leczniczy dostępny bez recepty. Jest stosowany w stanach złego samopoczucia o podłożu psychosomatycznym z objawami nadmiernej wrażliwości na zmiany pogody, zaburzenia czynności żołądka i jelit na tle nerwowym. Dodatkowo można go stosować miejscowo na skórę, aby zmniejszyć nerwobóle i powysiłkowe bóle mięśni.
Zingibir to lek dostępny bez recepty, który zawiera imbir lekarski (Zingiber officinale) jako substancję czynną. Jest to naturalny środek, który jest często stosowany do łagodzenia dolegliwości żołądkowych, takich jak nudności czy problemy trawienne. Imbir jest również znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych i może być stosowany do łagodzenia bólu mięśni i stawów. Pamiętaj, aby zawsze stosować się do zaleceń zawartych w ulotce dołączonej do opakowania leku.
Kłącze imbiru (Zingiberis rhizoma) – to roślina wykorzystywana w lecznictwie od wieków. Surowcem farmaceutycznym jest kłącze, które zawiera m.in. olejki eteryczne (najważniejszy składnik to seskwiterpen zingiberen), alkohol seskwiterpenowy, aldehydy (gingerole, shogaole), skrobię i kwasy organiczne (np. jabłkowy, bursztynowy). Imbir wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze oraz przeciwbakteryjne. Wzmaga apetyt i pomaga w trawieniu pomagając w wydzielaniu żółci. Imbir działa również przeciwwymiotnie i pomaga łagodzić nudności towarzyszące chorobie lokomocyjnej, ciąży oraz po operacji. Ponadto zwiększa odporność organizmu i łagodzi dolegliwości układu oddechowego (działanie wykrztuśne). Głównym wskazaniem do stosowania kłącza imbiru jest przeciwdziałanie i łagodzenie nudności.
Kłącze imbiru dostępne jest w postaci ziół do zaparzania, tabletek, kapsułek, drażetek, syropu i kropli. Imbir występuje również w połączeniu z innymi substancjami, takimi jak: ziele piołunu, korzeń goryczki, korzeń arcydzięgla, kamfora, liść bobrka, w płynie poprawiającym trawienie oraz z glukozaminą i kwasem chondroitynosiarkowym w produktach na stawy.
Możliwe działania niepożądane: Kłącze imbiru w dawkach zalecanych zazwyczaj nie powoduje skutków ubocznych. Stosowanie dużych ilościach imbiru może powodować skurcze żołądka i zahamowanie jego pracy.
Uwaga: Kłącza imbiru nie należy stosować podczas wymiotów u kobiet ciężarnych. Należy zachować szczególną ostrożność przy kamicy żółciowej.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Imbir lekarski (Zingiber officinale) to jedna z najstarszych i najbardziej cenionych roślin leczniczych na świecie, której korzenie medycznego zastosowania sięgają ponad cztery tysiące lat wstecz. Ta bylina z rodziny imbirowatych (Zingiberaceae), pochodząca z południowo-wschodniej Azji, od wieków odgrywa kluczową rolę zarówno w tradycyjnej medycynie chińskiej i ajurwedzie, jak i współczesnej fitoterapii. Charakterystyczny ostry smak i intensywny aromat kłącza imbiru wynikają z obecności bogatego spektrum związków biologicznie czynnych, w tym gingeroli, szogaoli oraz olejków eterycznych. W medycynie wykorzystuje się głównie kłącze rośliny – podziemną łodygę o jasnobrązowej barwie z zewnątrz i białożółtym miąższu wewnątrz. Współczesne badania naukowe potwierdzają wielokierunkowe właściwości terapeutyczne imbiru, obejmujące działanie przeciwzapalne, przeciwwymiotne, przeciwbólowe oraz antyoksydacyjne. Dzięki tym właściwościom imbir znajduje zastosowanie w leczeniu i łagodzeniu szerokiego wachlarza dolegliwości – od nudności i wymiotów, przez schorzenia układu pokarmowego, po stany zapalne stawów oraz wspomaganie odporności organizmu.
Imbir lekarski jest rośliną wieloletnią, która dorasta do wysokości około półtora metra, charakteryzującą się zieloną łodygą i żółto-zielonymi kwiatostanami. Najcenniejszą częścią rośliny jest jej kłącze – silnie rozgałęziona podziemna łodyga o charakterystycznym bulwiastym kształcie, podzielona na kilkucentrymetrowe odcinki. Liście imbiru mają kształt lancetowaty, są równowąskie i naprzemianlegle rozmieszczone wzdłuż łodygi. Roślina ta w naturze występuje wyłącznie w uprawie, gdyż dzikie formy praktycznie nie istnieją.
Choć dokładne pochodzenie imbiru lekarskiego jest trudne do ustalenia, szacuje się że pochodzi z terenów dzisiejszych północnych Indii. Od tysięcy lat był uprawiany w Chinach, Japonii i Indiach, gdzie stosowano go zarówno jako przyprawę, jak i ceniony środek leczniczy. W starożytności znany był w całym basenie Morza Śródziemnego, a do Europy dotarł w średniowieczu dzięki arabskim kupcom i europejskim podróżnikom. Dziś imbir uprawiany jest na całym świecie w regionach o ciepłym i wilgotnym klimacie, gdzie temperatura wynosi około dziewiętnaście do dwudziestu ośmiu stopni Celsjusza, a wilgotność oscyluje między siedemdziesiąt a dziewięćdziesiąt procent. Główne obszary upraw znajdują się w Azji – szczególnie w Chinach, Indiach, Indonezji, Malezji, Tajlandii oraz Nepalu, a także w Afryce – w Nigerii, Bangladeszu i Kamerunie.
Surowcem farmakopealnym imbiru jest kłącze, znane pod nazwą łacińską Rhizoma Zingiberis. Jego niezwykłe właściwości lecznicze wynikają ze złożonego składu chemicznego, który obejmuje zarówno substancje lotne, jak i nielotne. Kłącze imbiru zawiera około jednego do czterech procent olejku eterycznego, składającego się z ponad stu biologicznie aktywnych substancji. Główne komponenty olejku to związki seskwiterpenowe, takie jak alfa-zingiberen, beta-seskwifellandren, beta-bisabolen, alfa-farnezen oraz zingiberol. Wśród monoterpenów wyróżniają się kamfen, beta-skwifelandren, cyneol, cytral, terpineol, linalol, limonen oraz borneol.
Szczególnie istotną grupą związków są fenolowe gingerole, występujące w świeżym imbirze. Najbardziej aktywny spośród nich to sześć-gingerol, który odpowiada za charakterystyczny ostry smak korzenia oraz wykazuje silne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. W wyniku suszenia lub długotrwałego przechowywania surowca gingerole ulegają redukcji i przekształcają się w szogaole, które są około dwukrotnie ostrzejsze w smaku i również posiadają silne właściwości lecznicze. Szogaole mogą następnie przekształcać się w paradole. Ósmy-gingerol i ósmy-paradol są uważane za związki warunkujące działanie przeciwzakrzepowe kłącza imbiru.
Oprócz związków aktywnych kłącze imbiru zawiera także znaczne ilości skrobi, która może stanowić nawet do pięćdziesięciu procent składu. Obecne są również białka, tłuszcze, kwasy organiczne, błonnik oraz substancje mineralne. Wśród składników mineralnych znajdują się magnez, wapń, żelazo, potas, sód, fosfor, cynk i miedź. Imbir dostarcza również witamin z grupy B, głównie witaminę B sześć, kwas pantotenowy oraz niacynę, a także witaminy C, E i A.
Kłącze imbiru wykazuje silne właściwości przeciwwymiotne, które są jednym z najlepiej udokumentowanych działań terapeutycznych tej rośliny. Mechanizm tego działania wiąże się prawdopodobnie z blokowaniem receptorów dla serotoniny pięć-hydroksytryptamina trzeci przez gingerole i inne substancje czynne. W odróżnieniu od wielu leków przeciwwymiotnych, działanie imbiru wynika raczej z lokalnego wpływu na układ żołądkowo-jelitowy niż na ośrodkowy układ nerwowy. Stwierdzono, że imbir częściowo ogranicza nadmierną motorykę żołądka, charakterystyczną dla choroby lokomocyjnej.
Liczne badania kliniczne potwierdzają skuteczność imbiru w łagodzeniu nudności spowodowanych chorobą lokomocyjną, kinetozą oraz nudności pooperacyjnych. W badaniach przeprowadzonych na ochotnikach, którzy byli poddawani testom optokinetycznym lub rotacji, zaobserwowano zmniejszenie występowania wymiotów i nudności po podaniu imbiru. Szczególnie skuteczna jest herbata imbirowa lub świeży napar z kłącza. U kobiet w ciąży imbir wykazuje bezpieczne działanie przeciw porannym mdłościom. Badania obejmujące trzydzieści pięć ciężarnych wykazały, że dwadzieścia osiem kobiet doświadczyło poprawy samopoczucia po codziennym stosowaniu kapsułek zawierających dwieście pięćdziesiąt miligramów wyciągu z imbiru.
Na początku lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku stwierdzono, że imbir ma silne działanie przeciwzapalne, o czym świadczy jego hamujący wpływ na syntezę prostaglandyn. Gingerole i szogaole zawarte w imbirze działają podobnie do niesteroidowych leków przeciwzapalnych, jednak nie powodują charakterystycznych dla nich skutków ubocznych. Badania dowodzą, że składniki imbiru hamują działanie kilku genów biorących udział w reakcji zapalnej oraz są skuteczne wobec cytokin syntetyzowanych i wydzielanych w miejscu zapalenia.
Mechanizm działania przeciwzapalnego imbiru polega głównie na powstrzymywaniu syntezy prostaglandyny E dwa z kwasu arachidonowego oraz hamowaniu ścieżki sygnałowej związanej z interleukiną jeden beta i czynnikiem transkrypcyjnym kappa-B. W badaniach na myszach wykazano, że ekstrakt imbirowy może hamować beta-amyloid, a związek zwany zingeron wykazuje zdolność hamowania procesów zapalnych na poziomie molekularnym.
Porównawcze badania przeprowadzone przez Mascolo wykazały, że działanie imbiru i kwasu acetylosalicylowego jest zbliżone. Aby zmniejszyć obrzęk łap u szczurów podawano zwierzętom imbir i kwas acetylosalicylowy w dawce pięćdziesiąt i sto miligramów na kilogram masy ciała. Po trzech godzinach od podania procent względnego hamowania przeciwzapalnego wynosił dwadzieścia dwa i trzydzieści osiem procent dla dawek pięćdziesiąt i sto miligramów na kilogram ekstraktu roślinnego, oraz odpowiednio dwadzieścia trzy i trzydzieści dziewięć procent po podaniu kwasu acetylosalicylowego. Badania wykazały także, że podanie wyciągu zmniejszyło temperaturę ciała u trzydziestu ośmiu procent szczurów, podczas gdy ta sama dawka kwasu acetylosalicylowego była skuteczna w czterdziestu czterech procentach.
Działanie przeciwbólowe imbiru znajduje zastosowanie w łagodzeniu bólów różnego pochodzenia. Szczególnie obiecujące są badania dotyczące stosowania imbiru u pacjentów z bólami stawowymi i chorobami reumatycznymi. Wyciągi z imbiru stosowane przez dłuższy czas – ponad trzy miesiące – doustnie zmniejszają dolegliwości bólowe, obrzęki i wysięki w przebiegu chorób reumatycznych. W badaniu przeprowadzonym na pacjentach ze zdiagnozowanym zapaleniem kości i stawów stwierdzono, że u grupy otrzymującej ekstrakt z imbiru odnotowano zmniejszenie bólu w porównaniu z grupą otrzymującą placebo. Jedyne efekty uboczne to dwa przypadki zgagi na dwudziestu dziewięciu badanych pacjentów.
U kobiet stosowanie imbiru łagodzi dolegliwości bólowe związane z miesiączkowaniem. Wykazano, że skuteczność wyciągu z imbiru była porównywalna z ibuprofenem i kwasem mefenamowym. W badaniu przeprowadzonym na ośmiu dziesiąt pięciu kobiet przyjmujących kapsułki z imbiru, osiemdziesiąt dwa przecinek osiemdziesiąt pięć procent pacjentek odnotowało złagodzenie dolegliwości bólowych, w porównaniu do czterdziestu siedmiu przecinek zero pięć procent w grupie placebo.
Imbir posiada związki o silnej aktywności przeciwutleniającej, w szczególności sześć-gingerol i sześć-szogaol. Substancje te wykazują zdolność neutralizowania wolnych rodników, chroniąc komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Właściwości antyoksydacyjne imbiru mogą przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka chorób zapalnych oraz procesów degeneracyjnych. Polifenole zawarte w kłączu przypuszczalnie wykazują także aktywność przeciwnowotworową. Dzięki działaniu przeciwzapalnemu i antyoksydacyjnemu imbir może chronić przed pojawieniem się zmian rakowych.
W badaniach in vitro wykazano, że gingerol powodował supresję wzrostu komórek raka jajnika oraz zmniejszoną ekspresję cykliną A, B jeden i D trzy komórek raka jajnika. Kolejne badania wykazują, że związki chemiczne zawarte w imbirze wpływają na apoptozę w komórkach glejaka, raka piersi, raka jelita grubego oraz hamowanie proliferacji komórek raka żołądka.
Związki aktywne imbiru poprawiają procesy trawienia poprzez stymulowanie wydzielania śliny i soków trawiennych. Olejek zawarty w kłączu imbiru pobudza wydzielanie soku żołądkowego, co pomaga na zaburzenia trawienne i problemy z perystaltyką jelit. Imbir wykazuje właściwości spazmolityczne na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego oraz działa żółciopędnie, poprawiając procesy trawienne. Roślina ta pomaga w eliminacji gazów jelitowych, przeciwdziała wzdęciom i łagodzi uczucie pełności, zwłaszcza po spożyciu tłustych posiłków.
Badania wykazały, że imbir przyspiesza opróżnianie żołądka oraz stymuluje skurcze przewodu pokarmowego. Dzięki silnej aktywności przeciwbakteryjnej olejku może być wykorzystywany w leczeniu biegunek. Imbir hamuje rozwój rhinowirusów oraz bakterii takich jak Escherichia coli, Proteus vulgaris, Vibrio cholerae, Salmonella typhimurium, Staphylococcus aureus i Streptococcus viridans. Właściwości przeciwgrzybiczne imbiru obejmują działanie przeciwko Candida glabrata, odpowiadającej między innymi za kandydozę błon śluzowych i zakażenia dróg moczowych.
Korzeń imbiru posiada właściwości ochronne na układ sercowo-naczyniowy. Związki takie jak gingerole i szogaole prawdopodobnie działają naczyniorozszerzająco i są naturalnymi termogenikami, wpływając na przemiany metaboliczne. W badaniach in vitro wykazano hamowanie powstawania tromboksanu B dwa oraz agregacji trombocytów pod wpływem wodnych ekstraktów imbirowych. Ósmy-gingerol i ósmy-paradol są uważane za związki warunkujące działanie przeciwzakrzepowe kłącza imbiru.
Zingiber officinale wykazuje właściwości hipolipemiczne oraz hipoglikemiczne. Wpływ na profil lipidowy jest najprawdopodobniej związany ze zwiększeniem ekspresji receptorów dla cholesterolu LDL w wątrobie oraz zmniejszeniem stężenia enzymu trzy-hydroksy-trzy-metyloglutarylokoenzymu A, biorącego udział w syntezie cholesterolu. Badania potwierdziły, że ekstrakt z imbiru pozwolił na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu LDL u badanych zwierząt.
Imbir jest rośliną, która pomaga w obniżaniu poziomu glukozy na czczo. Badania wskazują, że dzieje się tak również w przypadku kobiet w ciąży chorych na cukrzycę ciążową. Imbir obniża również poziom insuliny na czczo oraz wskaźnik HOMA. Właściwości przeciwcukrzycowe imbiru to mechanizm złożony. Jedną z dróg, która prowadzi do poprawy wyników jest zmniejszanie procesu glikacji i powstawania zaawansowanych produktów glikacji. Metaanaliza ośmiu badań obejmująca czterysta pięćdziesiąt cztery pacjentów z cukrzycą typu dwa wykazała, że imbir w diecie poprawia poziom hemoglobiny glikowanej u tych osób.
W badaniu klinicznym stwierdzono, że u pacjentów z cukrzycą, którzy spożywają trzy gramy suchego imbiru przez trzydzieści dni, zauważono znaczne obniżenie poziomu glukozy we krwi, cholesterolu całkowitego i trójglicerydów. Działanie przeciwcukrzycowe imbiru sprowadza się zwłaszcza do zwiększenia wrażliwości tkanek na insulinę oraz zredukowania wchłaniania glukozy z jelit. Substancje zawarte w imbirze mogą zmieniać aktywność niektórych enzymów zaangażowanych w metabolizm glukozy, zwłaszcza chodzi tu o hamowanie działania amylazy trzustkowej.
W medycynie oraz farmacji imbir dostępny jest w różnorodnych postaciach farmaceutycznych, które umożliwiają precyzyjne dawkowanie i zapewniają optymalną biodostępność substancji czynnych. Na rynku polskim dostępne są zarówno produkty jednoskładnikowe, jak i preparaty złożone zawierające ekstrakt z kłącza imbiru.
Najpopularniejszą formą preparatów z imbiru są kapsułki i tabletki zawierające standaryzowany ekstrakt z kłącza. Przykładem może być preparat Zinaxin, stosowany wspomagająco w leczeniu chorób reumatycznych, a w szczególności w regeneracji chrząstki kostno-stawowej. Jedna kapsułka tego preparatu zawiera dwieście pięćdziesiąt pięć miligramów standaryzowanego wyciągu z kłącza imbiru. Suplementy diety zawierające kłącze imbiru są szczególnie polecane dla osób źle znoszących długie podróże środkami lokomocji. Imbir korzystnie wpływa na prawidłową pracę przewodu pokarmowego oraz zapobiega nudnościom związanym z transportem.
Preparaty w formie kapsułkowej oferują wygodę stosowania i precyzyjne dawkowanie. Dostępne są produkty w ekonomicznych opakowaniach zawierających nawet sto osiemdziesiąt tabletek, co wystarcza na długotrwałą kurację. Standaryzacja ekstraktów gwarantuje powtarzalną zawartość substancji czynnych, co pozwala na dokładne dawkowanie i przewidywalne efekty terapeutyczne.
Oprócz kapsułek i tabletek dostępne są także:
Ekstrakty z kłącza imbiru stosowane są w kremach, maściach, żelach oraz plastrach rozgrzewających i przeciwbólowych, przeznaczonych do masażu nadwyrężonych mięśni i bolących stawów. Wcześniej dostępna była również maść zawierająca wyciągi z dwóch gatunków Zingiberaceae: Zingiber officinale oraz Alpinia galanga. Preparaty te wykorzystują właściwości rozgrzewające i przeciwzapalne imbiru, poprawiając mikrokrążenie oraz przynosząc ulgę w bólach mięśniowo-stawowych.
Badania przeprowadzone w Hongkongu wykazują, że masaż z użyciem oleju imbiru oraz pomarańczy zmniejsza ból i sztywność u pacjentów z problemami z kolanami. Olejek imbirowy ma silne właściwości przeciwgrzybiczne, co ma znaczenie w przeciwdziałaniu i leczeniu grzybic.
Imbir znajduje się również w składzie preparatów multiwitaminowych dzięki potencjalnemu działaniu zwiększającemu odporność na zmęczenie. Jest składnikiem preparatów wspierających pracę serca oraz funkcjonowanie wątroby. W niektórych preparatach imbir łączony jest z innymi substancjami roślinnymi, co pozwala na synergistyczne działanie i wzmocnienie efektów terapeutycznych.
| Wskazanie | Charakterystyka zastosowania |
|---|---|
| Choroba lokomocyjna i kinoza | Zapobieganie nudnościom i wymiotom podczas podróży, stosowanie profilaktyczne przed wyjazdem |
| Nudności ciążowe | Łagodzenie porannych mdłości w pierwszym trymestrze ciąży, bezpieczna alternatywa dla leków syntetycznych |
| Nudności pooperacyjne | Zmniejszanie nudności po zabiegach chirurgicznych oraz po chemioterapii |
| Zaburzenia trawienne | Wzdęcia, uczucie pełności, niestrawność, niedokwaśność żołądka |
| Choroby reumatyczne | Wspomagające leczenie zapalenia stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa |
| Infekcje górnych dróg oddechowych | Przeziębienie, grypa, kaszel, ból gardła, zapalenie oskrzeli |
| Bóle miesiączkowe | Łagodzenie dysmenorei, zmniejszanie skurczów macicy |
Według monografii Światowej Organizacji Zdrowia z tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego dziewiątego roku oraz Europejskiej Współpracy Naukowej ds. Fitoterapii, imbir znajduje udowodnione naukowo zastosowanie w profilaktyce mdłości oraz wymiotów związanych z chorobą lokomocyjną, przebytą operacją, ciążą oraz chorobą morską. Ponadto pomocniczo przy leczeniu przeziębień i grypy, jako środek przeciwbólowy i przeciwzapalny, który może znaleźć pomocnicze zastosowanie przy migrenie, dolegliwościach reumatycznych oraz zaburzeniach pracy mięśni.
W tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątym drugim roku uczeni sugerowali, że przyczyną widocznego pozytywnego działania imbiru w chorobach układu kostnego mogą być między innymi jego właściwości przeciwzapalne i zdolność inhibicji syntezy prozapalnych eikozanoidów. Europejska Agencja Leków oficjalnie dopuściła w dwa tysiące trzynastym roku prewencyjne stosowanie wyciągu z kłącza imbiru w ramach profilaktyki mdłości oraz wymiotów związanych z chorobą lokomocyjną. Ponadto, zdaniem EMA ekstrakt z kłącza tej rośliny może być stosowany przy łagodnych dolegliwościach żołądkowo-jelitowych ze wzdęciami oraz uczuciem przepełnienia.
Dzienna dawka świeżych kłączy imbiru wynosi od dwóch do czterech gramów. Należy pamiętać, że ta ilość świeżego korzenia odpowiada różnym dawkom ekstraktów, w zależności od metody ich przygotowania i stopnia skoncentrowania. Dawkowanie ustalone dla osób dorosłych i dzieci powyżej szóstego roku życia przedstawia się następująco:
Zapobieganie nudnościom i wymiotom podczas podróży:
Zapobieganie nudnościom ciążowym:
Zapobieganie nudnościom pooperacyjnym i polekowym:
W dolegliwościach trawiennych:
W celu działania przeciwbólowego i przeciwzapalnego:
Według monografii WHO:
W przypadku dzieci wszystkie dawki powinny być o połowę niższe niż dla osób dorosłych. Warto wybierać produkty od zaufanych producentów, zwłaszcza w aptekach i sklepach zielarskich, które oferują preparaty o potwierdzonej standaryzacji i jakości.
Mimo licznych właściwości prozdrowotnych imbiru, istnieją sytuacje, w których jego stosowanie może być niewskazane lub wymaga szczególnej ostrożności. Przeciwwskazania do stosowania imbiru obejmują przede wszystkim:
Przeciwwskazania bezwzględne:
Przeciwwskazania względne wymagające konsultacji lekarskiej:
Spożywanie imbiru nie jest również zalecane dla osób borykających się z wrażliwym układem trawiennym, które powinny zacząć od małych dawek i obserwować reakcję organizmu.
Przy systematycznym stosowaniu korzeń imbiru może dawać pewne niepożądane skutki uboczne, szczególnie gdy jest przyjmowany w nadmiernych ilościach. Najczęstszą grupą działań niepożądanych są dolegliwości gastryczne, które mogą obejmować:
Imbir może być drażniący dla żołądka, szczególnie gdy jest spożywany w dużych ilościach lub na pusty żołądek. Osoby z wrażliwym układem trawiennym mogą doświadczyć nasilenia tych objawów. Aby minimalizować ryzyko skutków ubocznych, należy zachować zasady bezpieczeństwa: nie przekraczać zalecanych dawek, nie stosować imbiru zbyt często oraz nie stosować równocześnie różnych preparatów z imbirem. Nie powinno się też spożywać imbiru ani środków zawierających imbir po terminie ważności.
Interakcje z lekami:
Szczególną ostrożność należy zachować przy równoczesnym stosowaniu imbiru z niektórymi lekami, gdyż może on nasilać lub osłabiać ich działanie:
Jednoczesne przyjmowanie imbiru z napojami alkoholowymi może pobudzać perystaltykę jelit, prowadząc do biegunki. Co ważne, skutki uboczne mogą występować przy regularnym lub nadmiernym spożyciu tej rośliny. Jeżeli od czasu do czasu spożywa się potrawy z dodatkiem imbiru, takie jak sushi czy herbata imbirowa, nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia.
Imbir może być spożywany na wiele sposobów, zarówno w celach kulinarnych, jak i leczniczych. Różnorodność form aplikacji pozwala na dostosowanie sposobu stosowania do indywidualnych potrzeb i preferencji pacjenta.
Świeży korzeń imbiru to najbardziej naturalna forma, która zawiera najwięcej aktywnych związków bioaktywnych. Świeży imbir należy przechowywać w lodówce w hermetycznym pojemniku, co pozwala na zachowanie jego świeżości przez kilka tygodni. Poza lodówką świeży korzeń można przechowywać około tygodnia. Jeśli mamy nadmiar korzenia, można go zamrozić w formie plasterków idealnych do przygotowania herbaty, naparu czy napoju imbirowego, lub w formie startej, nadającej się do bezpośredniego użycia podczas gotowania.
Herbata z imbirem przygotowuje się poprzez dodanie kilku plasterków świeżego imbiru lub około osiemdziesięciu gramów startego korzenia do ulubionej herbaty. Całość należy umieścić w rondelku, zalać gorącą wodą i odczekać chwilę aż do zagotowania. Herbata imbirowa jest popularnym napojem wykorzystywanym w celu łagodzenia mdłości oraz podczas przeziębienia.
Napar z imbiru jest bardzo prosty w przygotowaniu. Imbir wystarczy pokroić na mniejsze kawałki i zalać gorącą wodą, następnie należy go parzyć pod przykryciem przez około dziesięć minut. Po tym czasie napar można już wypić, opcjonalnie z dodatkiem miodu lub cytryny.
Syrop z imbiru sprawdzi się jako dodatek do herbaty podczas przeziębienia. Do przygotowania syropu potrzebny będzie starty korzeń imbiru, około stu mililitrów płynnego miodu, cytryna pokrojona w plastry oraz niewielki słoik. Wszystkie składniki należy warstwowo układać w słoiku, a następnie umieścić w lodówce na kilka dni.
Imbir jako przyprawa wykorzystywany jest w wielu daniach kuchni azjatyckiej, szczególnie hinduskiej. W gastronomii można go spotkać w formie kandyzowanej, konserwowany w syropie cukrowym lub ususzony i zastosowany jako przyprawa do pierników, zup, pieczonego mięsa, a także do deserów czy kawy. Imbiru używa się również do produkcji piwa typu ginger ale, a nawet można zrobić z niego wino. Wraz z chmielem i innymi przyprawami używany jest do produkcji miodów pitnych korzenno-ziołowych.
Sproszkowane kłącze imbiru to wygodna forma długotrwałego przechowywania. Proszek jest ostrzejszy w smaku niż świeży imbir, ponieważ podczas suszenia gingerole przekształcają się w szogaole. Sproszkowany imbir można dodawać do potraw, napojów oraz wykorzystywać w formie kapsułkowej jako suplement diety.
Marynowany imbir to popularna forma podawana tradycyjnie do sushi. Plastry świeżego imbiru są marynowane w octowej zalewie, co nadaje im charakterystyczny różowy kolor i kwaśno-słodki smak.
Imbir obok czosnku jest jednym z najskuteczniejszych naturalnych środków na przeziębienie i różnorodne infekcje. Ma właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i antybakteryjne, które czynią go szczególnie przydatnym w okresie jesienno-zimowym. W takich przypadkach najlepiej sprawdza się świeży imbir, który dodaje się do herbaty, ewentualnie mocno rozdrobnione kłącza zaparza w formie naparu.
Stosowanie imbiru w leczeniu przeziębienia opiera się na jego licznych właściwościach zdrowotnych. Gingerole i shogaole, które mają silne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, mogą pomóc w redukcji stanów zapalnych w organizmie, co jest szczególnie ważne podczas infekcji. Imbir skutecznie łagodzi objawy takie jak ból gardła, kaszel i katar. Dzięki swoim właściwościom rozgrzewającym pomaga w rozszerzeniu naczyń krwionośnych, co poprawia krążenie krwi i przyspiesza procesy regeneracyjne organizmu.
Imbir działa wykrztuśnie, co ułatwia odkrztuszanie zalegającej flegmy i oczyszczanie dróg oddechowych. Olejki eteryczne poprawiają także drożność zatok. Gingerole zawarte w wyciągu z kłącza mają udowodnione działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, co uzasadnia zastosowanie imbiru w zapaleniu zatok. Chińczycy wierzą, że Zingiber officinale nasila pocenie, wspomagając usuwanie toksyn z organizmu, a także podaje się go w przypadku duszności i mokrego kaszlu.
Najnowsze badania potwierdziły, że imbir powoduje hamowanie wydzielania enzymu, który obkurcza mięśnie dróg oddechowych, aktywując przy tym inny enzym, który powoduje ich rozluźnienie. Ta właściwość może być pomocna w leczeniu astmy oskrzelowej, która jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych charakteryzującą się różnorodnymi i nawracającymi objawami.
Historia zastosowania imbiru w medycynie sięga tysiącleci. Zingiber officinale był stosowany już w starożytnej medycynie chińskiej oraz w ajurwedzie, gdzie jest określany jako lek uniwersalny. Tradycyjna medycyna indyjska opisuje imbir jako roślinę wspomagającą trawienie, ułatwiającą eliminację gazów i działającą przeciwkolkowo. Stosowano go również w leczeniu hemoroidów oraz w nadmiernych krwawieniach poporodowych. W Indiach razem z dodatkiem miodu imbir wzmacnia ajurwedyjski typ Kapha, natomiast w połączeniu z solą – typ Vata.
W Chinach imbir wykorzystywano w dolegliwościach układu pokarmowego, szczególnie przy wzdęciach i wymiotach, oraz jako roślinę rozgrzewającą w przeziębieniu i katarze. Tradycyjna Medycyna Chińska wyróżnia kilka rodzajów preparatów leczniczych na bazie imbiru, które w zależności od formy wykazują odrębne właściwości lecznicze:
Zgodnie z przekazami Konfucjusz dodawał imbir do każdego posiłku. W tradycyjnej japońskiej medycynie Kampo wyróżnia się Zingiberis rhizoma o działaniu przeciwwymiotnym i przeciwgorączkowym oraz Zingiberis siccatum rhizoma, który hamuje kaszel, upłynnia wydzielinę i ma działanie rozgrzewające.
W starożytnej Grecji Dioskorides pisał, że Grecy stosowali go po obfitych ucztach jako środek na nudności. W Anglii za panowania Henryka VIII był jednym ze składników leku zalecanego przeciw zarazie morowej. W XII-XIII wieku importerem imbiru w Europie było Królestwo Niderlandów, gdzie podobno rozpoczęła się też historia chlebków imbirowych czyli ginger-bread, który podbił następnie dwór królowej angielskiej Elżbiety w formie piernikowych ludzików reprezentujących różnych dygnitarzy dworu.
Wiele ośrodków naukowych na całym świecie prowadzi badania nad skutecznością preparatów imbiru w leczeniu różnych schorzeń. Szczególne zainteresowanie budzi zastosowanie imbiru w chorobie zwyrodnieniowej stawów i kręgosłupa oraz reumatoidalnym zapaleniu stawów. Choroby te leczy się głównie objawowo, a stosowane leki charakteryzują się znaczną liczbą działań niepożądanych, dlatego konieczne jest poszukiwanie nowych rozwiązań.
Badania dotyczące zastosowania imbiru w przypadku nudności i wymiotów w ciąży stanowią materiał zebrany w czasie około trzydziestu lat testów. Badania wykazały, że imbir w dawce jeden gram dziennie jest skuteczny w przypadku nudności i wymiotów ciążowych, bez znaczących skutków ubocznych. Uzyskane rezultaty pozwoliły autorom badania na stwierdzenie, że wyciąg z kłącza imbiru wykazuje działanie znieczulające, przeciwzapalne oraz regulujące poziom cukru we krwi.
Badania prowadzone przez Portnoi sugerują, że imbir nie wydaje się mieć istotnego wpływu na główne wady rozwojowe i że ma łagodne działanie w leczeniu nudności i wymiotów w ciąży. Niedawne badania przeprowadzone na pacjentach z chorobą nowotworową udowodniły, że spożywanie dziennie od zero przecinek pięć do jednego grama przed chemioterapią znacząco zmniejsza nasilenie ostrych mdłości u dziewięćdziesięciu jeden procent uczestników badania.
Badania wykazały, że imbir przynosi ulgę u pacjentów cierpiących na migreny. Badania przeprowadzone w Iranie i opublikowane w czasopiśmie Badań Fitoterapia potwierdziły, że imbir jest równie skuteczny w leczeniu objawów migreny, co sumatryptan, lek stosowany w leczeniu migrenowych bólów głowy.
Badania na Uniwersytecie w Sydney w Australii udowodniły, że imbir jest skuteczny w przypadku glikemii i pomocny dla osób z cukrzycą typu dwa. Uzyskane wyniki badań sugerowały, że bioaktywne komponenty imbiru nie tylko poprawiają profil lipidowy u pacjentów z cukrzycą typu dwa, lecz pozwalają również na widoczne zredukowanie insulinooporności, co ogółem przyczynia się do lepszej kontroli choroby oraz zmniejszenia ryzyka wystąpienia jej powikłań.
Pomimo licznych obiecujących wyników, należy zaznaczyć, że badania przeprowadzane w różnych ośrodkach cechuje brak standaryzacji dawek i różne okresy obserwacji pacjentów. Dlatego potrzebne są dalsze badania potwierdzające skuteczność imbiru. Jednak już dziś uważa się, że imbir i jego ekstrakty mogą odgrywać rolę nutraceutyku, czyli takiego składnika żywności, który łączy wartości żywieniowe z prozdrowotnymi.
Prawidłowe przechowywanie imbiru jest kluczowe dla zachowania jego właściwości leczniczych. Świeży korzeń imbiru najlepiej przechowywać w lodówce w hermetycznym pojemniku, co pozwala na zachowanie jego świeżości przez kilka tygodni. Poza lodówką imbir można przechowywać około tygodnia. Sproszkowany imbir powinien być przechowywany w szczelnie zamkniętych pojemnikach, nie plastikowych, z dala od światła, w chłodnym i suchym miejscu.
Na polskim rynku dostępne są liczne preparaty zawierające ekstrakt z kłącza imbiru. Koszt świeżego kłącza imbiru wynosi od kilkunastu do około trzydziestu złotych za sto gramów. Preparaty z imbiru mają zaś jeszcze bardziej zróżnicowane ceny. Syrop z imbiru można dostać za około siedem do ośmiu złotych za litr, ale także za podwójnie wyższą cenę. Ekstrakty kapsułkowane z imbiru mają cenę od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu złotych. Preparaty są dostępne w aptekach, drogeriach oraz sklepach ze zdrową żywnością.
W sprzedaży dostępne są również:
Warto wybierać produkty od zaufanych producentów, zwłaszcza w aptekach i sklepach zielarskich, także internetowych, nie zaś od samozwańczych specjalistów zajmujących się suplementami wątpliwej jakości.
Imbir jest uznawany za bezpieczny dla kobiet w ciąży w odpowiednich dawkach. Może być skuteczny w redukcji nudności i wymiotów, szczególnie w pierwszym trymestrze. Zaleca się ostrożność i stosowanie w dawkach do jednego grama dziennie. Nie stwierdzono negatywnego wpływu na rozwój płodu przy stosowaniu bezpiecznych dawek. Jednak ze względu na ryzyko wywołania przedwczesnych skurczów porodowych, stosowanie imbiru profilaktycznie odradza się wszystkim przyszłym mamom w trzecim trymestrze ciąży. Warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.
Preparatów z imbiru nie powinno się podawać dzieciom poniżej szóstego roku życia. Wynika to z zawartych składników, które nadają roślinie ostry smak i mogą działać silnie podrażniająco na delikatne podniebienie i kubki smakowe dziecka. Dla dzieci powyżej sześciu lat dawki powinny być o połowę niższe niż dla osób dorosłych.
Imbir może wspierać proces odchudzania poprzez kilka mechanizmów. Przede wszystkim ułatwia trawienie i poprawia metabolizm dzięki działaniu rozgrzewającemu. Może hamować ochotę na niezdrowe przekąski, szczególnie picie wody z dodatkiem imbiru. Związki zawarte w imbirze wpływają na proces termogenezy, który pozwala na wydatkowanie większej ilości energii. Jednak badania przeprowadzone na czterdziestu kobietach przez trzy miesiące przy dawce dwóch gramów proszku imbiru nie wykazały działania wyszczuplającego lub zmniejszającego apetyt. Imbir nie jest zatem środkiem samodzielnie powodującym utratę wagi, ale może wspierać ten proces w ramach zdrowej diety i aktywności fizycznej.
Imbir można stosować przez dłuższy czas jako część codziennej diety lub w formie kuracji. Wyciągi z imbiru stosowane przez dłuższy czas, ponad trzy miesiące, doustnie zmniejszają dolegliwości bólowe, obrzęki i wysięki w przebiegu chorób reumatycznych. Jednak regularnego stosowania w dużych dawkach nie zaleca się bez konsultacji z lekarzem, szczególnie osobom przyjmującym leki na choroby przewlekłe.
Imbir może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, dlatego należy zachować ostrożność. Szczególnie dotyczy to leków przeciwzakrzepowych, przeciwcukrzycowych oraz leków na nadciśnienie. Jeśli przyjmujesz którykolwiek z tych leków, przed rozpoczęciem regularnego stosowania imbiru należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Świeży imbir zawiera najwięcej gingeroli, które są odpowiedzialne za charakterystyczny ostry smak oraz silne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. W imbirze suszonym lub długotrwale przechowywanym gingerole przekształcają się w szogaole, które sprawiają że imbir suszony jest ostrzejszy w smaku niż imbir świeży – około dwukrotnie. Oba związki mają podobne właściwości lecznicze, choć w różnym nasileniu. Świeży imbir jest bardziej soczysty i aromatyczny, podczas gdy suszony jest wygodniejszy w przechowywaniu i stosowaniu jako przyprawa.
Chociaż reakcje alergiczne na imbir są rzadkie, są możliwe. Objawy mogą obejmować wysypkę, swędzenie, trudności w oddychaniu oraz obrzęk jamy ustnej i gardła. W przypadku wystąpienia takich objawów należy natychmiast przerwać spożywanie imbiru i skontaktować się z lekarzem. Osoby z alergiami na inne rośliny z rodziny Zingiberaceae mogą być bardziej narażone na reakcje alergiczne na imbir.
Aby przygotować herbatę z imbiru, należy pokroić kilka plasterków świeżego imbiru lub przygotować około osiemdziesięciu gramów startego korzenia. Imbir wraz z wybraną herbatą umieszcza się w rondelku, zalewa gorącą wodą i doprowadza do wrzenia. Można również zalać same plasterki imbiru gorącą wodą i parzyć pod przykryciem przez około dziesięć minut. Do gotowego naparu warto dodać miód i cytrynę, które wzmocnią działanie rozgrzewające i wspomagające odporność.
Nie każdy może bezpiecznie stosować imbir. Przeciwwskazania obejmują między innymi wiek poniżej sześciu lat, hemofilię, wrzody żołądka i dwunastnicy, refluks żołądkowo-przełykowy oraz kamicę żółciową. Osoby z chorobami serca, cukrzycą, nadciśnieniem oraz przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny skonsultować stosowanie imbiru z lekarzem. Kobiety w trzecim trymestrze ciąży oraz matki karmiące również powinny zachować szczególną ostrożność.
Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem imbiru to dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak zgaga, ból brzucha, wzdęcia, gazy jelitowe oraz biegunka. Te objawy występują zazwyczaj przy nadmiernym spożyciu lub stosowaniu na pusty żołądek. Aby zminimalizować ryzyko skutków ubocznych, należy przestrzegać zalecanych dawek i nie łączyć różnych preparatów z imbirem jednocześnie.
