Maść ichtiolowa to lek do stosowania zewnętrznego na skórę, który wykazuje działanie przeciwbakteryjne i ściągające. Jest stosowany w leczeniu różnych stanów skórnych, takich jak wypryski, czyraczność i trądzik, jako środek bakteriostatyczny ułatwiający odchodzenie ropy. Maść ichtiolowa jest dostępna bez recepty.
Maść Ichtiolowa Aflofarm to lek dostępny bez recepty, który jest stosowany w przypadku wyprysku, trądziku jako środek bakteriostatyczny i ułatwiający odchodzenie ropy lub czyraków. Substancją czynną preparatu jest ichtamol. Maść działa ściągająco oraz lekko przeciwbakteryjnie. Lek może być stosowany od 12. roku życia.
Maść Ichtiolowa Hasco to lek dostępny bez recepty, który ma działanie przeciwbakteryjne, ściągające i ułatwia odchodzenie ropy z miejsc zmienionych chorobowo. Substancją czynną leku jest ichtiol. Preparat stosowany jest w leczeniu zmian skórnych, takich jak owrzodzenia, czyraki, trądzik i stany zapalne.
Maść ichtiolowa LGO to lek stosowany miejscowo na skórę. Substancją czynną leku jest sulfobituminian amonowy. Lek jest stosowany w wyprysku, czyraczności oraz trądziku jako środek bakteriostatyczny oraz ułatwiający odchodzenie ropy. Jest dostępny bez recepty.
Maść Tormentiolowa Herbapol to lek stosowany miejscowo na skórę. Zawiera wyciąg płynny z kłącza pięciornika, ichtiol, tlenek cynku i boraks. Maść Tormentiolowa jest stosowana w przypadku drobnych uszkodzeń skóry, takich jak zadrapania czy otarcia, a także w zmianach ropnych i zapalnych skóry. Produkt jest dostępny bez recepty.
Maść z ichtamolem to lek stosowany miejscowo na skórę. Zawiera substancję czynną ichtiol, który wykazuje działanie przeciwzapalne, ściągające i przeciwbakteryjne. Lek jest stosowany w przypadku różnych problemów skórnych, takich jak wypryski, trądzik czy czyraczność. Jest dostępny bez recepty.
Neo-Tormentil to maść o skojarzonym działaniu ściągającym i przeciwzapalnym. Stosowany jest w celu wysuszania skóry, przyspiesza proces ziarninowania i gojenia się ran. Wskazany jest do stosowania w przypadku trudno gojących się drobnych skaleczeń oraz ziarninujących małych ran. Jest dostępny bez recepty.
Tormentalum to maść o działaniu ściągającym i przeciwzapalnym. Składniki aktywne to wyciąg płynny z kłącza pięciornika, ichtamol oraz tlenek cynku. Lek jest dostępny bez recepty i jest stosowany w leczeniu niewielkich uszkodzeń skóry, takich jak otarcia naskórka czy zadrapania.
Tormentiol to maść przeznaczona do stosowania miejscowego na skórę. Charakteryzuje się działaniem przeciwzapalnym, ściągającym oraz przeciwbakteryjnym. Preparat jest stosowany w leczeniu m.in. zmian zapalnych skóry, trudno gojących się ran i ropnych zmian na skórze. Maść Tormentiol przyspiesza proces gojenia. Jest dostępny bez recepty.
Ichtiol – znany również pod nazwą ichtamol, to substancja o działaniu ściągającym, przeciwbakteryjnym i przeciwobrzękowym stosowana w dermatologii. Ponadto wykazuje działanie miejscowo rozgrzewające oraz słabe przeciwzapalne. Ułatwia również odchodzenie ropy ze zmian skórnych. Ichtiol znajduje się w składzie preparatów stosowanych w leczeniu trądziku (różowaty, pospolity), różnego rodzaju wyprysków skórnych, czyraków, owrzodzeń oraz łuszczycy. Obecnie surowiec stosowany jest tylko zewnętrznie.
Ichtiol dostępny jest w postaci maści. Zwykle stosuje się go 1-2 razy dziennie na chorobowo zmienione miejsca. Ichtiol wchodzi również w skład popularnych preparatów np. pasty cynkowej i tormentiolu. W farmacji stosowany jest w recepturze do wykonywania maści, czopków i roztworów stosowanych do okładów.
Możliwe działania niepożądane: Ichtiol jest zazwyczaj dobrze tolerowany. Po zastosowaniu na skórę może wystąpić podrażnienie i objawy nadwrażliwości.
Uwaga: Ichtiolu nie należy stosować na otwarte rany.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Ichtiol, znany również jako ichtamol lub sulfobituminian amonowy, to jeden z najbardziej tradycyjnych i sprawdzonych składników stosowanych w dermatologii od ponad 130 lat. Ta gęsta, ciemnobrunatna substancja o charakterystycznym zapachu przypominającym asfalt, mimo swojego nietypowego wyglądu, cieszy się niesłabnącą popularnością wśród lekarzy, farmaceutów i pacjentów. Ichtiol wyróżnia się unikalnymi właściwościami przeciwzapalnymi, przeciwbakteryjnymi i ściągającymi, które sprawiają, że jest niezastąpiony w leczeniu różnorodnych problemów skórnych – od trądziku pospolitego po czyraki i stany zapalne skóry. Współczesna medycyna potwierdza skuteczność tego tradycyjnego środka, który pomimo rozwoju nowoczesnych terapii, nadal znajduje szerokie zastosowanie w codziennej praktyce dermatologicznej.
Ichtiol i ichtamol (sulfobituminian amonu) to bardzo lepkie ciecze o charakterystycznym zapachu przypominającym woń asfaltu, które wykazują właściwości bakteriostatyczne i przeciwzapalne. Ichtiol, znany również jako ichtammol lub sulfonowany olej łupkowy, jest produktem otrzymywanym z destylacji bituminów łupkowych bogatych w skamieniałe szczątki ryb (stąd nazwa pochodząca od greckiego słowa „ichthys” oznaczającego rybę).
Pierwsze informacje o zastosowaniu leczniczym ichtiolu pochodzą z XVI wieku. Jednak dopiero w 1886 roku niemiecki dermatolog Paul Gerson Unna jako pierwszy opisał jego kliniczne zastosowanie m.in. w leczeniu dermatoz oraz chorób reumatycznych. Dawniej ichtiol stosowany był również doustnie w chronicznym zapaleniu oskrzeli (pigułki ichtiolowe).
Otrzymywany jest z wysokosiarkowych łupków bitumicznych z ery mezozoiku. Poddaje się je suchej destylacji w 480 °C, następnie uzyskany produkt destyluje się w celu usunięcia produktów wysokocząsteczkowych. Współcześnie w przemyśle farmaceutycznym wykorzystuje się głównie syntetyczny ichtiol, który ma lepsze właściwości wiązania z podłożami.
Według Farmakopei Polskiej ichtiol to gęsta, czarnawobrunatna ciecz, która miesza się z wodą oraz z glicerolem zaś w etanolu (96%), olejach tłustych i ciekłej parafinie jest trudno rozpuszczalna. Z parafiną miękką oraz lanoliną ichtiol tworzy jednorodne mieszaniny.
Pod względem składu chemicznego, ichtiol zawiera 10-11% organicznie związanej siarki, do 0,5% amoniaku i około 15-20% pozostałości mineralnych. Zarówno ichtiol ciemny jak i jasny składają się z: siarki (10%), siarczanów amonowych (5-7%), zasad azotowych oraz wodorowęglanów.
| Składnik | Zawartość |
|---|---|
| Siarka organicznie związana | 10-11% |
| Amoniak | do 0,5% |
| Pozostałości mineralne | 15-20% |
| Siarczany amonowe | 5-7% |
Ichtiol wykazuje wielokierunkowe działanie na skórę i tkanki głębiej położone, co wynika z jego złożonego składu chemicznego. Główne mechanizmy działania obejmują:
W badaniach in vivo wykazano, że ichtiol jasny ogranicza występowanie rumienia po ekspozycji na promieniowanie UVB, prawdopodobnie na skutek hamowania stresu oksydacyjnego. Ponadto wykazano wpływ ichtiolu na ekspresję czynników wzrostowych keratynocytów, a w związku z tym na szybsze gojenie się ran.
Obecnie ichtiol stosowany jest tylko zewnętrznie (wg FP XI: na skórę w stężeniu 2-15% w postaci maści 10-15% lub do przemywań w stężeniu 1-5%) w leczeniu powierzchniowych dermatoz zapalnych takich jak: trądzik różowaty, trądzik pospolity oraz atopowe zapalenie skóry.
Najczęstsze wskazania obejmują:
W leczeniu trądziku pospolitego ichtiol stosuje się jako substancję wspomagającą terapię podstawową. Można go łączyć z:
W tej jednostce chorobowej ichtiol często stanowi element terapii długoterminowej, szczególnie w postaci:
Ponadto wykorzystywany jest w leczeniu: łojotokowego zapalenia skóry, łuszczycy pospolitej, czyraczności, a także żylaków kończyn dolnych. W łuszczycy ichtiol stosuje się jako substancję keratolityczną w skojarzeniu z:
Ichtiol wykazuje działanie ściągające, przeciwbakteryjne, słabe przeciwzapalne, odkażające, przeciwobrzękowe, miejscowo rozgrzewające oraz ułatwia odchodzenie ropy. Wchodzi w skład preparatów stosowanych w leczeniu trądziku, wyprysków skórnych, czyraków, owrzodzeń oraz w łuszczycy.
Dostępne stężenia i formy:
Dla osiągnięcia odpowiedniego efektu terapeutycznego zaleca się stosowanie niewielkiej ilości maści 1 – 2 razy dziennie na chore miejsce. Preparat należy nakładać:
Uwaga, to jedna z ważnych zasad stosowania maści ichtiolowej: nie należy nakładać ichtiolu bezpośrednio na otwarte rany ani na błony śluzowe. Dodatkowo:
Dzieci: Nie należy stosować ichtiolu u dzieci poniżej 12. roku życia z powodu ryzyka działań niepożądanych i braku danych potwierdzających bezpieczeństwo
Ciąża i laktacja: Nie zaleca się stosowania ichtiolu u kobiet w ciąży i karmiących piersią ze względu na brak wystarczających danych potwierdzających bezpieczeństwo
Stosowanie ichtiolu na rozległych powierzchniach skóry może prowadzić do zwiększonej absorpcji i wystąpienia działań niepożądanych, dlatego należy ograniczyć aplikację do niezbędnego obszaru.
Najczęściej zgłaszane działania niepożądane związane ze stosowaniem ichtiolu obejmują: Miejscowe podrażnienie skóry (pieczenie, zaczerwienienie). Dodatkowe efekty uboczne to:
Ichtiol wykazuje szereg niezgodności z innymi substancjami chemicznymi. Najważniejsze to:
Preparaty zawierające metale (np. cynk, ołów) mogą reagować z ichtiolem, tworząc nieaktywne kompleksy. Dlatego nie należy łączyć ichtiolu z:
Preparaty z ichtiolem należy przechowywać:
Ichtiol jest substancją mazistą trudną do odważenia. Jeśli jest to możliwe należy go odważać bezpośrednio do pudełka, na podłoże lub zmniejszyć ilość używanego sprzętu do minimum, by ograniczyć straty masy ichtiolu.
Nie, ichtiol nie powinien być aplikowany bezpośrednio na otwarte rany ani uszkodzoną skórę. Jest przeznaczony wyłącznie do stosowania na nienaruszoną skórę z problemami dermatologicznymi.
Ichtiol można stosować długoterminowo, gdyż charakteryzuje się dobrą tolerancją. Jednak w przypadku braku poprawy po 2-3 tygodniach należy skonsultować się z lekarzem.
Ichtiol może powodować przemijające ciemne zabarwienie skóry, które ustępuje po zaprzestaniu stosowania. Plamy na ubraniach i pościeli mogą być trudne do usunięcia.
Należy zachować ostrożność przy łączeniu ichtiolu z innymi preparatami miejscowymi. Szczególnie nie powinno się go stosować jednocześnie z preparatami zawierającymi cynk, antybiotyki czy kortykosteroidy bez konsultacji z farmaceutą.
Zapach ichtiolu wynika z obecności związków siarki w jego składzie. Jest to naturalna cecha tej substancji, związana z jej pochodzeniem z łupków bitumicznych.
Ze względu na brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa, stosowanie ichtiolu w ciąży i podczas karmienia piersią wymaga konsultacji z lekarzem.
Pierwsze efekty działania ichtiolu, szczególnie ściągającego, można zaobserwować już po kilku godzinach od aplikacji. Pełny efekt terapeutyczny rozwija się zwykle w ciągu kilku dni regularnego stosowania.
Tak, dostępny jest ichtiol biały (jasny), który ma mniej intensywny zapach i jaśniejszą barwę, zachowując podobne właściwości terapeutyczne. Można go znaleźć w niektórych dermokosmetykach i preparatach specjalistycznych.
