RespiriScint to lek diagnostyczny, który po podgrzaniu do 2550°C w obecności nadtechnecjanu sodu wytwarza aerozol mikrocząstek węgla znakowanych technetem, nazywany Technegazem. Po inhalacji umożliwia obrazowanie płuc w celu oceny wentylacji płucnej przez specjalistę medycyny nuklearnej. Badanie często łączy się z dożylnym podaniem dodatkowego środka radiofarmaceutycznego do oceny przepływu krwi w płucach.
Mikrocząstki węgla znakowane technetem to nowoczesny środek diagnostyczny używany w medycynie nuklearnej. Jest to bardzo drobny aerozol składający się z nanocząstek węgla, które zostały „oznakowane” radioaktywnym technetem. Te mikroskopijne cząsteczki mają sześciokątny kształt i są rozproszone w bardzo czystym gazie argonowym.
Substancja ta powstaje w specjalnym procesie – grafit o najwyższej czystości (99,9%) jest podgrzewany do ekstremalnie wysokiej temperatury 2550°C w atmosferze ultraczystego argonu, a następnie łączony z radioaktywnym technetem.
Do czego służy
Główne zastosowanie
Ta substancja jest używana wyłącznie do celów diagnostycznych, szczególnie do:
- Badania płuc – pozwala lekarzom zobaczyć, jak działa układ oddechowy
- Wykrywania zatorowości płucnej – pomoże zdiagnozować groźne zatykanie naczyń krwionośnych w płucach
- Oceny wentylacji płucnej – sprawdza, czy powietrze prawidłowo dociera do wszystkich części płuc
Jak działa
Po wdychaniu mikrocząstki osadzają się na ścianach pęcherzyków płucnych, gdzie pozostają przez pewien czas. Dzięki radioaktywnemu technetowi można je „zobaczyć” za pomocą specjalnej kamery gamma, która tworzy obrazy płuc.
Sposób użycia
Przygotowanie
Substancja musi być przygotowana bezpośrednio przed użyciem w specjalnym urządzeniu zwanym generatorem Technegazu. Proces ten może wykonywać tylko przeszkolony personel medyczny w odpowiednio wyposażonym ośrodku.
Podawanie pacjentowi
- Sposób: wdychanie przez specjalny ustnik lub maskę
- Czas: badanie musi być wykonane najwyżej 10 minut po przygotowaniu substancji
- Technika oddychania: pacjent oddycha normalnie lub według wskazówek lekarza
Dawkowanie
Dorośli:
- Standardowa dawka: 250-700 MBq załadowana do urządzenia
- Rzeczywista dawka wdychana: około 40 MBq
Dzieci:
- Dawka jest precyzyjnie obliczana na podstawie masy ciała dziecka
- Zawsze znacznie mniejsza niż u dorosłych
- Dokładne dawkowanie określa lekarz według specjalnych tabel
Bezpieczeństwo
Przeciwwskazania
Nie ma znanych przeciwwskazań do stosowania tej substancji.
Środki ostrożności
Ciąża i karmienie piersią:
- U kobiet w ciąży stosuje się tylko gdy korzyści przewyższają ryzyko
- Karmiące matki muszą przerwać karmienie na co najmniej 12 godzin po badaniu
Dzieci:
- Wymaga szczególnej ostrożności ze względu na większą wrażliwość na promieniowanie
- Dawki są starannie dostosowane do wieku i masy ciała
Działania niepożądane
Substancja jest bardzo dobrze tolerowana. Rzadko mogą wystąpić:
- Zawroty głowy
- Oszołomienie
- Nudności
Te objawy są zazwyczaj związane z krótkotrwałym niedoborem tlenu podczas wdychania, ponieważ pierwszy oddech nie zawiera tlenu.
Jak działa w organizmie
Rozkład w płucach
- 95% substancji osadza się w płucach
- 5% pozostaje w głównych oskrzelach
- Substancja pozostaje w płucach przez około 4 dni
- Ewentualnie połknięte cząstki są wydalane naturalną drogą bez wchłaniania
Eliminacja
Radioaktywność zanika naturalnie – technet ma okres półtrwania 6 godzin, co oznacza, że co 6 godzin jego aktywność zmniejsza się o połowę.
Dawki promieniowania
Poziom narażenia
- Dawka efektywna: 0,015 mSv/MBq
- Dla typowego badania (40 MBq): około 0,6 mSv
- To poziom porównywalny z naturalnym promieniowaniem tła przez kilka miesięcy
Narządy najbardziej narażone
- Płuca – największe narażenie (0,11 mGy/MBq)
- Serce – umiarkowane narażenie (0,013 mGy/MBq)
- Pozostałe narządy – minimalne narażenie
Przechowywanie i trwałość
- Temperatura przechowywania: poniżej 25°C
- Trwałość: 4 lata od daty produkcji
- Po przygotowaniu: musi być użyta w ciągu 10 minut
Ważne informacje dla pacjentów
Przed badaniem
- Poinformuj lekarza o ciąży lub karmieniu piersią
- Nie wymaga specjalnego przygotowania
- Można normalnie jeść i pić
W trakcie badania
- Oddychaj spokojnie przez ustnik
- Postępuj zgodnie z instrukcjami personelu
- W razie duszności można robić przerwy między wdechami
Po badaniu
- Można natychmiast wrócić do normalnych czynności
- Pij dużo płynów, aby przyspieszyć eliminację substancji
- Unikaj bliskiego kontaktu z małymi dziećmi przez kilka godzin
Ta substancja jest bezpieczna i bardzo skuteczna w diagnostyce chorób płuc, a ryzyko związane z jej stosowaniem jest minimalne w porównaniu z korzyściami diagnostycznymi.
