Voraxaze to specjalistyczny lek zawierający glukarpidazę, przeznaczony do szybkiego obniżania stężenia metotreksatu u pacjentów, u których występuje ryzyko ciężkich działań niepożądanych. Dzięki skutecznemu rozkładowi metotreksatu we krwi, Voraxaze pomaga kontrolować i zapobiegać nasileniu działań niepożądanych związanych z leczeniem przeciwnowotworowym.
Glukarpidaza to rekombinowany enzym bakteryjny, który hydrolizuje (rozkłada) resztę glutaminianu z kwasu foliowego i podobnych cząsteczek, takich jak metotreksat. Enzym ten przekształca metotreksat do jego nieaktywnych metabolitów: kwasu 4-amino-4-deoksy-N10-metylopteroilowego (DAMPA) i glutaminianu. Ponieważ te metabolity są przetwarzane przez wątrobę, glukarpidaza zapewnia alternatywną drogę eliminacji metotreksatu u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek.
Glukarpidaza jest stosowana w celu zmniejszenia toksycznego stężenia metotreksatu w osoczu u dorosłych i dzieci (w wieku od 28 dni) w przypadkach gdy:
Metotreksat to lek przeciwnowotworowy, który w dużych dawkach może osiągać toksyczne stężenia, szczególnie gdy nerki nie pracują prawidłowo. Glukarpidaza działa poprzez:
Warto zauważyć, że glukarpidaza nie przenika przez błony komórkowe ze względu na swój duży rozmiar, więc nie przeciwdziała wewnątrzkomórkowemu działaniu przeciwnowotworowemu metotreksatu.
Zaleca się podanie glukarpidazy, gdy poziom metotreksatu w osoczu przekracza przewidywane wartości. Najlepiej podać ją w ciągu 60 godzin od rozpoczęcia wlewu metotreksatu, choć badania pokazują, że może być skuteczna również po upływie tego czasu.
Lekarz określi, czy potrzebne jest podanie glukarpidazy, mierząc poziom metotreksatu w osoczu i oceniając funkcję nerek.
Standardowa dawka to 50 jednostek na kilogram masy ciała, podawana jako pojedyncze wstrzyknięcie dożylne (bolus) w ciągu 5 minut. Po rozpoznaniu opóźnionej eliminacji metotreksatu lub ryzyka jego toksyczności, glukarpidazę należy podać jak najszybciej.
Kwas folinowy (leukoworyna) jest często stosowany jako „ratunek” przy terapii metotreksatem, ale może konkurować z metotreksatem o miejsca wiązania z glukarpidazą. Dlatego:
Po podaniu glukarpidazy ważne jest monitorowanie:
Najczęstsze działania niepożądane związane z glukarpidazą to:
Rzadziej występujące działania niepożądane obejmują:
W bardzo rzadkich przypadkach mogą wystąpić reakcje anafilaktyczne, tachykardia, krystaluria (obecność kryształów w moczu) lub reakcje w miejscu wstrzyknięcia.
W badaniach klinicznych wykazano, że glukarpidaza powoduje szybkie i znaczące zmniejszenie stężenia metotreksatu w osoczu. U około 61,5% pacjentów osiągnięto klinicznie istotną redukcję stężenia metotreksatu do poziomu ≤1 µmol/l po podaniu glukarpidazy.
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek spowodowanymi metotreksatem, u prawie 64% zaobserwowano poprawę funkcji nerek po zastosowaniu glukarpidazy.
Glukarpidaza może być stosowana u dzieci w wieku od 28 dni. Skuteczność i bezpieczeństwo stosowania glukarpidazy u dzieci poniżej 28 dni nie zostały ustalone.
Glukarpidaza jest cennym lekiem ratunkowym w przypadkach toksyczności metotreksatu, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Szybkie działanie enzymu pozwala na znaczące obniżenie poziomu metotreksatu w krwiobiegu, co może zapobiec poważnym powikłaniom lub nawet uratować życie. Właściwe monitorowanie stężenia metotreksatu po podaniu glukarpidazy oraz odpowiednie dostosowanie leczenia uzupełniającego kwasem folinowym są kluczowe dla skuteczności terapii.
