Leki zawierające fluorodeoksyglukozę

Fluorodeoksyglukoza – informacje w pigułce (podsumowanie farmaceuty)

Fluorodeoksyglukoza – lek przeznaczony wyłącznie do diagnostyki, a dokładniej wykorzystywany w badaniu PET, czyli pozytonowej emisyjnej tomografii komputerowej. Zawiera promieniotwórczy izotop 18, który po podaniu fluorodeoksyglukozy bezpośrednio do żyły pomaga określić lokalizację lub stopień nasilenia choroby (np. nowotworów, żywotności serca). 

Fluorodeoksyglukoza dostępna jest w postaci roztworu do wstrzykiwań. Lek podaje się 40-60 minut przed badaniem. 

Możliwe działania niepożądane: Fluorodeoksyglukoza emituje znikomą dawkę promieniowania jonizującego, co może powodować ryzyko wystąpienia zmiany nowotworowej i/lub wystąpienia wad wrodzonych u płodów. 

Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10

Fluorodeoksyglukoza (FDG) – kluczowy radiofarmaceutyk w diagnostyce nowotworowej

Fluorodeoksyglukoza, znana powszechnie jako FDG, to substancja wykorzystywana w jednej z najnowocześniejszych metod obrazowania medycznego – pozytonowej tomografii emisyjnej (PET). Ten unikalny związek chemiczny, będący modyfikowaną formą zwykłej glukozy, odgrywa kluczową rolę we współczesnej diagnostyce onkologicznej, neurologicznej i kardiologicznej. Znacznik ten, znakowany radioaktywnym izotopem fluoru-18, pozwala lekarzom dostrzec zmiany chorobowe na poziomie metabolicznym, często jeszcze zanim staną się one widoczne w tradycyjnych badaniach obrazowych. Dzięki temu możliwe jest wykrycie nowotworów we wczesnych stadiach, precyzyjne określenie zaawansowania choroby oraz monitorowanie skuteczności leczenia. FDG stała się niezastąpionym narzędziem w walce z rakiem, umożliwiając lekarzom podejmowanie lepszych decyzji terapeutycznych i zwiększając szanse pacjentów na skuteczne leczenie.

Czym jest fluorodeoksyglukoza i jak działa?

Fluorodeoksyglukoza to organiczny związek chemiczny będący pochodną glukozy – naturalnego cukru prostego, który stanowi podstawowe źródło energii dla wszystkich komórek w organizmie. W strukturze FDG jedna z grup hydroksylowych została zastąpiona atomem fluoru, co nadaje tej substancji unikalne właściwości. W diagnostyce medycznej wykorzystuje się wersję FDG zawierającą promieniotwórczy izotop fluoru-18, którego okres półtrwania wynosi około dwóch godzin.

Mechanizm działania FDG opiera się na zdolności do naśladowania naturalnej glukozy. Po podaniu dożylnym znacznik rozprowadzany jest wraz z krwią do wszystkich tkanek organizmu. Podobnie jak zwykła glukoza, FDG przenika do wnętrza komórek poprzez transportery glukozy, głównie GLUT1 i GLUT3. Następnie w komórce ulega fosforylacji dzięki enzymowi heksokinazie, przekształcając się w fosforan fluorodeoksyglukozy. W tym miejscu pojawia się kluczowa różnica między FDG a naturalną glukozą – ze względu na obecność atomu fluoru w strukturze, fosforan FDG nie może być dalej metabolizowany przez komórkę i pozostaje uwięziony wewnątrz, ponieważ grupa fosforanowa uniemożliwia mu przejście przez błonę komórkową.

W zdrowych komórkach fosforan FDG może zostać zdefosforylowany przez enzym glukozo-6-fosfatazę i wydostać się na zewnątrz. Jednak w komórkach nowotworowych, które charakteryzują się wzmożonym zapotrzebowaniem na glukozę i często obniżoną aktywnością defosfatazy, znacznik kumuluje się w większych ilościach. To zjawisko stanowi podstawę diagnostycznego zastosowania FDG – obszary o zwiększonym metabolizmie glukozy, typowe dla tkanek nowotworowych, wykazują intensywniejszy wychwyt znacznika, co jest widoczne na obrazach PET.

Badanie PET-CT z użyciem fluorodeoksyglukozy

Badanie pozytonowej tomografii emisyjnej z użyciem FDG (18F-FDG PET) należy do najbardziej zaawansowanych metod diagnostyki obrazowej we współczesnej medycynie. Obecnie praktycznie wszystkie skanery PET są urządzeniami hybrydowymi typu PET-CT, łączącymi funkcjonalne obrazowanie metaboliczne z precyzyjnym obrazowaniem anatomicznym tomografii komputerowej. Ta fuzja dwóch technologii znacząco zwiększa dokładność diagnostyczną i pozwala na precyzyjną lokalizację wykrytych zmian.

Przygotowanie do badania wymaga od pacjenta szczególnej dyscypliny. Kluczowe jest stawienie się na badanie na czczo – ostatni posiłek powinien zostać spożyty co najmniej 4-6 godzin przed planowanym badaniem. W tym czasie dozwolone jest picie wyłącznie wody niegazowanej. Takie przygotowanie jest niezbędne, ponieważ jedzenie powoduje wzrost poziomu glukozy we krwi, co może konkurować z FDG i prowadzić do nieprawidłowych wyników. Z tego samego powodu przed badaniem sprawdza się poziom glukozy we krwi pacjenta.

Sama procedura badania trwa około 2-3 godzin. Rozpoczyna się od podania dożylnego znacznika 18F-FDG. Następnie pacjent przez okres około 60 minut odpoczywa w zaciemnionym, cichym pomieszczeniu w pozycji leżącej, ograniczając aktywność fizyczną do minimum. Ten okres oczekiwania jest kluczowy – pozwala znacznikowi rozprowadzić się po całym organizmie i zakumulować w odpowiednich tkankach. Po 15 minutach od podania znacznika zaleca się picie wody niegazowanej, co ułatwia wydalanie nadmiaru FDG przez nerki. Samo skanowanie trwa zazwyczaj od 20 do 30 minut i odbywa się w pozycji leżącej na plecach. Badanie jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne.

Po zakończeniu badania pacjent może wrócić do normalnej aktywności, jednak zaleca się zwiększone spożycie płynów przez najbliższe 24 godziny, co przyspiesza wydalanie pozostałości znacznika z organizmu. Również ze względów bezpieczeństwa radiologicznego rekomenduje się unikanie ścisłego kontaktu z małymi dziećmi i kobietami w ciąży przez około dobę po badaniu.

Zastosowanie w diagnostyce onkologicznej

Głównym obszarem zastosowania fluorodeoksyglukozy jest diagnostyka onkologiczna, gdzie metoda ta przynosi nieocenione korzyści w różnych etapach walki z chorobą nowotworową. Wykorzystanie FDG-PET opiera się na jednej z fundamentalnych cech komórek nowotworowych – ich nienormalnie zwiększonym metabolizmie glukozy, znanym jako efekt Warburga.

Wykrywanie nowotworów i określanie stopnia zaawansowania

Badanie FDG-PET umożliwia wykrycie zmian nowotworowych często jeszcze zanim staną się one widoczne w tradycyjnych badaniach obrazowych. Ta przewaga czasowa może być kluczowa dla skuteczności leczenia. Metoda charakteryzuje się wysoką czułością, szczególnie w przypadku agresywnych nowotworów o szybkim tempie wzrostu, które wykazują intensywny metabolizm glukozy.

W diagnostyce onkologicznej FDG-PET znajduje szczególnie szerokie zastosowanie w przypadku chłoniaków, gdzie uznawana jest za metodę z wyboru w ocenie początkowego zaawansowania choroby. Badanie pozwala precyzyjnie określić rozległość zajęcia układu chłonnego oraz wykryć przerzuty odległe. W raku płuca, zwłaszcza niedrobnokomórkowym, FDG-PET jest niezastąpionym narzędziem w ocenie pojedynczych guzków płucnych, różnicowaniu zmian łagodnych od złośliwych oraz wykrywaniu przerzutów. Czułość badania w przypadku pojedynczych guzków płucnych przekracza 90 procent.

Metoda ta przynosi również doskonałe rezultaty w diagnostyce czerniaka, nowotworów głowy i szyi, raka jelita grubego, raka piersi oraz raka przełyku. W przypadku raka jelita grubego badanie FDG-PET-CT wykazuje czułość na poziomie około 89 procent i specyficzność sięgającą 96 procent w wykrywaniu wznowy choroby. Pozwala to na wykrycie nawrotu nowotworu znacznie wcześniej niż tradycyjne metody obrazowania.

Wyszukiwanie pierwotnego ogniska nowotworu

Jednym z cennych zastosowań FDG-PET jest lokalizacja pierwotnego ogniska nowotworu u pacjentów, u których wykryto przerzuty, ale nie udało się określić źródła pochodzenia komórek nowotworowych. Dzięki możliwości obrazowania całego ciała w ramach jednego badania, FDG-PET może ujawnić ukryte ognisko pierwotne, które umknęło wcześniejszym badaniom. To odkrycie ma fundamentalne znaczenie dla wyboru właściwej strategii leczenia.

Monitorowanie skuteczności terapii

Fluorodeoksyglukoza odgrywa istotną rolę w ocenie odpowiedzi nowotworu na leczenie. Badanie FDG-PET pozwala na wczesne wykrycie odpowiedzi metabolicznej na chemioterapię, radioterapię czy immunoterapię – często jeszcze zanim zmiany wielkości guza staną się widoczne w badaniach morfologicznych. Zmniejszenie wychwytu FDG w obrębie zmiany nowotworowej sugeruje pozytywną odpowiedź na leczenie, podczas gdy utrzymujący się lub nasilający wychwyt może wskazywać na oporność na terapię i konieczność modyfikacji leczenia.

Wykrywanie wznowy choroby

Po zakończeniu leczenia onkologicznego badanie FDG-PET stanowi czułe narzędzie w wykrywaniu wznowy nowotworu. Jest to szczególnie istotne u pacjentów z podwyższonym poziomem markerów nowotworowych, takich jak CEA w raku jelita grubego, gdy inne badania obrazowe nie wykazują zmian chorobowych. Badania wskazują, że w takich sytuacjach czułość FDG-PET może osiągać nawet 99 procent, przy ujemnej wartości predykcyjnej sięgającej 100 procent, co pozwala z dużą pewnością wykluczyć lub potwierdzić nawrót choroby.

Rodzaj nowotworu	Zastosowanie FDG-PET	Czułość diagnostyczna
Chłoniaki	Ocena zaawansowania, monitorowanie leczenia	Bardzo wysoka (>90%)
Rak płuca niedrobnokomórkowy	Diagnostyka guzków, wykrywanie przerzutów	90-95%
Czerniak	Stopniowanie, wykrywanie przerzutów	80-90%
Rak jelita grubego	Wznowa choroby, ocena przerzutów	89-95%
Rak piersi	Ocena zaawansowania, wykrywanie wznowy	75-85%

Zastosowanie w kardiologii

Choć fluorodeoksyglukoza kojarzona jest przede wszystkim z diagnostyką onkologiczną, znajduje ona również ważne zastosowanie w ocenie chorób serca. W kardiologii FDG-PET wykorzystywany jest głównie do oceny żywotności mięśnia sercowego u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca.

Po przebytym zawale serca lub w przebiegu przewlekłej choroby niedokrwiennej część mięśnia sercowego może znajdować się w stanie tzw. hibernacji – tkanki te są osłabione, ale wciąż żywe i mogą odzyskać funkcję po przywróceniu odpowiedniego przepływu krwi. Badanie FDG-PET pozwala na odróżnienie takiego mięśnia od martwej, bliznowatej tkanki po zawale. Obszary hibernującego mięśnia sercowego wykazują zachowany wychwyt FDG mimo obniżonego przepływu krwi, co wskazuje na zachowaną żywotność i potencjał do poprawy funkcji po rewaskularyzacji. Ta informacja jest kluczowa przy podejmowaniu decyzji o dalszym leczeniu – zabieg przywracający przepływ krwi będzie skuteczny tylko wtedy, gdy tkanka sercowa jest jeszcze żywa.

Zastosowanie w neurologii

W neurologii fluorodeoksyglukoza znajduje zastosowanie w diagnostyce różnych schorzeń ośrodkowego układu nerwowego, choć należy pamiętać, że mózg fizjologicznie wykazuje bardzo intensywny wychwyt glukozy, co może utrudniać interpretację niektórych zmian.

Badanie FDG-PET jest szczególnie przydatne we wczesnej diagnostyce chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. W tej chorobie obserwuje się charakterystyczne wzorce obniżonego metabolizmu glukozy w określonych obszarach mózgu, szczególnie w korze skroniowo-ciemieniowej i w zakręcie obręczy. Badanie może wykryć te zmiany nawet około 13 miesięcy wcześniej niż diagnoza oparta wyłącznie na objawach klinicznych, co pozwala na wcześniejsze wdrożenie leczenia spowalniającego postęp choroby.

FDG-PET wykorzystywane jest również w diagnostyce padaczki, szczególnie w lokalizacji ognisk padaczkowych przed planowanym zabiegiem neurochirurgicznym. W okresie między napadami ogniska padaczkowe charakteryzują się obniżonym metabolizmem glukozy, co jest widoczne w badaniu jako obszary hipometabolizmu. Ta informacja, połączona z danymi z EEG i innymi badaniami obrazowymi, pomaga precyzyjnie zlokalizować obszar mózgu odpowiedzialny za napady.

W diagnostyce guzów mózgu FDG-PET pozwala na ocenę stopnia złośliwości nowotworu – guzy o wysokim stopniu złośliwości wykazują intensywniejszy wychwyt znacznika. Badanie znajduje również zastosowanie w różnicowaniu wznowy nowotworu od zmian pozapromieniowych po radioterapii, co często stanowi wyzwanie diagnostyczne w standardowych badaniach obrazowych.

Diagnozowanie stanów zapalnych i infekcji

Poza głównym zastosowaniem w onkologii, kardiologii i neurologii, fluorodeoksyglukoza znalazła również zastosowanie w diagnostyce procesów zapalnych i zakażeń, choć nie jest to jej wskazanie rejestracyjne. Komórki układu immunologicznego, szczególnie makrofagi i granulocyty, w miejscach aktywnego zapalenia wykazują zwiększony metabolizm glukozy i w konsekwencji gromadzą FDG.

Badanie FDG-PET może być wykorzystywane w diagnostyce gorączki niejasnego pochodzenia, szczególnie u pacjentów, u których konwencjonalne metody diagnostyczne nie przyniosły rezultatów. Metoda ta pozwala na identyfikację ukrytych ognisk zapalnych lub zakażeń w całym organizmie. Znajduje również zastosowanie w ocenie zapalnych chorób naczyń, takich jak zapalenie tętnic wielkokomórkowe czy zapalenie aorty, gdzie pozwala na ocenę aktywności i rozległości procesu zapalnego.

W reumatologii FDG-PET wykorzystywany jest w diagnostyce miopatii zapalnych, takich jak zapalenie wielomięśniowe czy zapalenie skórno-mięśniowe. Wychwyt znacznika w tkance mięśniowej koreluje z aktywnością procesu zapalnego i może pomóc w wyborze miejsca do biopsji. Badanie znajduje również zastosowanie w diagnostyce zapalenia kości i szpiku kostnego, szczególnie w przypadkach trudnych diagnostycznie lub przy podejrzeniu rozsianego procesu zapalnego.

Bezpieczeństwo i przeciwwskazania

Fluorodeoksyglukoza jest substancją stosunkowo bezpieczną, jednak jak każdy radiofarmaceutyk wymaga przestrzegania pewnych środków ostrożności. Izotop fluoru-18 wykorzystywany w FDG charakteryzuje się krótkim czasem półtrwania wynoszącym około 110 minut, co oznacza, że po upływie około 20 godzin niemal cała aktywność promieniotwórcza zanika z organizmu. Dawka promieniowania jonizującego otrzymywana podczas badania FDG-PET jest porównywalna lub nieznacznie wyższa od dawki otrzymywanej podczas standardowego badania tomografii komputerowej i jest uznawana za bezpieczną.

Głównym przeciwwskazaniem do wykonania badania FDG-PET jest ciąża. Promieniowanie jonizujące, nawet w małych dawkach, może negatywnie wpływać na rozwijający się płód, potencjalnie prowadząc do wad rozwojowych. Badanie może być wykonane u kobiety w ciąży tylko w wyjątkowych sytuacjach, gdy korzyści diagnostyczne znacząco przewyższają ryzyko dla płodu. W przypadku kobiet karmiących piersią zaleca się przerwę w karmieniu na około 12 godzin po podaniu znacznika oraz odciągnięcie i wyrzucenie pierwszej porcji pokarmu.

U pacjentów z cukrzycą badanie wymaga szczególnej uwagi. Podwyższony poziom glukozy we krwi może prowadzić do konkurencji między naturalną glukozą a FDG o wchłanianie do komórek, co obniża jakość obrazowania i może prowadzić do wyników fałszywie ujemnych. Z tego powodu u pacjentów diabetycznych należy dążyć do uzyskania prawidłowego stężenia glukozy przed badaniem. Przyjmowanie niektórych leków, takich jak kortykosteroidy, może również wpływać na metabolizm glukozy i wyniki badania.

Bardzo rzadko mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości na składniki preparatu, w tym na etanol, który jest substancją pomocniczą w niektórych preparatach FDG. Najczęściej zgłaszane działania niepożądane związane są z niewielkim narażeniem na promieniowanie jonizujące, co wiąże się z teoretycznie minimalnie zwiększonym ryzykiem rozwoju nowotworu w przyszłości, jednak w praktyce klinicznej korzyści diagnostyczne znacznie przewyższają to ryzyko.

Ograniczenia metody i potencjalne źródła błędów diagnostycznych

Mimo wielu zalet badanie FDG-PET ma pewne ograniczenia, o których pacjenci powinni być świadomi. Jednym z głównych ograniczeń jest rozdzielczość przestrzenna urządzenia. Współczesne skanery PET mają rozdzielczość na poziomie około 3-4 milimetrów, co oznacza, że zmiany mniejsze niż 5-10 milimetrów mogą nie zostać wykryte. To może prowadzić do przeoczenia bardzo małych przerzutów lub wczesnych zmian nowotworowych.

Kolejnym ograniczeniem jest niespecyficzność wychwytu FDG. Zwiększony metabolizm glukozy występuje nie tylko w komórkach nowotworowych, ale również w stanach zapalnych, ogniskach infekcyjnych oraz procesach regeneracyjnych. Może to prowadzić do wyników fałszywie dodatnich, szczególnie u pacjentów z aktywnymi procesami zapalnymi. Z tego powodu zaleca się, aby badanie wykonywać nie wcześniej niż 3-4 tygodnie po zakończeniu radioterapii i co najmniej 2-3 tygodnie po zakończeniu chemioterapii, kiedy odczyny zapalne po leczeniu są już w fazie wygaszania.

Niektóre typy nowotworów charakteryzują się niskim wychwytem FDG, co ogranicza czułość metody w tych przypadkach. Dotyczy to szczególnie:

• Raka prostaty (czułość około 30-50%)
• Guzów neuroendokrynnych
• Raka pierwotnego wątroby
• Raków śluzowych jelita grubego
• Wysoko zróżnicowanych nowotworów o powolnym tempie wzrostu

W przypadku tych nowotworów lepsze wyniki może przynieść zastosowanie innych radiofarmaceutyków, lepiej dostosowanych do ich charakterystyki metabolicznej.

Miejsca fizjologicznego gromadzenia FDG, takie jak mózg, układ kielichowo-miedniczkowy nerek, moczowody i pęcherz moczowy, mogą utrudniać wykrycie zmian w tych lokalizacjach. W przypadku podejrzenia przerzutów do mózgu, metoda ta ma ograniczoną wartość ze względu na intensywny fizjologiczny wychwyt glukozy przez tkankę mózgową. W takich sytuacjach lepsze wyniki przynosi klasyczny rezonans magnetyczny.

Przyszłość zastosowania fluorodeoksyglukozy

Zastosowanie fluorodeoksyglukozy w diagnostyce medycznej nieustannie się rozwija, a naukowcy pracują nad nowymi możliwościami wykorzystania tej substancji. Jednym z kierunków rozwoju jest łączenie badania FDG-PET z innymi technikami obrazowania, takimi jak rezonans magnetyczny (PET-MRI), co może zwiększyć precyzję diagnostyczną, szczególnie w obrazowaniu tkanek miękkich.

Prowadzone są również badania nad zastosowaniem FDG-PET w ocenie odpowiedzi na nowe terapie onkologiczne, takie jak immunoterapia, gdzie zmiany metaboliczne mogą być bardziej złożone niż w przypadku konwencjonalnej chemioterapii. FDG-PET może również odgrywać rolejszą rolę w personalizacji terapii przeciwnowotworowej – wczesna ocena odpowiedzi metabolicznej na leczenie pozwala na szybką modyfikację terapii u pacjentów nie odpowiadających na pierwotnie wybrany schemat leczenia.

Rozwój sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego otwiera nowe możliwości w analizie obrazów FDG-PET. Algorytmy AI mogą pomóc w automatycznej detekcji zmian patologicznych, obiektywnej ocenie odpowiedzi na leczenie oraz przewidywaniu rokowania pacjentów na podstawie wzorców wychwytu znacznika. Może to prowadzić do jeszcze większej precyzji diagnostycznej i lepszego wykorzystania informacji zawartych w obrazach PET.

Podsumowanie

Fluorodeoksyglukoza stanowi jeden z najważniejszych osiągnięć współczesnej medycyny diagnostycznej. Ta pozornie prosta modyfikacja cząsteczki glukozy, poprzez zastąpienie jednej grupy hydroksylowej atomem promieniotwórczego fluoru, otworzyła przed lekarzami możliwość nieinwazyjnego wglądu w metabolizm komórek i wczesnego wykrywania zmian chorobowych na poziomie biochemicznym.

W onkologii FDG-PET rewolucjonizuje sposób diagnostyki i monitorowania nowotworów, pozwalając na wykrycie zmian często jeszcze zanim staną się one widoczne w tradycyjnych badaniach obrazowych. Metoda ta znacząco wpływa na podejmowane decyzje terapeutyczne – według badań, wyniki FDG-PET modyfikują plan leczenia u 14-65 procent pacjentów, głównie poprzez wykrycie nieprzewidzianych przerzutów lub dokładniejszą ocenę zaawansowania choroby. W kardiologii umożliwia ocenę żywotności mięśnia sercowego, pomagając w podejmowaniu decyzji o zabiegach rewaskularyzacyjnych. W neurologii wspiera wczesną diagnostykę chorób neurodegeneracyjnych i pomaga w lokalizacji ognisk padaczkowych.

Choć metoda ma swoje ograniczenia – związane z rozdzielczością przestrzenną urządzeń, niespecyficznością wychwytu w stanach zapalnych oraz niskim wychwytem w niektórych typach nowotworów – jej zalety znacznie przewyższają te niedoskonałości. Bezpieczeństwo metody, krótki czas półtrwania znacznika oraz możliwość obrazowania całego ciała w ramach jednego badania sprawiają, że FDG-PET staje się coraz bardziej dostępnym narzędziem diagnostycznym.

Dla pacjentów badanie FDG-PET oznacza szansę na wcześniejsze wykrycie choroby, dokładniejszą ocenę jej zaawansowania i lepsze monitorowanie skuteczności leczenia. To przekłada się na lepsze rokowanie i większe szanse na skuteczną terapię. W erze medycyny personalizowanej, gdzie leczenie jest coraz bardziej dostosowywane do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta, fluorodeoksyglukoza i badanie PET odgrywają kluczową rolę w doborze optymalnej strategii terapeutycznej.

Warto pamiętać, że badanie FDG-PET jest tylko jednym z elementów kompleksowej diagnostyki medycznej. Jego wyniki zawsze powinny być interpretowane przez doświadczonych specjalistów w kontekście pełnego obrazu klinicznego pacjenta, wyników innych badań oraz historii choroby. Współpraca między specjalistami różnych dziedzin – onkologami, radiologami, lekarzami medycyny nuklearnej – jest kluczowa dla optymalnego wykorzystania informacji dostarczanych przez to zaawansowane narzędzie diagnostyczne.

Rozwój technologii PET, pojawienie się nowych radiofarmaceutyków oraz zastosowanie sztucznej inteligencji w analizie obrazów obiecują dalszą poprawę możliwości diagnostycznych w najbliższych latach. Fluorodeoksyglukoza, odkryta kilkadziesiąt lat temu, nadal ewoluuje i znajduje nowe zastosowania, pozostając fundamentalnym narzędziem współczesnej medycyny diagnostycznej.

Bibliografia

1. Petersen H, Holdgaard PC, Madsen PH, Knudsen LM, Gad D, Gravergaard AE, Rohde MC, Godballe C, Dimon IK, Vogsen M, Westberg JG, Møller DS, Braad PE, Ellegaard MB, Afzelius P, Bogsrud TV, Gerke O, Hildebrandt MG. FDG PET/CT in cancer: comparison of actual use with literature-based recommendations. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2016;43(4):695-706. DOI: 10.1007/s00259-015-3217-0 PMID: 26519292
2. Ashraf MA, Goyal A. Fludeoxyglucose (18F). In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Aug 28. PMID: 32491585 Bookshelf ID: NBK557653