Adriblastina PFS to lek przeciwnowotworowy stosowany w chemioterapii nowotworów. Preparat zawiera substancję doksorubicynę, która jest cytotoksycznym antybiotykiem z grupy antracyklin o działaniu przeciwnowotworowym. Adriblastina PFS może zwiększać toksyczność innego leczenia przeciwnowotworowego. Opisywano zaostrzenie indukowanego cyklofosfamidem krwotocznego zapalenia pęcherza oraz nasilenie hepatotoksyczności 6-merkaptopuryny.
Adriblastina R.D. to lek onkologiczny, który jest stosowany wyłącznie w leczeniu zamkniętym (szpitalnym). Jest to cytotoksyczny antybiotyk o działaniu przeciwnowotworowym. Lek ten może być podawany w monoterapii (jako jedyny lek) lub w skojarzeniu z innymi lekami cytotoksycznymi. Wskazania do stosowania tego leku obejmują między innymi ostrą białaczkę limfoblastyczną, ostrą białaczkę szpikową, białaczki przewlekłe, ziarnicę złośliwą, chłoniaki nieziarnicze, szpiczak mnogi, mięsaki kości i tkanek miękkich, mięsak Ewinga, neuroblastomę, mięsak prążkowanokomórkowy, guz Wilms’a, raka piersi, raka trzonu macicy, raka jajnika, nienasieniakowy nowotwór jądra, raka gruczołu krokowego, raka pęcherza moczowego, raka płuca, raka żołądka, pierwotny rak wątrobowokomórkowy, nowotwory głowy i szyi oraz raka gruczołu tarczowego. Adriblastina R.D. jest dostępna na receptę.
Caelyx to lek przeciwnowotworowy, który jest dostępny na receptę. Stosowany jest w leczeniu raka piersi u pacjentów, u których istnieje ryzyko wystąpienia powikłań ze strony serca. Caelyx stosowany jest także w leczeniu raka jajnika. Lek niszczy komórki nowotworowe, a jego składnik aktywny, doksorubicyna, jest zamknięty w specjalnych cząstkach zwanych pegylowanymi liposomami. Dzięki temu lek dłużej pozostaje w organizmie i skuteczniej działa na komórki nowotworowe.
Caelyx pegylated liposomal to lek przeciwnowotworowy stosowany w leczeniu raka piersi oraz raka jajnika, zwłaszcza u pacjentów z ryzykiem powikłań sercowych. Lek niszczy komórki rakowe, zmniejsza guzy i opóźnia ich rozrost, wydłużając czas przeżycia pacjentów.
Stosowany jest również w terapii szpiczaka mnogiego razem z bortezomibem oraz w łagodzeniu przebiegu mięsaka Kaposiego, redukując objawy takie jak obrzęk i zmniejszając guzy. Chlorowodorek doksorubicyny zawarty w leku jest zamknięty w pegylowanych liposomach, co umożliwia selektywne działanie na tkanki rakowe.
Celdoxome pegylated liposomal to zaawansowany lek przeciwnowotworowy, który skutecznie zwalcza raka piersi, jajnika, szpiczaka mnogiego i mięsaka Kaposiego. Dzięki unikalnej technologii pegylowanych liposomów, lek precyzyjnie niszczy komórki rakowe, minimalizując wpływ na zdrowe tkanki.
Doxorubicin medac to lek przeciwnowotworowy z grupy antracyklin. Jego działanie polega na niszczeniu komórek nowotworowych w ogniskach nowotworowych oraz w przypadku nowotworów krwi. Produkt stosuje się w leczeniu wielu rodzajów nowotworów, takich jak rak piersi, rak jajnika, rak macicy, rak pęcherza moczowego, rak płuca, rak tarczycy, nowotwory tkanek miękkich i kości (mięsaka), nerwiaka zarodkowego (neuroblastoma), guza Wilmsa, chłoniaków złośliwych (ziarnica złośliwa [chłoniak Hodgkina] i chłoniaki nieziarnicze), białaczek (nowotwory wywołujące wytwarzanie nieprawidłowych krwinek) oraz nowotworu krwinek białych (szpiczak mnogi). Lek jest dostępny na receptę.
Doxorubicin Teva to lek przeciwnowotworowy, który zawiera substancję czynną – chlorowodorek doksorubicyny. Doksorubicyna należy do grupy leków przeciwnowotworowych (przeciwrakowych) znanych pod nazwą antracyklin. Doksorubicyna uszkadza komórki nowotworowe (rakowe) i sprawia, że nie mogą dłużej rosnąć. Stosowany jest w leczeniu wielu rodzajów nowotworów, w tym raka piersi, raka kości, nowotworów tkanek miękkich, raka płuc, raka układu chłonnego, niektórych nowotworów krwi, raka szpiku kostnego, raka endometrium, raka tarczycy i niektórych postaci raka pęcherza moczowego. Jest dostępny na receptę.
Doxorubicin-Actavis to lek przeciwnowotworowy, który jest często stosowany w chemioterapii. Lek ten jest skuteczny w leczeniu różnych rodzajów raka i może być stosowany w połączeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. Doxorubicin-Actavis ma postać koncentratu do sporządzania roztworu do infuzji i jest przeznaczony do stosowania szpitalnego. Jest dostępny na receptę.
Doxorubicin-Ebewe to lek przeciwnowotworowy stosowany w chemioterapii nowotworów. Zawiera substancję czynną doksorubicynę, antybiotyk z grupy antracyklin o działaniu cytotoksycznym (toksycznym dla komórek). Lek jest dostępny na receptę. Wskazany jest w leczeniu mięsaków tkanek miękkich i pochodzących z tkanki kostnej, ziarnicy złośliwej, chłoniaków nieziarniczych, ostrej białaczki limfoblastycznej, ostrej białaczki szpikowej, raka tarczycy, raka piersi, raka jajnika, raka pęcherza moczowego oraz drobnokomórkowego raka płuc.
Doxorubicinum Accord to lek przeciwnowotworowy, który jest częścią grupy leków nazywanych antracyklinami. Jest to lek stosowany do infuzji po rozcieńczeniu. Lek ten jest używany w leczeniu różnych rodzajów raka, często w połączeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. Wskazania do stosowania obejmują między innymi drobnokomórkowy rak płuca, rak piersi, zaawansowany rak jajnika, rak pęcherza moczowego, mięsaki tkanek miękkich i pochodzące z tkanki kostnej, mięsak Ewinga, ziarnicę złośliwą, chłoniaki nieziarnicze, ostrą białaczkę limfoblastyczną, ostrą białaczkę szpikową, zaawansowany szpiczak mnogi oraz zaawansowany lub nawrotowy rak trzonu macicy. Lek jest dostępny na receptę.
Myocet to lek przeciwnowotworowy stosowany w chemioterapii nowotworów. Zawiera substancję czynną doksorubicynę, która jest zamknięta w liposomach, co przedłuża jej pobyt w krwiobiegu. Lek jest wskazany w skojarzeniu z cyklofosfamidem jako lek pierwszego rzutu w leczeniu kobiet z rakiem piersi z przerzutami. Myocet jest wydawany na receptę.
Myocet liposomal to lek przeciwnowotworowy zawierający doksorubicynę, zamknięty w mikroskopijnych cząsteczkach tłuszczu zwanych liposomami. Doksorubicyna niszczy komórki nowotworowe, co czyni go skutecznym środkiem chemioterapeutycznym.
Myocet liposomal jest stosowany jako lek pierwszego rzutu w leczeniu raka piersi z przerzutami u dorosłych kobiet. W terapii stosowany jest razem z cyklofosfamidem, co zwiększa jego skuteczność w zwalczaniu choroby nowotworowej.
ZOLSKETIL pegylated liposomal to zaawansowany lek przeciwnowotworowy, który zawiera chlorowodorek doksorubicyny zamknięty w pegylowanych liposomach. Dzięki swojej unikalnej formie, ZOLSKETIL pegylated liposomal skutecznie niszczy komórki rakowe, zmniejsza rozmiar guza i opóźnia jego wzrost, wspierając walkę z rakiem piersi, rakiem jajnika, szpiczakiem mnogim i mięsakiem Kaposiego. Oferuje pacjentom nowoczesne i skuteczne wsparcie w leczeniu nowotworów.
Doksorubicyna – antybiotyk o działaniu przeciwnowotworowym. Mechanizm działania doksorubicyny polega na wbudowywaniu się w strukturę DNA komórki, co prowadzi do jej rozerwania i fragmentacji. Wskazaniem do stosowania leku jest leczenie raka tarczycy, piersi, jajnika, pęcherza moczowego, raka drobnokomórkowego płuc, ostrej białaczki szpikowej i limfoblastycznej, chłoniaka nieziarniczego, ziarnicy złośliwej oraz mięsaka tkanek miękkich i pochodzących z tkanki kostnej.
Doksorubicyna dostępna jest w postaci roztworu do wstrzykiwań, koncentratu do sporządzania roztworu do infuzji oraz proszku i rozpuszczalnika do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji.
Możliwe działania niepożądane: zakażenia pasożytnicze, posocznica, zahamowanie czynności szpiku kostnego, niedokrwistość, małopłytkowość, martwica tkanek, zapalenie spojówek, kardiomiopatia, tachykardia zatokowa, zastoinowa niewydolność serca, zakrzepowe zapalenie żył, krwotok, ból brzucha, nudności, wymioty, biegunka, zapalenie błon śluzowych jamy ustnej, gorączka, osłabienie, dreszcze, nadwrażliwość na światło, łysienie, rumień.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Doksorubicyna należy do najważniejszych leków stosowanych w chemioterapii nowotworów od ponad pięciu dekad. Ten antybiotyk antracyklinowy, wyizolowany z bakterii Streptomyces peucetius, rewolucjonizował leczenie wielu typów nowotworów, w tym raka piersi, białaczek, chłoniaków i mięsaków. Mimo rozwoju nowoczesnych terapii celowanych, doksorubicyna nadal zachowuje swoją niezastąpioną pozycję w onkologii. Jednak jej stosowanie wymaga szczególnej ostrożności ze względu na potencjalnie poważne działania niepożądane, szczególnie wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Dla pacjentów i ich bliskich zrozumienie mechanizmu działania, wskazań, ale również ograniczeń tego leku jest kluczowe dla świadomego uczestnictwa w procesie leczenia.
Doksorubicyna należy do grupy antybiotyków antracyklinowych o wielokierunkowym mechanizmie działania przeciwnowotworowego. Lek wbudowuje się w strukturę DNA i powoduje jego rozerwanie oraz fragmentację. Prowadzi to do zahamowania replikacji DNA oraz uniemożliwia transkrypcję DNA na RNA, hamując syntezę RNA.
Substancja działa poprzez kilka mechanizmów:
Najsilniejsze działanie toksyczne osiągane jest głównie w fazie S i G2. Lek jest aktywny także wobec wolno rosnących komórek nowotworowych, co czyni go skutecznym w leczeniu różnych typów nowotworów.
Doksorubicyna znajduje zastosowanie w leczeniu szerokiej gamy nowotworów złośliwych. Jest to jeden z najczęściej stosowanych leków w onkologii, często w skojarzeniu z innymi substancjami czynnymi.
Rak piersi, rak jajnika, rak błony śluzowej macicy, drobnokomórkowy rak płuca, rak pęcherza moczowego, rak tarczycy, rak żołądka, rak gruczołu krokowego, rak wątroby, chłoniak Hodgkina, chłoniaki nieziarnicze, ostra białaczka limfoblastyczna, ostra białaczka mieloblastyczna, szpiczak plazmocytowy (szpiczak mnogi), guz Wilmsa, nerwiak zarodkowy współczulny (neuroblastoma), płaskonabłonkowy rak głowy i szyi, nowotwory lite (w tym nowotwory lite tkanek miękkich, mięsaki kościopochodne [osteosarcoma], guz Ewinga, mięsak Kaposiego i inne), rak jądra.
W związku z licznymi badaniami nad leczeniem raka piersi pojawia się coraz więcej nowoczesnych leków celowanych, jednakże antracykliny zachowały niezmiennie swoją, silną pozycję. Skuteczność chemioterapii w leczeniu przedoperacyjnym raka piersi wynosi 60–80% chorych. Doksorubicyna podawana w monoterapii pozwala na uzyskanie remisji u około 30–50% chorych, zaś schematy wielolekowe zwiększają tą liczbę do 60–85% pacjentów.
Dopęcherzowo w powierzchownym raku nieinwazyjnym pęcherza moczowego po elektroresekcji przezcewkowej (TUR) i w profilaktyce nawrotów.
Zrozumienie tego, jak organizm przetwarza doksorubicynę, jest istotne dla optymalizacji terapii i minimalizacji działań niepożądanych.
Doksorubicyna podawana jest dożylnie i ulega szybkiej eliminacji z krwioobiegu, gdzie przedostaje się do płuc, wątroby, serca, śledziony, węzłów chłonnych, szpiku kostnego, nerek. Doksorubicyna ulega szybkiemu metabolizmowi w wątrobie. Jej głównym metabolitem jest doksorubicynol, chociaż u niektórych pacjentów także 7-deoksyaglikon doksorubicyny oraz 7-deoksyaglikon doksorubicynolu.
Eliminacja doksorubicyny z krwioobiegu przebiega w trzech fazach. Okresy półtrwania wynoszą kolejno 12 minut, 3,3 godziny oraz 30 godzin. Około 50% podanej dawki wydala się z żółcią w ciągu tygodnia (ponad połowa w postaci niezmienionej). Tylko ok. 5% ulega eliminacji przez nerki w czasie 5 dni.
| Parametr | Wartość |
|---|---|
| Eliminacja przez żółć | ~50% w ciągu tygodnia |
| Eliminacja przez nerki | ~5% w ciągu 5 dni |
| Okresy półtrwania | 12 min, 3,3 h, 30 h |
| Główny metabolit | Doksorubicynol |
Doksorubicyna jest dostępna w różnych postaciach farmaceutycznych, a dawkowanie zależy od wielu czynników indywidualnych.
Przy podaniu dożylnym dawka uzależniona jest od kondycji pacjenta, wcześniej zastosowanego leczenia i chorób współistniejących. Standardowa dawka ustalana jest wg powierzchni ciała pacjenta i wynosi 60-75 mg/m2. Najczęściej zalecana dawka w monoterapii wynosi 60–75 mg/m2 powierzchni ciała podawana co trzy tygodnie. Alternatywnie można stosować ją dożylnie w dawce 20 mg/m2 przez trzy kolejne dni, raz na trzy tygodnie.
Istotne jest, aby dawka skumulowana doksorubicyny podana w całkowitym czasie leczenia pacjenta nie przekroczyła wartości 450-550 mg/m² powierzchni ciała (400 mg/m2 u pacjentów po radioterapii śródpiersia i okolic serca, dzieci, pacjentów z otyłością i z zaburzeniami czynności nerek).
Doksorubicyna nie jest skuteczna po podaniu p.o., nie wolno jej podawać i.m. ani dooponowo. Podstawowe drogi podawania to:
Doksorubicyna, mimo swojej skuteczności, może powodować szereg działań niepożądanych, z których najpoważniejsze dotyczą układu sercowo-naczyniowego.
Doksorubicyna może powodować kardiotoksyczność ostrą bądź opóźnioną – ostra wywołuje tachykardię zatokową i zaburzenia w zapisie EKG, poza tym tachyarytmie, pobudzenia komorowe, częstoskurcz komorowy, bradykardię oraz blok przedsionkowo-komorowy, opóźniona występuje najczęściej po 2-3 miesiącach po zakończeniu leczenia doksorubicyną, objawia się kardiomiopatią, zmniejszeniem frakcji wyrzutowej lewej komory serca, dusznością, obrzękiem płuc, zapaleniem osierdzia, skąpomoczem, wodobrzuszem, wysiękiem w opłucnej i cwałowym rytmem serca.
Mielosupresję powodującą gorączkę, zakażenia, posocznicę, bakteriemię, wstrząs septyczny, krwotok, niedotlenienie tkanek, zgon (w wyniku działania na czynność szpiku kostnego poprzez leukopenię, niedokrwistość i małopłytkowość).
W celu zmniejszenia kardiotoksyczności stosuje się:
Rozwój technologii liposomalnych umożliwił stworzenie bardziej bezpiecznych form doksorubicyny:
1 ml koncentratu zawiera 2 mg chlorowodorku doksorubicyny zamkniętego w liposomach, których powierzchnia pokryta jest specjalną substancją w procesie pegylacji (proces ten ułatwia dotarcie leku do tkanek zmienionych rakowo, zamiast do zdrowych tkanek).
Doksorubicyna liposomalna (niepegylowana) jest antracykliną III generacji. Jej cząsteczka pokryta jest otoczką liposomalną, co prowadzi do zmiany farmakokinetyki leku oraz zmniejszenia jego stężenia w kardiomiocytach.
W porównaniu do standardowej postaci doksorubicyny, liposomy dłużej pozostają w układzie krążenia oraz charakteryzują się zmniejszoną kardiotoksycznością.
| Parametr | Doksorubicyna standardowa | Doksorubicyna liposomalna |
|---|---|---|
| Kardiotoksyczność | Wysoka | Zmniejszona |
| Czas utrzymywania w krwi | Krótki | Przedłużony |
| Dostępność dla komórek nowotworowych | Standardowa | Zwiększona |
| Ryzyko wynaczynienia | Wysokie | Zmniejszone |
Podczas leczenia początkowego należy systematycznie kontrolować laboratoryjne parametry czynności szpiku, nerek oraz wątroby i monitorować czynność serca (echokardiografia).
Zalecane badania kontrolne:
Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, upośledzona czynność szpiku wywołana stosowaną wcześniej chemioterapią bądź radioterapią.
Przeciwwskazanie do podania dożylnego – trwałe zahamowanie czynności szpiku kostnego, ciężkie zapalenie jamy ustnej podczas wcześniejszego leczenia cytotoksycznego, zakażenie uogólnione, ciężkie zaburzenie czynności wątroby oraz rytmu serca, niewydolność serca, zawał serca w wywiadzie, ostra zapalna choroba serca, leczenie antracyklinami, zwiększona skłonność do krwawień, karmienie piersią.
Kategoria D. Należy unikać stosowania w ciąży. Lek przenika do pokarmu kobiecego, dlatego kobiety w trakcie leczenia nie powinny karmić piersią.
W czasie terapii doksorubicyną kobiety narażone są na duże ryzyko bezpłodności. Podobnie ma to miejsce u mężczyzn (nieodwracalna bezpłodność), dlatego zaleca się u nich przed rozpoczęciem leczenia skorzystać z kriokonserwacji.
Równoległe stosowanie leków o działaniu kardiotoksycznym (np. trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych) może zwiększać ryzyko kardiotoksyczności.
Doksorubicyny nie należy mieszać z heparyną, deksametazonem, fluorouracylem, solą sodową bursztynianu hydrokortyzonu, aminofiliną, diazepamem, furosemidem lub cefalotyną.
Utrata włosów występuje u 85% pacjentów, także zarostu, jednak jest przemijająca po zakończeniu leczenia. Włosy zazwyczaj odrastają w ciągu 3-6 miesięcy po zakończeniu terapii.
Czas leczenia zależy od rodzaju nowotworu, stadium zaawansowania i odpowiedzi na terapię. Najczęściej stosowana jest w cyklach co 3 tygodnie, a całkowity czas leczenia może wynosić od kilku do kilkunastu miesięcy.
Jakość życia podczas leczenia doksorubicyną może być ograniczona ze względu na działania niepożądane. Ważne jest dostosowanie aktywności do samopoczucia i unikanie kontaktu z osobami chorymi ze względu na obniżoną odporność.
Objawy mogą obejmować duszność, zmęczenie, obrzęki kończyn dolnych, ból w klatce piersiowej i nieregularny rytm serca. U pacjentów z ostrą toksycznością zwykle występują zaburzenia rytmu, nieprawidłowe zmiany elektrokardiograficzne oraz ostre, ale odwracalne zmniejszenie frakcji wyrzutowej lewej komory.
Tak, istnieją inne antracykliny (epirubicyna, daunorubicyna) oraz nowsze formy liposomalne doksorubicyny, które mogą być mniej toksyczne dla serca. Wybór zależy od typu nowotworu i stanu zdrowia pacjenta.
Doksorubicyna może powodować czerwone zabarwienie moczu przez 1–2 dni po podaniu. Jest to normalne zjawisko spowodowane wydalaniem leku i nie wymaga niepokoju.
Doksorubicyna może powodować wtórną białaczkę szpikową w połączeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. Ryzyko jest jednak stosunkowo niskie w porównaniu z korzyściami z leczenia pierwotnego nowotworu.
Postać późną rozpoznaje się powyżej roku od zakończenia leczenia, zależy ona od dawki kumulacyjnej oraz czasu od zakończenia leczenia, manifestuje się najczęściej nieprawidłową funkcją rozkurczową mięśnia sercowego i prowadzić może do kardiomiopatii rozstrzeniowej.
Doksorubicyna może wpływać na płodność. U kobiet doksorubicyna może powodować niepłodność w okresie leczenia; wydaje się, że owulacja i miesiączkowanie pojawiają się ponownie po zakończeniu leczenia, ale może wystąpić przedwczesna menopauza. Planowanie ciąży powinno być omówione z lekarzem.
Najważniejsze są badania oceniające funkcję serca (echokardiografia, EKG), morfologia krwi (kontrola mielosupresji) oraz badania biochemiczne oceniające funkcję wątroby i nerek. Monitorowanie frakcji wyrzutowej lewej komory umożliwia wcześniejsze wykrycie kardiotoksyczności.
