Adin to lek zawierający desmopresynę, syntetyczny analog naturalnego hormonu przysadki mózgowej – argininowazopresyny. Działa poprzez zmniejszenie ilości wydalanego moczu. Stosowany jest w leczeniu moczówki prostej ośrodkowej pierwotnego izolowanego moczenia nocnego u pacjentów powyżej 7 lat (wyjątkowo powyżej 5 lat) z prawidłową zdolnością zagęszczania moczu oraz nokturii u dorosłych związanej z nocnym wielomoczem. Lek dostępny jest na receptę.
Desmopressin Aristo zawiera desmopresynę, substancję działającą podobnie do wazopresyny, naturalnego hormonu regulującego zagęszczenie moczu przez nerki. Stosowany w leczeniu moczówki prostej ośrodkowej, mimowolnego moczenia nocnego u dzieci od 5 lat oraz nokturię u dorosłych poniżej 65 roku życia. Desmopresyna pomaga kontrolować ilość wydalanego moczu i zmniejsza częstotliwość nocnych wizyt do toalety.
Dursea zawiera desmopresynę, która działa podobnie jak naturalny hormon wazopresyna, regulując zdolność nerek do zagęszczania moczu. Lek ten jest stosowany w leczeniu moczówki prostej ośrodkowej, moczenia nocnego u dzieci powyżej 5 lat oraz nokturii u dorosłych poniżej 65 lat. Desmopresyna pomaga zmniejszyć ilość wydalanego moczu i częstość nocnych wizyt w toalecie.
Minirin to lek przeciwdiuretyczny, który zawiera desmopresynę, działającą podobnie do naturalnego hormonu przysadki mózgowej – argininowazopresyny. Jest stosowany w leczeniu moczówki prostej ośrodkowej oraz w diagnostyce zdolności zagęszczania moczu przez nerki. Minirin jest dostępny na receptę.
Minirin 0,1 to lek przeciwdiuretyczny dostępny na receptę. Zawiera substancję czynną desmopresynę, która działa podobnie jak naturalny hormon przysadki mózgowej. Lek ten zmniejsza ilość wydalanego moczu. Stosowany jest w leczeniu moczówki prostej ośrodkowej, pierwotnego izolowanego moczenia nocnego u pacjentów powyżej 6 lat z prawidłową zdolnością zagęszczania moczu oraz nokturii u dorosłych, która jest związana z nocnym wielomoczem.
Minirin 0,2 to lek o działaniu antydiuretycznym, który zawiera substancję czynną desmopresynę. Jest to syntetyczny analog naturalnego hormonu przysadki mózgowej – argininowazopresyny. Lek jest stosowany w leczeniu moczówki prostej ośrodkowej oraz w leczeniu pierwotnego izolowanego moczenia nocnego u pacjentów powyżej 6 lat z prawidłową zdolnością zagęszczania moczu. Minirin 0,2 jest dostępny na receptę.
Minirin Melt to lek przeciwdiuretyczny, który zawiera substancję czynną desmopresynę. Działa ona podobnie jak naturalny hormon przysadki mózgowej, zmniejszając ilość wydalanego moczu. Stosowany jest w leczeniu moczówki prostej ośrodkowej, pierwotnego izolowanego moczenia nocnego u pacjentów powyżej 6 lat z prawidłową zdolnością zagęszczania moczu oraz nokturii u dorosłych związanej z nocnym wielomoczem. Jest to lek dostępny na receptę.
Noqturina to lek o działaniu antydiuretycznym oraz słabym działaniu kurczącym na błonę mięśniową naczyń krwionośnych i macicy. Jest to analog wazopresyny. Preparat zawiera substancję desmopresynę. Stosowany jest w objawowym leczeniu nokturii spowodowanej idiopatycznym nocnym wielomoczem u dorosłych. Lek dostępny jest na receptę.
Desmopresyna – to strukturalny analog naturalnego hormonu antydiuretycznego, który wydzielany jest przez tylny płat przysadki mózgowej. Mechanizm działania desmopresyny polega na zmniejszaniu wydalania moczu z organizmu. Lek charakteryzuje również brak działania skurczowego. Wskazaniem do stosowania desmopresyny jest leczenie moczówki prostej ośrodkowej oraz badanie zdolności zagęszczania moczu przez nerki.
Desmopresyna dostępna jest w postaci liofilizatu doustnego, aerozolu do nosa i roztworu do wstrzykiwań. Postać leku dobiera się indywidualnie dla każdego pacjenta. Podczas stosowania desmopresyny zaleca się ograniczenie przyjmowanych płynów.
Możliwe działania niepożądane: nudności, ból brzucha, bóle głowy, przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa, zapalenie błony śluzowej nosa, krwawienia z nosa. Ponadto brak ograniczenia podaży płynów może powodować nudności, wymioty, zmniejszenie stężenia sodu w surowicy, zwiększenie masy ciała, a nawet drgawki.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Desmopresyna (DDAVP) to syntetyczny analog wazopresyny – naturalnego hormonu antydiuretycznego produkowanego przez podwzgórze i magazynowanego w przysadce mózgowej. Substancja ta odgrywa kluczową rolę w regulacji gospodarki wodnej organizmu oraz procesach krzepnięcia krwi. W porównaniu z naturalną wazopresyną, desmopresyna charakteryzuje się znacznie silniejszym i dłuższym działaniem antydiuretycznym (8-12 godzin) przy jednoczesnym słabszym działaniu naczyniokurczącym. Ta unikalna kombinacja właściwości czyni ją niezastąpionym lekiem w leczeniu różnorodnych schorzeń – od moczówki prostej ośrodkowej, przez moczenie nocne u dzieci, aż po zaburzenia krzepnięcia krwi. Substancja została wprowadzona na rynek farmaceutyczny w 1973 roku i od tego czasu stanowi lek pierwszego wyboru w wielu wskazaniach medycznych, znajdując się na liście leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Desmopresyna wiąże się z receptorami V2 w błonie komórek budujących kanaliki dystalne oraz przewody zbiorcze nefronu. Po połączeniu leku z receptorem dochodzi do aktywacji enzymu cyklazy adenylowej. Powoduje to szereg reakcji prowadzących do aktywacji akwaporyn (białka błony komórkowej biorące udział w transporcie wody). Ten molekularny mechanizm skutkuje zwiększeniem wchłaniania zwrotnego wody w kanalikach nerkowych, co prowadzi do zagęszczenia moczu i zmniejszenia jego objętości.
Oprócz działania antydiuretycznego i kurczącego naczynia krwionośne, desmopresyna ma wpływ na hemostazę: zwiększa stężenie krążącego we krwi czynnika VIII i czynnika von Willebranda (2–4 razy), uwalniając je ze śródbłonka naczyń, nasila procesy fibrynolizy. Ten dodatkowy efekt hemostazy sprawia, że substancja znajduje zastosowanie również w leczeniu niektórych zaburzeń krzepnięcia krwi.
Desmopresyna stosowana jest w terapii antydiuretycznej moczówki prostej centralnej (ośrodkowej). Podczas tej choroby ilość wytwarzanego moczu przekracza objętość 3 litrów na dobę. Jest to spowodowane zbyt małym wytwarzaniem hormonu antydiuretycznego ADH, zwanego wazopresyną lub też zaburzeniami w wydzielaniu wazopresyny.
Moczówka prosta ośrodkowa może być spowodowana:
Moczówka prosta ośrodkowa to stosunkowo rzadka choroba. Moczówka prosta jest rozpoznawana u 1 na 25 000 osób. Najczęściej dochodzi do niej w wyniku uszkodzenia układu produkującego wazopresynę przez: guzy (25%), zabiegi neurochirurgiczne (20%), urazy głowy (16%), choroby zapalne (8%).
Desmopresyna jest analogiem hormonu antydiuretycznego i należy ją stosować w bardzo precyzyjnie określonych sytuacjach klinicznych. Wskazaniem do podania tego leku jest poliuria nocna wynikająca z zaburzonej dystrybucji wazopresyny. W Polsce problem moczenia nocnego dotyczy około 300 tysięcy dzieci.
Kryteria stosowania desmopresyny u dzieci z moczeniem nocnym:
Nokturia to stan, w którym dorosły pacjent musi często oddawać mocz w nocy. Jest to związane z nocnym wielomoczem, czyli produkcją moczu w nocy przekraczającą pojemność pęcherza moczowego. Desmopresyna znajduje szczególne zastosowanie u pacjentów poniżej 65. roku życia z potwierdzoną poliurią nocną.
Desmopresyna jest stosowana w zapobieganiu i leczeniu krwawień. Lek ten jest znacznie tańszy niż koncentraty czynników krzepnięcia. Ponadto, stosowanie desmopresyny nie niesie ryzyka przeniesienia czynników zakaźnych.
Wskazania hematologiczne obejmują:
Desmopresyna dostępna jest w kilku postaciach farmaceutycznych, co pozwala na indywidualizację terapii:
| Postać farmaceutyczna | Wskazania główne | Dawkowanie typowe |
|---|---|---|
| Liofilizat doustny (Minirin Melt, Adin) | Moczenie nocne, nokturia | 60-240 μg przed snem |
| Tabletki (Minirin) | Moczówka prosta ośrodkowa | 0,1-0,4 mg 3x dziennie |
| Aerozol donosowy | Moczówka prosta, badania diagnostyczne | 10-40 μg 1-2x dziennie |
| Roztwór do wstrzykiwań | Hemofilia, choroba von Willebranda | 0,3 μg/kg m.c. |
Zwykle leczenie dorosłych i dzieci rozpoczyna się od dawki 0,1 mg podawanej 3 razy na dobę. Następne dawki ustala się w zależności od reakcji pacjenta. U większości pacjentów dawka podtrzymująca wynosi od 0,1 mg do 0,2 mg 3 razy na dobę.
Zalecana dawka początkowa wynosi 0,2 mg raz na dobę przed snem. Jeśli ta dawka jest niewystarczająca, można ją zwiększyć do 0,4 mg. Należy wprowadzić ograniczenie podaży płynów. Leczenie powinno trwać maksymalnie 3 miesiące, po których konieczne jest przerwanie terapii na co najmniej tydzień w celu oceny dalszej potrzeby leczenia.
Desmopresyna, jako syntetyczny odpowiednik wazopresyny, podawana jest doustnie, donosowo lub w postaci zastrzyków. W trakcie leczenia kontroluje się masę ciała, ilość wydalanego moczu i jego ciężar właściwy. Stosuje się substytucyjne leczenie analogiem wazopresyny – desmopresyną (preparaty Minirin w aerozolu do nosa i Minirin Melt w postaci podjęzykowego liofilizatu).
W Polsce dostępne są następujące preparaty z desmopresyną:
Desmopresyna (1-deamino-8-D arginine vasopresin, DDAVP) wykorzystywana jest u chorych z łagodną postacią hemofilii celem zwiększenia aktywności czynnika VIII (factor VIII, FVIII). Odpowiedź na podanie DDAVP jest zróżnicowana, dlatego u każdego pacjenta przed jej zastosowaniem wykonuje się test sprawdzający maksymalny wyrzut czynnika VIII oraz czas jego utrzymywania się w osoczu.
Ważne substancje czynne stosowane w leczeniu hemofilii A w Polsce:
W typie 1 polecanym lekiem jest desmopresyna, która uwalnia czynnik von Willebranda z wewnętrznej warstwy naczyń krwionośnych. Popularne są również kwasy: aminokapronowy i traneksamowy, które wspomagają utrzymywanie się prawidłowego skrzepu.
Farmakoterapia choroby von Willebranda obejmuje:
Najczęściej obserwuje się zawroty i ból głowy, suchość w jamie ustnej, mdłości i łagodny ból brzucha. Najczęstsze skutki uboczne desmopresyny to bóle głowy, nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, zmęczenie i zawroty głowy.
Działania niepożądane według częstości występowania:
Desmopresyny nie można stosować u pacjentów z hiponatremią (obniżonym poziomem sodu), u osób cierpiących na niewydolność nerek (stopień umiarkowany bądź ciężki), przy niewydolności układu krążenia, przy występowaniu zespołu SIADH (zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny) oraz w polidypsji (nawykowej, psychogennej).
Lista przeciwwskazań:
Przedawkowanie desmopresyny powoduje wydłużenie czasu jej działania. Może dojść do zatrzymania wody w organizmie i niebezpiecznego spadku stężenia jonów sodowych we krwi (hiponatremii). Objawami hiponatremii są bóle głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wzrost masy ciała. Pojawia się uczucie splątania, pacjent może cierpieć na zaburzenia pamięci i zawroty głowy. Hiponatremia może skutkować drgawkami i utratą przytomności oraz śpiączką.
Substancje zwiększające ryzyko hiponatremii:
Podczas stosowania desmopresyny należy:
Desmopresyna należy do kategorii B według klasyfikacji FDA (Food and Drug Administration) określającej ryzyko stosowania leków przez kobiety ciężarne. Oznacza to, że jest to substancja prawdopodobnie bezpieczna dla kobiet ciężarnych. Desmopresyna należy do grupy L2 według klasyfikacji prof. Hyle’a określającej bezpieczeństwo stosowania leków przez kobiety karmiące. Są to leki prawdopodobnie bezpieczne dla kobiet karmiących. Desmopresyna w małym stopniu przenika do mleka kobiety karmiącej.
Nie zaleca się rozpoczynania leczenia u pacjentów w wieku powyżej 65 lat. Jeśli lekarz decyduje się rozpocząć leczenie pacjentów w takim wieku, należy oznaczać stężenie sodu w surowicy przed rozpoczęciem leczenia i 3 dni po rozpoczęciu leczenia lub po zwiększeniu dawki.
Desmopresyna wskazana jest do leczenia moczówki prostej ośrodkowej i pierwotnego izolowanego moczenia nocnego; zalecenia dotyczące dawkowania są takie same jak u dorosłych. Minirin 0,2 jest bezpieczny dla dzieci powyżej 7 lat z prawidłową zdolnością zagęszczania moczu.
Podczas leczenia desmopresyną konieczne jest regularne monitorowanie:
W moczówce prostej ośrodkowej skuteczność ocenia się na podstawie:
W moczeniu nocnym u dzieci:
Czas stosowania desmopresyny zależy od wskazania. W moczówce prostej ośrodkowej leczenie jest zazwyczaj długotrwałe, często dożywotnie. W przypadku moczenia nocnego u dzieci terapia powinna trwać maksymalnie 3 miesiące, po których konieczna jest przerwa w leczeniu w celu oceny, czy dalsze stosowanie leku jest potrzebne.
Desmopresyna nie powoduje uzależnienia fizycznego ani psychicznego. Jest to syntetyczny hormon, który zastępuje naturalną wazopresynę w przypadku jej niedoboru lub zaburzonego działania.
Przedawkowanie może prowadzić do zatrzymania wody w organizmie i hiponatremii. Objawy to: bóle głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wzrost masy ciała, splątanie, zaburzenia pamięci, zawroty głowy. W ciężkich przypadkach mogą wystąpić drgawki, utrata przytomności i śpiączka.
Desmopresyna nie wywiera wpływu na prowadzenie samochodów i pojazdów mechanicznych. Jednak w przypadku wystąpienia działań niepożądanych takich jak zawroty głowy czy zmęczenie, należy zachować ostrożność.
Ograniczenie podaży płynów przed snem i w nocy jest kluczowe dla skuteczności leczenia i bezpieczeństwa pacjenta. Nadmierne spożycie płynów może prowadzić do przeciążenia wodnego i hiponatremii, co jest potencjalnie niebezpieczne.
Odpowiedź na podanie DDAVP jest zróżnicowana, dlatego u każdego pacjenta przed jej zastosowaniem wykonuje się test sprawdzający maksymalny wyrzut czynnika VIII oraz czas jego utrzymywania się w osoczu. Desmopresyna jest skuteczna głównie w łagodnych postaciach hemofilii A.
Jeśli pacjent zapomni przyjąć dawkę desmopresyny, powinien ją przyjąć jak najszybciej po przypomnieniu sobie, chyba że zbliża się czas kolejnej dawki. W takim przypadku należy pominąć zapomnianą dawkę i kontynuować według ustalonego schematu. Nie należy podwajać dawki.
Terapia desmopresyną wpływa na badania określające stężenie jonów potasu we krwi (może powodować hipokaliemię). Dodatkowo desmopresyna podnosi wartość stężenia enzymów wątrobowych we krwi – ALAT i ASPAT. Zawsze należy poinformować personel laboratoryjny o stosowaniu tego leku.
