Bilastyna – informacje w pigułce (podsumowanie farmaceuty)
Bilastyna – lek o właściwościach przeciwhistaminowych. Mechanizm działania bilastyny polega na hamowaniu działania histaminy, co powoduje łagodzenie objawów reakcji alergicznych. Wskazaniem do stosowania leku jest objawowe leczenie alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i spojówek (sezonowego i całorocznego) oraz pokrzywki.
Bilastyna dostępna jest w postaci tabletek.
Możliwe działania niepożądane: zapalenie błony śluzowej nosa, ból głowy, zawroty głowy, alergiczne zapalenie spojówek, podrażnienie oka, ból brzucha, ból w nadbrzuszu, biegunka, nudności, obrzęk warg, utrata świadomości, wyprysk, pokrzywka, zmęczenie.
Opracowanie: Aleksandra Rutkowska – technik farmaceutyczny – nr dyplomu T/50033363/10
Bilastyna – lek przeciwhistaminowy na alergię
Bilastyna to jeden z najnowocześniejszych leków przeciwhistaminowych dostępnych na polskim rynku farmaceutycznym, który zdobył uznanie specjalistów i pacjentów dzięki swojej wysokiej skuteczności oraz wyjątkowo korzystnemu profilowi bezpieczeństwa. Wprowadzona do lecznictwa w 2010 roku, bilastyna reprezentuje drugą generację leków przeciwalergicznych, wyróżniając się spośród innych preparatów tym samym działaniem selektywnym blokadą receptorów histaminowych H1, bez wpływu na inne receptory w organizmie. Ta substancja czynna stanowi przełom w terapii chorób alergicznych, oferując pacjentom skuteczne łagodzenie objawów alergii bez większości typowych działań niepożądanych charakterystycznych dla starszych generacji leków przeciwhistaminowych.
Problem alergii dotyczy obecnie nawet 40-50% populacji, która zmaga się z nadwrażliwością na alergeny powietrznopochodne. Wachlarz dolegliwości alergicznych obejmuje zarówno sezonowy i całoroczny alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek, jak i różne postacie pokrzywki. W tej nierównej walce z objawami uczulenia bilastyna okazuje się niezwykle cennym sprzymierzeńcem, oferując pacjentom możliwość powrotu do normalnego funkcjonowania bez ograniczeń wynikających z sedatywnego działania leków starszej generacji.
Mechanizm działania bilastyny opiera się na odwrotnym agonizmie wobec receptora histaminowego H1, co w praktyce oznacza bardzo precyzyjne i selektywne blokowanie tych receptorów, które są odpowiedzialne za objawy alergiczne. W odróżnieniu od wielu innych leków przeciwhistaminowych, bilastyna nie wiąże się z receptorami innych typów, takimi jak receptory serotoninergiczne, muskarynowe czy adrenergiczne, co przekłada się na znacznie mniejsze ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Po podaniu doustnym lek szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie we krwi już po 1-1,5 godziny, przy czym jego działanie utrzymuje się przez pełną dobę.
Mechanizm działania bilastyny
Bilastyna działa jako długotrwały, selektywny antagonista obwodowych receptorów histaminowych H1, co czyni ją niezwykle precyzyjnym narzędziem w walce z objawami alergicznymi. Bilastyna, wykorzystywana powszechnie w leczeniu alergii, jest szybko wchłanianym lekiem, który nie ma właściwości uspokajających. Bilastyna to antagonista receptorów H1, który działa selektywnie i długotrwale.
Histamina, będąca kluczowym mediatorem reakcji alergicznych, jest uwalniana z komórek tucznych i bazofilii w odpowiedzi na kontakt z alergenem. Działanie histaminy na mięśnie gładkie oskrzeli oraz naczyń krwionośnych odpowiada za liczne objawy reakcji alergicznej i jest wynikiem jej wiązania z receptorami histaminowymi. Bilastyna, łącząc się z receptorem H1, uniemożliwia histaminie połączenie się z nim, co prowadzi do łagodzenia objawów takich jak kichanie, świąd, katar, zatkany nos, zaczerwienione i łzawiące oczy oraz bąble na skórze.
Kluczową zaletą bilastyny jest jej wysoka selektywność – nie wiąże się ona z receptorami innych typów, jak np. dla serotoniny, bradykininy, leukotrienu D4 czy muskarynowych M3. Ta właściwość sprawia, że bilastyna nie wywiera wpływu na ośrodkowy układ nerwowy i nie powoduje sedacji charakterystycznej dla starszych leków przeciwhistaminowych.
Właściwości farmakokinetyczne
Po zastosowaniu doustnym szybko wchłania się z przewodu pokarmowego – już po 1-1,5 h osiąga maksymalne stężenie we krwi. Dostępność biologiczna dawki 20 mg wynosi 61%. Warto jednak pamiętać, że pokarm znacząco wpływa na wchłanianie leku – Pokarm znacząco, bo aż o 30%, zmniejsza biodostępność bilastyny po podaniu doustnym.
Jedna z najważniejszych cech bilastyny to fakt, że lek ten nie jest metabolizowany przez enzymy wątrobowe (CYP 450) i jelitowe (CYP 1A4, CYP 3A4) – blisko 95% dawki ulega wydaleniu (28% z moczem, 66,5% z kałem) w postaci niezmienionej. Ta właściwość ma ogromne znaczenie kliniczne, ponieważ pozwala na bezpieczne stosowanie bilastyny u pacjentów z chorobami wątroby oraz zmniejsza ryzyko interakcji lekowych.
Stopień wiązania z białkami wynosi ok. 90%. Mając na uwadze, że jej czas półtrwania przy przyjmowaniu kolejnych dawek (w okresie 14 dni) to ok. 14 godzin, stosuje się ją raz na dobę. Efekt działania utrzymuje się nawet przez 26 godzin.
Wskazania do stosowania
Bilastyna jest wskazana w objawowym leczeniu różnych postaci chorób alergicznych. Główne obszary zastosowania obejmują:
- Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i spojówek – zarówno w postaci sezonowej (katar sienny), jak i całorocznej
- Pokrzywka – w tym pokrzywka idiopatyczna oraz indukowana przez znane czynniki wyzwalające
- Łagodzenie objawów skórnych reakcji alergicznych – świąd, wysypka, bąble na skórze
Niewątpliwą zaletą bilastyny jest wieloaspektowość jej zastosowania. Jest polecana w leczeniu objawów alergicznego nieżytu nosa i alergicznego zapalenia spojówek. Co istotne, może być stosowana zarówno w terapii sezonowej, jak i całorocznej.
Dawkowanie i sposób podawania
Grupa wiekowa |
Dawka |
Częstotliwość podawania |
Postać leku |
Dorośli i dzieci powyżej 12 lat |
20 mg |
Raz na dobę |
Tabletki |
Dzieci 6-11 lat (masa ciała ≥20 kg) |
10 mg |
Raz na dobę |
Tabletki rozpadające się w jamie ustnej lub syrop |
Dzieci poniżej 6 lat |
Nie zalecane |
– |
– |
Bilastynę podaje się doustnie 1 h przed posiłkiem lub 2h po posiłku lub wypiciu soku owocowego. W trakcie terapii należy unikać spożywania soku grejpfrutowego, ze względu na osłabienie działania leku.
Bardzo istotne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących przyjmowania leku w stosunku do posiłków. Badania sugerują, że posiłek może zmniejszyć wchłanianie leku o nawet 30%, co przełoży się na efekt terapeutyczny. Dlatego też dla uzyskania optymalnych rezultatów terapeutycznych należy przyjmować bilastynę na pusty żołądek.
Skuteczność kliniczna
Skuteczność bilastyny była udowodniona w przeprowadzonych badaniach wśród populacji osób dorosłych oraz młodzieży, przyjmujących bilastynę w dawce 20 mg raz na dobę w okresie 14-28 dni, czego skutkiem było łagodzenie objawów kichania, uczucia świądu nosa, uczucia zatkania nosa, świądu spojówek, zmniejszenie wydzieliny z nosa oraz łzawienia oczu, a efekt jej działania utrzymywał się przez 24 godziny.
Ponadto skuteczność bilastyny odnosi się także do złagodzenia objawów towarzyszących pokrzywce idiopatycznej w postaci złagodzenia intensywności świądu, liczby i rozmiaru bąbli oraz samego dyskomfortu u pacjenta towarzyszącego pokrzywce.
Badania porównawcze pokazują przewagę bilastyny nad innymi lekami przeciwhistaminowymi. O większej sile działania bilastyny w porównaniu z innymi lekami przeciwalergicznymi świadczy fakt, że cechują ją aż pięciokrotnie większe powinowactwo do HR1 niż feksofenadynę i trzykrotnie większe od cetyryzyny.
Profil bezpieczeństwa
Bilastyna charakteryzuje się wyjątkowo korzystnym profilem bezpieczeństwa, który wyróżnia ją na tle innych leków przeciwhistaminowych. Bilastynę cechuje wysoki profil bezpieczeństwa – badania wykazały, że nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów lub obsługi urządzeń mechanicznych. Udowodniono również brak jej wpływu na układ krążenia, w tym na wydłużenie odstępu QT.
W prowadzonych badaniach klinicznych w odniesieniu do bezpieczeństwa jej stosowania nie zaobserwowano istotnego wydłużenia odstępu QT i innego wpływu na układ sercowo-naczyniowy, pomimo nawet 10-krotnego zwiększenia dawki na dobę czy z równoczesnym podaniem inhibitorów glikoproteiny P.
Szczególnie ważną cechą bilastyny jest brak działania sedatywnego. Bilastyna charakteryzuje się niskim ryzykiem wywoływania senności (w badaniach klinicznych po podaniu zalecanej dawki 20 mg na dobę, senność występowała nie częściej niż po podaniu placebo).
Działania niepożądane
Bilastyna jest ogólnie dobrze tolerowana przez pacjentów, a działania niepożądane występują stosunkowo rzadko. Zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego, bilastyna może często wywoływać uczucie senności i ból głowy. Dotyczy od 1 – 10% pacjentów przyjmujących ten lek. Pojedyncze działania niepożądane, które zarejestrowano, obejmowały ból głowy, zmęczenie, zaburzenia koncentracji.
Najczęstsze działania niepożądane bilastyny to:
- Ból głowy
- Senność (występuje rzadziej niż w przypadku innych leków przeciwhistaminowych)
- Zmęczenie
- Zaburzenia koncentracji
- Nudności (rzadko)
Po podaniu doustnym, w okresie wprowadzenia do obrotu zaobserwowano – kołatanie serca, częstoskurcz, reakcje nadwrażliwości, wymioty, ale nie zostało to potwierdzone na podstawie dostępnych badań klinicznych.
Interakcje i przeciwwskazania
Bilastyna charakteryzuje się minimalną liczbą interakcji lekowych, co stanowi jedną z jej największych zalet. Jest jednym z nielicznych leków praktycznie nie wchodzących w interakcje – ani z innymi z lekami (z wyjątkiem inhibitorów glikoproteiny P, zwłaszcza stosowanych przez pacjentów z towarzyszącymi chorobami nerek), ani z alkoholem.
Interakcje z pożywieniem: Pokarm znacząco, bo aż o 30%, zmniejsza biodostępność bilastyny po podaniu doustnym. Jednoczesne spożycie 20 mg bilastyny i soku grejpfrutowego zmniejsza biodostępność bilastyny o 30%. Ten efekt może wystąpić również po wypiciu innych soków owocowych.
Przeciwwskazania:
- Nadwrażliwość na bilastynę lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Dzieci poniżej 6 lat oraz o masie ciała poniżej 20 kg (dla dawki 10 mg)
- Dzieci poniżej 12 lat (dla dawki 20 mg)
Stosowanie w grupach specjalnych
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek i wątroby
Donosi się również o bezpieczeństwie stosowania bilastyny wśród chorych z upośledzoną czynnością nerek, bowiem jej osoczowe stężenie jest niezależne od wartości współczynnika minutowego przesączania kłębuszkowego (GFR).
Z uwagi na fakt, że bilastyna nie jest metabolizowana, lecz eliminowana w postaci niezmienionej z moczem i kałem, uważa się, że zaburzenie czynności wątroby nie zwiększa ekspozycji ogólnoustrojowej powyżej progu bezpieczeństwa u osób dorosłych. Dlatego dostosowanie dawkowania u pacjentów z zaburzeniem czynności wątroby nie jest konieczne.
Ciąża i karmienie piersią
Z uwagi na brak danych klinicznych w ChPL znaleźć możesz informację, że bilastyna nie powinna być polecana kobietom w ciąży i karmiącym. W przypadku karmienia piersią na korzyść bilastyny przemawia ograniczona biodostępność po podaniu doustnym, brak działania sedatywnego, nieprzenikanie przez barierę krew-mózg oraz wysoka zdolność wiązania białek.
Populacja pediatryczna
Leki przeciwhistaminowe należą do grup farmaceutyków najczęściej zalecanych w klinicznej praktyce pediatrycznej oraz w dermatologii dziecięcej. Ze względu na relatywnie niewielki wybór nowoczesnych LP przeznaczonych do leczenia chorób alergicznych u dzieci najnowszym z nich, takim jak bilastyna, warto poświęcić szczególną uwagę.
Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania bilastyny u dzieci w wieku poniżej 2 lat, a ponadto istnieje niewiele badań klinicznych u dzieci w wieku od 2 do 5 lat, dlatego nie należy stosować bilastyny u pacjentów w tej grupie wiekowej.
Bilastyna w kontekście leczenia farmakologicznego alergii
W leczeniu farmakologicznym chorób alergicznych bilastyna zajmuje istotne miejsce jako lek pierwszego rzutu, szczególnie w terapii alergicznego nieżytu nosa, alergicznego zapalenia spojówek oraz pokrzywki. Współczesne podejście do leczenia alergii opiera się na stosowaniu leków przeciwhistaminowych drugiej generacji, wśród których bilastyna wyróżnia się jako jeden z najnowocześniejszych i najskuteczniejszych preparatów.
W leczeniu alergicznego nieżytu nosa, oprócz bilastyny, stosowane są również inne substancje czynne z grupy leków przeciwhistaminowych drugiej generacji, takie jak cetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, lewocetyryzyna, feksofenadyna oraz rupatadyna. Każda z tych substancji ma swoje charakterystyczne właściwości – cetyryzyna może częściej powodować senność, loratadyna charakteryzuje się dobrą tolerancją, ale nieco słabszą skutecznością w porównaniu z bilastyną, natomiast feksofenadyna, podobnie jak bilastyna, nie wywiera wpływu sedatywnego.
W przypadku pokrzywki przewlekłej, zgodnie z wytycznymi EAACI i WAO, bilastyna, jako najnowocześniejszy lek przeciwhistaminowy drugiej generacji, powinna stanowić lek pierwszego rzutu w leczeniu objawów. W terapii skojarzonej często stosuje się również miejscowe preparaty, takie jak hydrokortyzon w maściach na zmiany skórne czy kromoglikan disodowy w kroplach do oczu przy alergicznym zapaleniu spojówek.
W przypadkach ciężkich reakcji alergicznych lub niewydolności leczenia lekami przeciwhistaminowymi, w terapii mogą być wykorzystywane glikokortykosteroidy (prednizolon, metylprednizolon), leukotrienowe antagonisty receptorów (montelukast), a w najcięższych przypadkach także omalizumab – przeciwciało monoklonalne anty-IgE stosowane w leczeniu ciężkiej astmy alergicznej i przewlekłej pokrzywki.
Substancja czynna |
Czas działania |
Ryzyko senności |
Główne zalety |
Bilastyna |
24 godziny |
Minimalne |
Najwyższa selektywność, brak interakcji |
Cetyryzyna |
24 godziny |
Umiarkowane |
Dostępna dla dzieci, dobra skuteczność |
Loratadyna |
24 godziny |
Niskie |
Długi czas stosowania, bezpieczeństwo |
Feksofenadyna |
12-24 godziny |
Minimalne |
Brak wpływu na OUN, bezpieczeństwo sercowe |
Czy bilastyna powoduje senność?
Bilastyna należy do najnowocześniejszych leków przeciwhistaminowych i charakteryzuje się minimalnym ryzykiem wywoływania senności. W badaniach klinicznych po podaniu zalecanej dawki 20 mg na dobę, senność występowała nie częściej niż po podaniu placebo. To oznacza, że ryzyko senności przy stosowaniu bilastyny jest praktycznie takie samo jak przy braniu nieaktywnych tabletek.
Czy można prowadzić samochód po zażyciu bilastyny?
Dawka 20 mg, według badań, nie powinna wpływać na zdolność prowadzenia auta. Nie mniej, w ramach ostrożności, warto wstrzymać się od kierowania pojazdami mechanicznymi, przez kilka dni po włączeniu tego leku, celem oceny indywidualnej reakcji. Każdy organizm może reagować nieco inaczej, dlatego zaleca się obserwację własnych reakcji na lek.
Dlaczego bilastynę trzeba przyjmować na czczo?
Bilastyna może wchodzić w interakcję z pożywieniem. Badania sugerują, że posiłek może zmniejszyć wchłanianie leku o nawet 30%, co przełoży się na efekt terapeutyczny. Pokarm znacząco, bo aż o 30%, zmniejsza biodostępność bilastyny po podaniu doustnym. Dlatego dla uzyskania pełnej skuteczności leku należy go przyjmować godzinę przed posiłkiem lub dwie godziny po jedzeniu.
Czy bilastyna może powodować przyrost masy ciała?
Bilastyna należy do nowszych leków przeciwhistaminowych. Działanie zwiększające apetyt i sprzyjające przybieraniu na wadze, wykazują leki tzw. stare – I generacji. Nie ma więc obaw, że bilastyna spowoduje przyrost masy ciała. W przeciwieństwie do starszych leków przeciwalergicznych, bilastyna nie wpływa na apetyt i metabolizm.
Jak długo można stosować bilastynę?
Czas stosowania bilastyny zależy od typu dolegliwości alergicznej. W przypadku leczenia pokrzywki długość terapii zależy od rodzaju i przebiegu choroby. Jeśli powodem leczenia jest alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i spojówek, lek należy przyjmować tylko w okresie ekspozycji na alergeny. W przypadku alergii sezonowych lek można odstawić po ustąpieniu objawów i wznowić przy ich nawrocie.
Czy dzieci mogą przyjmować bilastynę?
Bilastyna w dawce 20 mg bez recepty może być stosowana przez dorosłych oraz dzieci powyżej 12. roku życia. Dla dzieci w wieku 6-11 lat o masie ciała co najmniej 20 kg dostępne są preparaty zawierające 10 mg bilastyny w postaci tabletek rozpadających się w jamie ustnej lub syropu. Dzieci młodsze nie powinny otrzymywać tego leku.
Czy można łączyć bilastynę z innymi lekami przeciwalergicznymi?
Wymienione w pytaniu preparaty należą do leków antyhistaminowych II generacji. W odróżnieniu od leków antyhistaminowych I generacji II generacja charakteryzuje się lepszym profilem terapeutycznym i mniejszą liczbą działań niepożądanych. Jednak łączenie dwóch leków z tej samej grupy nie jest zalecane i może zwiększać ryzyko działań niepożądanych. Decyzję o ewentualnej modyfikacji leczenia powinien zawsze podjąć lekarz.
Czy bilastyna jest bezpieczna dla osób starszych?
Badania przeprowadzone u osób dorosłych należących do grupy ryzyka (pacjenci z zaburzeniem czynności nerek) wskazują, że dostosowanie dawkowania bilastyny u tych osób nie jest konieczne. Bardzo dobry profil bezpieczeństwa bilastyny obserwuje się także w populacji pacjentów geriatrycznych. Bilastyna może być bezpiecznie stosowana przez osoby starsze bez konieczności modyfikacji dawki.
Bilastyna – nowoczesny lek przeciwhistaminowy na alergię
Bilastyna to jeden z najnowocześniejszych leków przeciwhistaminowych dostępnych na polskim rynku farmaceutycznym, który zdobył uznanie specjalistów i pacjentów dzięki swojej wysokiej skuteczności oraz wyjątkowo korzystnemu profilowi bezpieczeństwa. Wprowadzona do lecznictwa w 2010 roku, bilastyna reprezentuje drugą generację leków przeciwalergicznych, wyróżniając się spośród innych preparatów tym samym działaniem selektywnym blokadą receptorów histaminowych H1, bez wpływu na inne receptory w organizmie. Ta substancja czynna stanowi przełom w terapii chorób alergicznych, oferując pacjentom skuteczne łagodzenie objawów alergii bez większości typowych działań niepożądanych charakterystycznych dla starszych generacji leków przeciwhistaminowych.
Problem alergii dotyczy obecnie nawet 40-50% populacji, która zmaga się z nadwrażliwością na alergeny powietrznopochodne. Wachlarz dolegliwości alergicznych obejmuje zarówno sezonowy i całoroczny alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek, jak i różne postacie pokrzywki. W tej nierównej walce z objawami uczulenia bilastyna okazuje się niezwykle cennym sprzymierzeńcem, oferując pacjentom możliwość powrotu do normalnego funkcjonowania bez ograniczeń wynikających z sedatywnego działania leków starszej generacji.
Mechanizm działania bilastyny opiera się na odwrotnym agonizmie wobec receptora histaminowego H1, co w praktyce oznacza bardzo precyzyjne i selektywne blokowanie tych receptorów, które są odpowiedzialne za objawy alergiczne. W odróżnieniu od wielu innych leków przeciwhistaminowych, bilastyna nie wiąże się z receptorami innych typów, takimi jak receptory serotoninergiczne, muskarynowe czy adrenergiczne, co przekłada się na znacznie mniejsze ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Po podaniu doustnym lek szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie we krwi już po 1-1,5 godziny, przy czym jego działanie utrzymuje się przez pełną dobę.
Mechanizm działania bilastyny
Bilastyna działa jako długotrwały, selektywny antagonista obwodowych receptorów histaminowych H1, co czyni ją niezwykle precyzyjnym narzędziem w walce z objawami alergicznymi. Bilastyna, wykorzystywana powszechnie w leczeniu alergii, jest szybko wchłanianym lekiem, który nie ma właściwości uspokajających. Bilastyna to antagonista receptorów H1, który działa selektywnie i długotrwale.
Histamina, będąca kluczowym mediatorem reakcji alergicznych, jest uwalniana z komórek tucznych i bazofilii w odpowiedzi na kontakt z alergenem. Działanie histaminy na mięśnie gładkie oskrzeli oraz naczyń krwionośnych odpowiada za liczne objawy reakcji alergicznej i jest wynikiem jej wiązania z receptorami histaminowymi. Bilastyna, łącząc się z receptorem H1, uniemożliwia histaminie połączenie się z nim, co prowadzi do łagodzenia objawów takich jak kichanie, świąd, katar, zatkany nos, zaczerwienione i łzawiące oczy oraz bąble na skórze.
Kluczową zaletą bilastyny jest jej wysoka selektywność – nie wiąże się ona z receptorami innych typów, jak np. dla serotoniny, bradykininy, leukotrienu D4 czy muskarynowych M3. Ta właściwość sprawia, że bilastyna nie wywiera wpływu na ośrodkowy układ nerwowy i nie powoduje sedacji charakterystycznej dla starszych leków przeciwhistaminowych.
Właściwości farmakokinetyczne
Po zastosowaniu doustnym szybko wchłania się z przewodu pokarmowego – już po 1-1,5 h osiąga maksymalne stężenie we krwi. Dostępność biologiczna dawki 20 mg wynosi 61%. Warto jednak pamiętać, że pokarm znacząco wpływa na wchłanianie leku – Pokarm znacząco, bo aż o 30%, zmniejsza biodostępność bilastyny po podaniu doustnym.
Jedna z najważniejszych cech bilastyny to fakt, że lek ten nie jest metabolizowany przez enzymy wątrobowe (CYP 450) i jelitowe (CYP 1A4, CYP 3A4) – blisko 95% dawki ulega wydaleniu (28% z moczem, 66,5% z kałem) w postaci niezmienionej. Ta właściwość ma ogromne znaczenie kliniczne, ponieważ pozwala na bezpieczne stosowanie bilastyny u pacjentów z chorobami wątroby oraz zmniejsza ryzyko interakcji lekowych.
Stopień wiązania z białkami wynosi ok. 90%. Mając na uwadze, że jej czas półtrwania przy przyjmowaniu kolejnych dawek (w okresie 14 dni) to ok. 14 godzin, stosuje się ją raz na dobę. Efekt działania utrzymuje się nawet przez 26 godzin.
Wskazania do stosowania
Bilastyna jest wskazana w objawowym leczeniu różnych postaci chorób alergicznych. Główne obszary zastosowania obejmują:
- Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i spojówek – zarówno w postaci sezonowej (katar sienny), jak i całorocznej
- Pokrzywka – w tym pokrzywka idiopatyczna oraz indukowana przez znane czynniki wyzwalające
- Łagodzenie objawów skórnych reakcji alergicznych – świąd, wysypka, bąble na skórze
Niewątpliwą zaletą bilastyny jest wieloaspektowość jej zastosowania. Jest polecana w leczeniu objawów alergicznego nieżytu nosa i alergicznego zapalenia spojówek. Co istotne, może być stosowana zarówno w terapii sezonowej, jak i całorocznej.
Dawkowanie i sposób podawania
Grupa wiekowa |
Dawka |
Częstotliwość podawania |
Postać leku |
Dorośli i dzieci powyżej 12 lat |
20 mg |
Raz na dobę |
Tabletki |
Dzieci 6-11 lat (masa ciała ≥20 kg) |
10 mg |
Raz na dobę |
Tabletki rozpadające się w jamie ustnej lub syrop |
Dzieci poniżej 6 lat |
Nie zalecane |
– |
– |
Bilastynę podaje się doustnie 1 h przed posiłkiem lub 2h po posiłku lub wypiciu soku owocowego. W trakcie terapii należy unikać spożywania soku grejpfrutowego, ze względu na osłabienie działania leku.
Bardzo istotne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących przyjmowania leku w stosunku do posiłków. Badania sugerują, że posiłek może zmniejszyć wchłanianie leku o nawet 30%, co przełoży się na efekt terapeutyczny. Dlatego też dla uzyskania optymalnych rezultatów terapeutycznych należy przyjmować bilastynę na pusty żołądek.
Skuteczność kliniczna
Skuteczność bilastyny była udowodniona w przeprowadzonych badaniach wśród populacji osób dorosłych oraz młodzieży, przyjmujących bilastynę w dawce 20 mg raz na dobę w okresie 14-28 dni, czego skutkiem było łagodzenie objawów kichania, uczucia świądu nosa, uczucia zatkania nosa, świądu spojówek, zmniejszenie wydzieliny z nosa oraz łzawienia oczu, a efekt jej działania utrzymywał się przez 24 godziny.
Ponadto skuteczność bilastyny odnosi się także do złagodzenia objawów towarzyszących pokrzywce idiopatycznej w postaci złagodzenia intensywności świądu, liczby i rozmiaru bąbli oraz samego dyskomfortu u pacjenta towarzyszącego pokrzywce.
Badania porównawcze pokazują przewagę bilastyny nad innymi lekami przeciwhistaminowymi. O większej sile działania bilastyny w porównaniu z innymi lekami przeciwalergicznymi świadczy fakt, że cechują ją aż pięciokrotnie większe powinowactwo do HR1 niż feksofenadynę i trzykrotnie większe od cetyryzyny.
Profil bezpieczeństwa
Bilastyna charakteryzuje się wyjątkowo korzystnym profilem bezpieczeństwa, który wyróżnia ją na tle innych leków przeciwhistaminowych. Bilastynę cechuje wysoki profil bezpieczeństwa – badania wykazały, że nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów lub obsługi urządzeń mechanicznych. Udowodniono również brak jej wpływu na układ krążenia, w tym na wydłużenie odstępu QT.
W prowadzonych badaniach klinicznych w odniesieniu do bezpieczeństwa jej stosowania nie zaobserwowano istotnego wydłużenia odstępu QT i innego wpływu na układ sercowo-naczyniowy, pomimo nawet 10-krotnego zwiększenia dawki na dobę czy z równoczesnym podaniem inhibitorów glikoproteiny P.
Szczególnie ważną cechą bilastyny jest brak działania sedatywnego. Bilastyna charakteryzuje się niskim ryzykiem wywoływania senności (w badaniach klinicznych po podaniu zalecanej dawki 20 mg na dobę, senność występowała nie częściej niż po podaniu placebo).
Działania niepożądane
Bilastyna jest ogólnie dobrze tolerowana przez pacjentów, a działania niepożądane występują stosunkowo rzadko. Zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego, bilastyna może często wywoływać uczucie senności i ból głowy. Dotyczy od 1 – 10% pacjentów przyjmujących ten lek. Pojedyncze działania niepożądane, które zarejestrowano, obejmowały ból głowy, zmęczenie, zaburzenia koncentracji.
Najczęstsze działania niepożądane bilastyny to:
- Ból głowy
- Senność (występuje rzadziej niż w przypadku innych leków przeciwhistaminowych)
- Zmęczenie
- Zaburzenia koncentracji
- Nudności (rzadko)
Po podaniu doustnym, w okresie wprowadzenia do obrotu zaobserwowano – kołatanie serca, częstoskurcz, reakcje nadwrażliwości, wymioty, ale nie zostało to potwierdzone na podstawie dostępnych badań klinicznych.
Interakcje i przeciwwskazania
Bilastyna charakteryzuje się minimalną liczbą interakcji lekowych, co stanowi jedną z jej największych zalet. Jest jednym z nielicznych leków praktycznie nie wchodzących w interakcje – ani z innymi z lekami (z wyjątkiem inhibitorów glikoproteiny P, zwłaszcza stosowanych przez pacjentów z towarzyszącymi chorobami nerek), ani z alkoholem.
Interakcje z pożywieniem: Pokarm znacząco, bo aż o 30%, zmniejsza biodostępność bilastyny po podaniu doustnym. Jednoczesne spożycie 20 mg bilastyny i soku grejpfrutowego zmniejsza biodostępność bilastyny o 30%. Ten efekt może wystąpić również po wypiciu innych soków owocowych.
Przeciwwskazania:
- Nadwrażliwość na bilastynę lub którąkolwiek substancję pomocniczą
- Dzieci poniżej 6 lat oraz o masie ciała poniżej 20 kg (dla dawki 10 mg)
- Dzieci poniżej 12 lat (dla dawki 20 mg)
Stosowanie w grupach specjalnych
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek i wątroby
Donosi się również o bezpieczeństwie stosowania bilastyny wśród chorych z upośledzoną czynnością nerek, bowiem jej osoczowe stężenie jest niezależne od wartości współczynnika minutowego przesączania kłębuszkowego (GFR).
Z uwagi na fakt, że bilastyna nie jest metabolizowana, lecz eliminowana w postaci niezmienionej z moczem i kałem, uważa się, że zaburzenie czynności wątroby nie zwiększa ekspozycji ogólnoustrojowej powyżej progu bezpieczeństwa u osób dorosłych. Dlatego dostosowanie dawkowania u pacjentów z zaburzeniem czynności wątroby nie jest konieczne.
Ciąża i karmienie piersią
Z uwagi na brak danych klinicznych w ChPL znaleźć możesz informację, że bilastyna nie powinna być polecana kobietom w ciąży i karmiącym. W przypadku karmienia piersią na korzyść bilastyny przemawia ograniczona biodostępność po podaniu doustnym, brak działania sedatywnego, nieprzenikanie przez barierę krew-mózg oraz wysoka zdolność wiązania białek.
Populacja pediatryczna
Leki przeciwhistaminowe należą do grup farmaceutyków najczęściej zalecanych w klinicznej praktyce pediatrycznej oraz w dermatologii dziecięcej. Ze względu na relatywnie niewielki wybór nowoczesnych LP przeznaczonych do leczenia chorób alergicznych u dzieci najnowszym z nich, takim jak bilastyna, warto poświęcić szczególną uwagę.
Nie ustalono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania bilastyny u dzieci w wieku poniżej 2 lat, a ponadto istnieje niewiele badań klinicznych u dzieci w wieku od 2 do 5 lat, dlatego nie należy stosować bilastyny u pacjentów w tej grupie wiekowej.
Bilastyna w kontekście leczenia farmakologicznego alergii
W leczeniu farmakologicznym chorób alergicznych bilastyna zajmuje istotne miejsce jako lek pierwszego rzutu, szczególnie w terapii alergicznego nieżytu nosa, alergicznego zapalenia spojówek oraz pokrzywki. Współczesne podejście do leczenia alergii opiera się na stosowaniu leków przeciwhistaminowych drugiej generacji, wśród których bilastyna wyróżnia się jako jeden z najnowocześniejszych i najskuteczniejszych preparatów.
W leczeniu alergicznego nieżytu nosa, oprócz bilastyny, stosowane są również inne substancje czynne z grupy leków przeciwhistaminowych drugiej generacji, takie jak cetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, lewocetyryzyna, feksofenadyna oraz rupatadyna. Każda z tych substancji ma swoje charakterystyczne właściwości – cetyryzyna może częściej powodować senność, loratadyna charakteryzuje się dobrą tolerancją, ale nieco słabszą skutecznością w porównaniu z bilastyną, natomiast feksofenadyna, podobnie jak bilastyna, nie wywiera wpływu sedatywnego.
W przypadku pokrzywki przewlekłej, zgodnie z wytycznymi EAACI i WAO, bilastyna, jako najnowocześniejszy lek przeciwhistaminowy drugiej generacji, powinna stanowić lek pierwszego rzutu w leczeniu objawów. W terapii skojarzonej często stosuje się również miejscowe preparaty, takie jak hydrokortyzon w maściach na zmiany skórne czy kromoglikan disodowy w kroplach do oczu przy alergicznym zapaleniu spojówek.
W przypadkach ciężkich reakcji alergicznych lub niewydolności leczenia lekami przeciwhistaminowymi, w terapii mogą być wykorzystywane glikokortykosteroidy (prednizolon, metylprednizolon), leukotrienowe antagonisty receptorów (montelukast), a w najcięższych przypadkach także omalizumab – przeciwciało monoklonalne anty-IgE stosowane w leczeniu ciężkiej astmy alergicznej i przewlekłej pokrzywki.
Substancja czynna |
Czas działania |
Ryzyko senności |
Główne zalety |
Bilastyna |
24 godziny |
Minimalne |
Najwyższa selektywność, brak interakcji |
Cetyryzyna |
24 godziny |
Umiarkowane |
Dostępna dla dzieci, dobra skuteczność |
Loratadyna |
24 godziny |
Niskie |
Długi czas stosowania, bezpieczeństwo |
Feksofenadyna |
12-24 godziny |
Minimalne |
Brak wpływu na OUN, bezpieczeństwo sercowe |
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy bilastyna powoduje senność?
Bilastyna należy do najnowocześniejszych leków przeciwhistaminowych i charakteryzuje się minimalnym ryzykiem wywoływania senności. W badaniach klinicznych po podaniu zalecanej dawki 20 mg na dobę, senność występowała nie częściej niż po podaniu placebo. To oznacza, że ryzyko senności przy stosowaniu bilastyny jest praktycznie takie samo jak przy braniu nieaktywnych tabletek.
Czy można prowadzić samochód po zażyciu bilastyny?
Dawka 20 mg, według badań, nie powinna wpływać na zdolność prowadzenia auta. Nie mniej, w ramach ostrożności, warto wstrzymać się od kierowania pojazdami mechanicznymi, przez kilka dni po włączeniu tego leku, celem oceny indywidualnej reakcji. Każdy organizm może reagować nieco inaczej, dlatego zaleca się obserwację własnych reakcji na lek.
Dlaczego bilastynę trzeba przyjmować na czczo?
Bilastyna może wchodzić w interakcję z pożywieniem. Badania sugerują, że posiłek może zmniejszyć wchłanianie leku o nawet 30%, co przełoży się na efekt terapeutyczny. Pokarm znacząco, bo aż o 30%, zmniejsza biodostępność bilastyny po podaniu doustnym. Dlatego dla uzyskania pełnej skuteczności leku należy go przyjmować godzinę przed posiłkiem lub dwie godziny po jedzeniu.
Czy bilastyna może powodować przyrost masy ciała?
Bilastyna należy do nowszych leków przeciwhistaminowych. Działanie zwiększające apetyt i sprzyjające przybieraniu na wadze, wykazują leki tzw. stare – I generacji. Nie ma więc obaw, że bilastyna spowoduje przyrost masy ciała. W przeciwieństwie do starszych leków przeciwalergicznych, bilastyna nie wpływa na apetyt i metabolizm.
Jak długo można stosować bilastynę?
Czas stosowania bilastyny zależy od typu dolegliwości alergicznej. W przypadku leczenia pokrzywki długość terapii zależy od rodzaju i przebiegu choroby. Jeśli powodem leczenia jest alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i spojówek, lek należy przyjmować tylko w okresie ekspozycji na alergeny. W przypadku alergii sezonowych lek można odstawić po ustąpieniu objawów i wznowić przy ich nawrocie.
Czy dzieci mogą przyjmować bilastynę?
Bilastyna w dawce 20 mg bez recepty może być stosowana przez dorosłych oraz dzieci powyżej 12. roku życia. Dla dzieci w wieku 6-11 lat o masie ciała co najmniej 20 kg dostępne są preparaty zawierające 10 mg bilastyny w postaci tabletek rozpadających się w jamie ustnej lub syropu. Dzieci młodsze nie powinny otrzymywać tego leku.
Czy można łączyć bilastynę z innymi lekami przeciwalergicznymi?
Wymienione w pytaniu preparaty należą do leków antyhistaminowych II generacji. W odróżnieniu od leków antyhistaminowych I generacji II generacja charakteryzuje się lepszym profilem terapeutycznym i mniejszą liczbą działań niepożądanych. Jednak łączenie dwóch leków z tej samej grupy nie jest zalecane i może zwiększać ryzyko działań niepożądanych. Decyzję o ewentualnej modyfikacji leczenia powinien zawsze podjąć lekarz.
Czy bilastyna jest bezpieczna dla osób starszych?
Badania przeprowadzone u osób dorosłych należących do grupy ryzyka (pacjenci z zaburzeniem czynności nerek) wskazują, że dostosowanie dawkowania bilastyny u tych osób nie jest konieczne. Bardzo dobry profil bezpieczeństwa bilastyny obserwuje się także w populacji pacjentów geriatrycznych. Bilastyna może być bezpiecznie stosowana przez osoby starsze bez konieczności modyfikacji dawki.
Bibliografia
- Church MK, Tiongco-Recto M, Ridolo E, Novák Z. Bilastine: a lifetime companion for the treatment of allergies. Curr Med Res Opin. 2020;36(3):445-454. DOI: 10.1080/03007995.2019.1681134 PMID: 31612732
- Kuna P, Bachert C, Nowacki Z, van Cauwenberge P, Agache I, Fouquert L, Roger A, Sologuren A, Valiente R; Bilastine International Working Group. Efficacy and safety of bilastine 20 mg compared with cetirizine 10 mg and placebo for the symptomatic treatment of seasonal allergic rhinitis: a randomized, double-blind, parallel-group study. Clin Exp Allergy. 2009;39(9):1338-1347. DOI: 10.1111/j.1365-2222.2009.03257.x PMID: 19438584